Λίγο πριν την εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου η συζήτηση αφορούσε ως επί το πλείστον την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα που παραμένει ακόμα ευχή και ζητούμενο, κυβερνητικές πηγές έλεγαν ότι δεν αρκεί απλώς η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος που αφορά ιδιαίτερα χώρες όπως η Ελλάδα. Έτσι, ο πρωθυπουργός αποφάσισε να «προσθέσει» περιεχόμενο στη συζήτηση, καταθέτοντας μια πρόταση για ευρω-ομόλογο για την ενίσχυση της κοινής άμυνας.
Η συζήτηση που άνοιξε ο κ. Μητσοτάκης αγγίζει τον «πυρήνα» της διαφοράς αρκετών χωρών εντός της Ε.Ε. Επαναφέρει, δε, τη διαίρεση που είναι εμφανής κάθε φορά που στην Ευρώπη γίνεται κουβέντα για λεφτά μεταξύ των «φειδωλών» του Βορρά και του Κέντρου και των «γαλαντόμων» του Νότου, μαζί με τη Γαλλία. «Έχει έρθει η ώρα πια να μπορέσουμε να περιβάλλουμε με περιεχόμενο ουσιαστικό τις πολύ φιλόδοξες συζητήσεις που κάνουμε σχετικά με την ανάγκη της Ευρώπης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να μπορέσει να διασφαλίσει την άμυνα και την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων πολιτών. Και ελπίζω το σημερινό Συμβούλιο να είναι μια ευκαιρία να αρχίσουμε μια ουσιαστική συζήτηση γύρω από τα θέματα αυτά», υπογράμμισε χθες ο κ. Μητσοτάκης αναφερόμενος στο ευρω-ομόλογο, το οποίο προκάλεσε «ίντριγκα» σε μια συζήτηση υπό άλλες συνθήκες μπορεί να ήταν και απολύτως θεωρητική, λόγω της απουσίας προοπτικής αποφάσεων.
Στην πραγματικότητα, το επιχείρημα του κ. Μητσοτάκη είναι απλό: η Ευρώπη, αν θέλει να αποκτήσει γεωπολιτική υπόσταση σε έναν κόσμο που αλλάζει και με δεδομένο το ισχυρό ενδεχόμενο τα ηνία των ΗΠΑ να κρατά ο Ντόναλντ Τραμπ, θα πρέπει να συμπεριφερθεί με κοινή γραμμή και στις ευρωπαϊκές αγορές αμυντικών εξοπλισμών. Με άλλα λόγια, τα ευρωπαϊκά κράτη να αγοράζουν από κοινού, αλλά και από κοινού και με τη βοήθεια τρίτων χωρών να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία. Βεβαίως, η εν λόγω συζήτηση «χτυπάει νεύρο» σε χώρες, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Αυστρία κ.ο.κ. που δεν επιθυμούν σε καμία περίπτωση αμοιβαιοποίηση χρέους, ιδίως για το ζήτημα της άμυνας που είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε κράτους μέλους. Ενδιαφέρον, πάντως, είναι ότι κατά του ευρωομολόγου τάσσεται και η Ισπανία, σε αντίθεση με τη Γαλλία και την Ιταλία που υποστηρίζουν την ιδέα.
Καμία συμφωνία με την Ουκρανία
Πάντως, χθες η κυβέρνηση βρέθηκε σε θέση άμυνας μετά το tweet του Ουκρανού προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι, στον απόηχο της τηλεφωνικής του επικοινωνίας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς ο κ. Ζελένσκι εμφανιζόταν να κάνει λόγο για την εφαρμογή συμφωνιών που επιτεύχθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του (σ.σ. Κυριάκου Μητσοτάκη) στην Ουκρανία, καθώς και για τη συνεχιζόμενη αμυντική μας συνεργασία, ιδιαίτερα όσον αφορά την ενίσχυση της αεράμυνας μας.
Η κυβέρνηση μπήκε σε καθεστώς συναγερμού, καθώς ο κ. Ζελένσκι την εμφάνιζε σαν να έχει συνομολογήσει συμφωνίες κάτω από το τραπέζι. Από την κυβέρνηση ξεκαθάριζαν πως δεν υπεγράφη καμία συμφωνία και τόνιζαν ότι ο κ. Ζελένσκι, με την αναφορά του σε “διμερή συμφωνία ασφαλείας”, αναφερόταν σε μια συμφωνία που θα πρέπει να συνάψουν τα κράτη της ΕΕ με την Ουκρανία για την ενταξιακή της προοπτική. «Οι συζητήσεις αυτές έχουν ως βασικό στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ουκρανίας σε όλους τους τομείς, δηλαδή οικονομία , ανασυγκρότηση , ενέργεια , πολιτική προστασία, ανθρωπιστική βοήθεια, προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς, εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, κυβερνοασφαλεια κλπ. Οι συζητήσεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο πολύπλευρης υποστήριξης της Ουκρανίας και της ενταξιακής της πορείας», έλεγαν από την κυβέρνηση, προσθέτοντας ότι η συμφωνία της Ουκρανίας με τη χώρα μας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.
Κατάπαυση πυρός στη Γάζα
Σε μια κρίσιμη εξέλιξη, πάντως, χθες οι 27 της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα κείμενο συμπερασμάτων που ζητά άμεση κατάπαυση πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, με όλα τα κράτη-μέλη να εναρμονίζουν τις θέσεις τους μετά από μήνες. Μεταξύ των χωρών που μετακινήθηκαν και συμφώνησαν στην αναφορά περί κατάπαυσης πυρός ήταν η Γερμανία που ήταν από τις πιο «σκληρές» χώρες, αναφανδόν και χωρίς αστερίσκους στο πλευρό του Ισραήλ. Πλην όμως οι πρόσφατες εξελίξεις στο μέτωπο, ο λιμός στη Γάζα, αλλά και η πρόθεση του Ισραήλ να βομβαρδίσει τη Ράφα, έχουν μεταστρέψει το κλίμα στο σύνολο της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Φαίνεται ότι καταλυτικό ρόλο για τη μεταστροφή των Ευρωπαίων παίζει και η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ που προωθούν σχέδιο ψηφίσματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας για κατάπαυση πυρός, μετά και το διευρυνόμενο ρήγμα Μπάιντεν-Νετανιάχου.
