Συγκεκριμένα οι οφειλέτες μη μισθωτοί θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης στις δημόσιες δομές υγείας αλλά δε θα δικαιούνται δωρεάν συμμετοχή στις εξετάσεις και στα φάρμακα όταν επισκέπτονται παρόχους υγείας, φαρμακεία, συμβεβλημένους γιατρούς με τον ΕΟΠΥΥ κ.λ.π
Σύμφωνα με την τροπολογία που κατέθεσε στη Βουλή η Υπουργός Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου κατ΄εξαίρεση η ασφαλιστική ικανότητα θα χορηγείται για χρονικό διάστημα από Ιη.3.2024 μέχρι
28η.2.2025, στα παρακάτω Πρόσωπα και στα μέλη των οικογενειών τους:
α) Στους ασΦαλισμένους του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής ΑσΦάλισης (-
Ε.Φ.Κ.Α.) που διατηρούν επαγγελματική εγκατάσταση ασκούν δραστηριότητα εργάζονται στις τιληγείσες περιοχές από θεομηνίες άλλες Φυσικές καταστροφές
-στους ανέργους των ανωτέρω περιοχών
-στους εργοδότες και ασφαλισμένους που έχουν επαγγελματική εγκατάσταση
δραστηριότητα περιοχές Περιφέρειας Απικής που επλήγησαν από τις πυρκαγιές
23ης και 24ης Ιουλίου 2018, και στους εγγεγραμμένους στα μητρώα του θ-Ε.Φ.Κ.Α. άμεσα
γ) Στους εργαζομένους στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Ναυπηγοεπισκευαοτική Ζώνη
Περάματος και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας.
Ωστόσο με απόφαση του υπουργείου υγείας που αναμένεται να εκδοθεί η ασφαλιστική ικανότητα θα ισχύει επίσης για ανήλικα παιδιά, άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις.
Παράλληλα με την ίδια τροπολογία επεκτείνεται η χορήγηση του επιδόματος μητρότητας σε μητέρες αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες οι οποίες θα υποβάλλουν τη σχετική αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΔΥΠΑ που θα τεθεί άμεσα σε λειτουργία και αφού διαπιστωθεί ότι έχουν ασφαλιστική ικανότητα ( δεν οφείλουν εισφορές) θα λάβουν για εννέα μήνες μετά τη γέννηση η υιοθέτηση του παιδιού επίδομα που αντιστοιχεί στον κατώτατο μισθό ( 780 ευρώ).
Στην περίπτωση που η ασφαλισμένη χάσει την επαγγελματική της ιδιότητα ή δεν είναι ασφαλιστικά ενήμερη τότε θα διακόπτεται το επίδομα μητρότητας. Στην περίπτωση που η ασφαλισμένη εξοφλήσει τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές θα μπορεί στη συνέχεια να υποβάλει εκ νέου αίτηση για να της χορηγηθεί η παροχή αναδρομικά από τον μήνα που της διακόπηκε.
Να σημειωθεί ότι θα προβλέπεται η επαναχορήγηση του επιδόματος μητρότητας που δεν θα ξεπερνά τους 12 μήνες.
Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας δικαιούνται και όσες μητέρες απέκτησαν τέκνο έως και δεκατέσσερις (14) εβδομάδες πριν από τη λήξη του έτους 2023 και ειδικότερα έως και την 24/09/2023.
Το υπουργείο Εργασίας επισημαίνει ότι όσες μητέρες υπέβαλαν ήδη αίτηση στους φορείς από τις 24/9/2023 δε χάνουν τη σειρά τους αλλά οι αιτήσεις τους θα εξεταστούν κατά προτεραιότητα μόλις τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα και θα λάβουν αναδρομικά ποσά 5 μηνών. Το δικαίωμα είναι μερικώς μεταβιβάσιμο και στον πατέρα για 7 μήνες.
Ειδικά για περίπτωση υιοθεσίας, η καταβολή ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας:
Εκκινεί από τελεσιδικίας δικαστικής απόφασης υιοθεσίας, ανεξάρτητα από δικαιούχος έλαβε επίδομα λοχείας από θ-ΕΦΚΑ.
Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας μισθωτών δικαιούνται και τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και η μισθωτή, που υιοθετεί τέκνο από την ένταξη του παιδιού οικογένεια και έως ηλικία των οκτώ (8) ετών.
Σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από ομόφυλους συζύγους, δικαιούχος
Της ειδικής παροχής του παρόντος γονέας καθορίζεται με κοινή δήλωση των συζύγων προς Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής ΑσΦάλισης.