Μελέτη του 2017 που εξέτασε 145 πρωτοετείς φοιτητές ιατρικής στην Ινδία και στους οποίους απαγορεύτηκε η πρόσβαση σε κινητό, βρήκε στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το 17,9% των συμμετεχόντων παρουσίασαν ήπια συμπτώματα φοβίας. Για το 60% των συμμετεχόντων τα συμπτώματα ήταν μέτρια ενώ για το 22% τα συμπτώματα ήταν σοβαρά.
Τα κινητά τηλέφωνα έχουν καταλάβει σημαντικό μέρος του χρόνου μας και μπορούμε όλοι να καταλάβουμε γιατί. Τα πάντα βρίσκονται στις συσκευές μας, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη σύνδεση με φίλους, τις ειδήσεις, τα ημερολόγιά μας μέχρι τις τραπεζικές υπηρεσίες, τον φακό, το ξυπνητήρι και τον μετρητή βημάτων. Κι αν υπολογίσει κανείς και το gps, πολλοί από εμάς είμαστε κυριολεκτικά χαμένοι χωρίς το κινητό μας. Αν και η nomo-phobia δεν είναι ακόμη μια κλινικά αναγνωρισμένη πάθηση αφού δεν περιλαμβάνεται στην τελευταία έκδοση του Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) και οι ειδικοί ψυχικής υγείας δεν έχουν αποφασίσει ακόμη για επίσημα διαγνωστικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει μελετηθεί τόσο από ερευνητές όσο και από επαγγελματίες υγείας.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, που έχουν προτείνει ότι η nomophobia αντιπροσωπεύει έναν τύπο εξάρτησης από το τηλέφωνο ή εθισμού, ορισμένα άτομα μπορεί να κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν στουμπώματα στρες χωρίς το κινητό τους -για παράδειγμα, όσοι έχουν έντονο άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή και εκείνοι που αισθάνονται μόνοι. Τα συναισθηματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν: ανησυχία, φόβο, αίσθημα πανικού, αν κάποιος βρεθεί χωρίς το κινητό, αν ξέρει ότι δεν θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει για λίγο ή αν δεν μπορεί να το ελέγξει για προκαθορισμένο χρόνο.
Τα σωματικά συμπτώματα:
• σφίξιμο στο στήθος
• δυσκολία στην αναπνοή
• τρέμουλο
• αυξημένη εφίδρωση
• αίσθημα λιποθυμίας, ζάλη ή αποπροσανατολισμός
• γρήγορος καρδιακός παλμός
Τα αίτια
Οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη ανακαλύψει μια συγκεκριμένη αιτία για τη φοβία. Αντίθετα, πιστεύουν ότι πολλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν. Η αίσθηση της απομόνωσης μοιάζει να παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της φοβίας χωρίς το κινητό μας. Εάν το τηλέφωνο χρησιμεύει για εμάς ως η κύρια μέθοδος επικοινωνίας με εκείνους που μας ενδιαφέρουν, πιθανότατα νιώθουμε αρκετά μόνοι χωρίς αυτό. Το να μην θέλουμε να ζήσουμε αυτή τη μοναξιά, μας κάνει να φροντίζουμε να έχουμε πάντα μαζί μας το τηλέφωνό μας και πάντα να είναι επαρκώς φορτισμένο.
Μια άλλη αιτία μπορεί να είναι ο φόβος να μην μπορεί κάποιος να μας βρει σε περίπτωση ανάγκης. Επίσης μία παρελθοντική αρνητική εμπειρία μπορεί κάποιες φορές να παρουσιάσει παρόμοιο άγχος. Για παράδειγμα, εάν χάσαμε στο παρελθόν το κινητό μας κι αυτό προκάλεσε σημαντική ανησυχία ή προβλήματα.
Πώς γίνεται η διάγνωση και πώς αντιμετωπίζεται;
Αν η αγωνία μακριά από το κινητό επιμένει και είναι συχνή, αν βλάπτει τη δουλειά ή τις σχέσεις μας, αν δημιουργεί αυπνία ή προκαλεί προβλήματα στις καθημερινές μας δραστηριότητες, μπορεί να βοηθήσει η συνεργασία με έναν θεραπευτή. Εκείνος μπορεί να συστήσει γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία ή θεραπεία έκθεσης. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) μπορεί να βοηθήσει κάποιον να μάθει να διαχειρίζεται τις αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα που εμφανίζονται όταν σκέφτεται ότι δεν έχει το τηλέφωνό του μαζί. Η θεραπεία έκθεσης βοηθά να μάθει να αντιμετωπίζει τον φόβο μέσω της σταδιακής έκθεσης σε αυτόν. Ο θεραπευτής θα τον βοηθήσει να συνηθίσει σιγά-σιγά στην εμπειρία να μην έχει το τηλέφωνο μαζί του ή έστω για κάποιο χρονικό διάστημα. Ο στόχος της θεραπείας έκθεσης δεν είναι να αποφύγει κανείς εντελώς τη χρήση του τηλεφώνου, αλλά να μάθει να αντιμετωπίζει τον ακραίο φόβο που αντιμετωπίζει όταν σκέφτεται ότι δεν έχει μπαταρία ή ξέχασε το κινητό του τηλέφωνο στο σπίτι.
Ή μπορεί να δοκιμάσει μόνος του τα εξής:
•Να απενεργοποιεί το τηλέφωνο το βράδυ ή να το αφήνει αρκετά μακριά ώστε να μην μπορεί να το ελέγξει μέσα στη νύχτα.
•Να αφήνει το τηλέφωνο στο σπίτι για σύντομες χρονικές περιόδους, όπως μία σύντομη βόλτα ή όταν πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ.
•Να περνάει λίγο χρόνο κάθε μέρα μακριά από κάθε τεχνολογία.
• Να περνάει περισσότερο χρόνο με τους φίλους και την οικογένειά του έχοντας για λίγο στην άκρη το κινητό του.
Αν χρησιμοποιεί κάποιος τακτικά το τηλέφωνό του, μπορεί να βιώσει πανικό στιγμιαία όταν συνειδητοποιήσει ότι δεν το έχει μαζί του, δεν έχει μπαταρία ή το έχασε. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει nomophobia. Αλλά αν ανησυχεί τόσο πολύ να μην ξεχάσει το κινητό του ή αν η μπαταρία φτάνει στο τέλος της, τόσο που δεν μπορεί να εστιάσει στη δουλειά ή σε μία συνάντηση, τότε ίσως να πρέπει να απευθυνθεί σε έναν θεραπευτή για βοήθεια. Το έντονο άγχος που προκαλείται όταν δεν έχουμε τη δυνατότητα πρόσβασης στο κινητό μας μπορεί να βελτιωθεί με τη θεραπεία και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής.
