Μετά την πλήρη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές, το επόμενο project που σχεδιάζει για το 2024 το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι η καθολική επέκταση των άμεσων πληρωμών IRIS σε κάθε σημείο λιανικής πώλησης. Με στόχο να ελαχιστοποιηθούν οι προμήθειες πληρωμών μέσω τραπέζης έως το τέλος του έτους θα γίνονται αποδεκτές οι πληρωμές IRIS από το σύνολο της αγοράς, ώστε οι καταναλωτές να κάνουν άμεσες πληρωμές παντού απευθείας από το smartphone κινητό τους προς τους επαγγελματικούς λογαριασμούς των επιχειρήσεων.
Με τα νέα μέτρα, μέσα στο β’ εξάμηνο της χρονιάς, το IRIS θα συνδεθεί με το POS και το ταμείο κάθε επιχείρησης, η οποία θα δέχεται υποχρεωτικά τις άμεσες πληρωμές εάν το επιθυμεί ο πελάτης, όπως προβλέπεται ήδη για πληρωμές προς επαγγελματίες (φυσικά πρόσωπα). Αμεσα αναμένονται και αποφάσεις για μειώσεις χρεώσεων και στις «παραδοσιακές» πληρωμές με κάρτα μέσω των POS, όπως έχει διαφανεί και από τις τακτικές συσκέψεις που πραγματοποιεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας με φορείς της αγοράς.
Πληρωμές «από το μέλλον»
Με στόχο την επέκταση του IRIS, προβλέπεται επίσης να αυξηθεί ή να καταργηθεί πλήρως το όριο των 500 ευρώ που ισχύει σήμερα για τις πληρωμές χωρίς πρόσθετες χρεώσεις μέσω IRIS. Για τη συνέχεια, αναμένεται να σχεδιαστεί και ειδικό λογισμικό που θα επιτρέπει -όπως σε άλλες χώρες- μόλις ο πελάτης βρεθεί στον χώρο μιας επιχείρησης να συνδέεται αυτόματα το κινητό του με το POS, ώστε να γίνεται ακόμα πιο εύκολη η διαδικασία πληρωμής με IRIS.
Το σχέδιο θα επιτρέψει στους καταναλωτές να αγοράζουν με IRIS και είδη μεγαλύτερης αξίας (π.χ. ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα ή και αυτοκίνητα), εξέλιξη που αναμένεται να εντείνει τον ανταγωνισμό και να οδηγήσει σε μείωση χρεώσεων γενικότερα και στις πληρωμές μέσω POS.
Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα ως υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο Κωστής Χατζηδάκης εμφανίζεται υπέρμαχος της διάδοσης των ηλεκτρονικών πληρωμών, με στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Στο πλαίσιο αυτό, το οικονομικό επιτελείο έχει «υιοθετήσει» το σύστημα IRIS, που υπόσχεται ανταγωνιστικότερες τραπεζικές χρεώσεις και έρχεται να μπει σαν σφήνα στις άλλες μεθόδους πληρωμών.
Οι ζυμώσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Αν και δεν ανακοινώθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», το σχέδιο συζητήθηκε διεξοδικά κατά την επίσκεψη του υπουργού Κωστή Χατζηδάκη στα γραφεία της ΔΙΑΣ -Διατραπεζικά Συστήματα Α.Ε.- με τη διευθύνουσα σύμβουλο Σταυρούλα Καμπουρίδου (κεντρική φωτό κειμένου, στα δεξιά), στα μέσα του μηνός.
Το σχέδιο θα μπει σε εφαρμογή μετά τη λήξη της διορίας που έχει θέσει το ΥΠΕΘΟ για τις 30 Ιουνίου, προκειμένου όλοι οι επαγγελματίες και έμποροι να συναλλάσσονται και να δέχονται πληρωμές IRIS από τους πελάτες τους. Από 1ης Ιουλίου, η μη αποδοχή άμεσων πληρωμών από ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους θα συνεπάγεται πρόστιμο 1.500 ευρώ. Σχετική υποχρέωση έχουν 850.000 φυσικά πρόσωπα που διενεργούν συναλλαγές λιανικής, αλλά όχι εταιρείες και νομικά πρόσωπα (ν.5072/2023).
Τι αλλάζει
Οχι τυχαία, μετά την επίσκεψη στα γραφεία της ΔΙΑΣ, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε ότι «το IRIS είναι το πιο ωφέλιμο εργαλείο πληρωμών, τόσο για τους πολίτες όσο και για τους επαγγελματίες και, ανεξαρτήτως της υποχρέωσής τους, είναι δίχως αμφιβολία προς το συμφέρον τους να το χρησιμοποιούν».
Για να προχωρήσει το σχέδιο απαιτείται να αναπτυχθεί από τη ΔΙΑΣ ένα ειδικό λογισμικό, σε συνεργασία με τους Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών (Acquirers) και Μέσων Πληρωμών (NSPs) ή και άλλους εμπλεκόμενους φορείς, το οποίο θα επιτρέπει στα τερματικά αποδοχής καρτών (POS) να αναγνωρίζουν και πληρωμές IRIS που γίνονται με QR Code μέσω κινητών τηλεφώνων.
Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η δυνατότητα σε κάθε καταναλωτή να μπορεί να πληρώνει παντού και με IRIS π.χ. για ρούχα, καλλυντικά, είδη σπιτιού ή ταξιδιού στα μεγάλα πολυκαταστήματα αλλά και όποια άλλη επιχείρηση ή εταιρεία (νομικά πρόσωπα) επιθυμεί να κάνει τις αγορές.
Η τεχνολογία έχει δώσει επίσης τη δυνατότητα -όπως σε άλλα κράτη ισχύει- να αναγνωρίζεται άμεσα ο κωδικός πληρωμής QR της επιχείρησης από το κινητό τού πελάτη, μόλις ο καταναλωτής βρεθεί στον χώρο της επιχείρησης, χωρίς να χρειάζεται να «σκανάρει» φωτογραφίες με τον τετράγωνο κωδικό QR όταν φτάνει στο ταμείο για να πληρώσει.
Η επέκταση του IRIS έρχεται έτσι να πιέσει τις τράπεζες, τους εκκαθαριστές πληρωμών, τους παρόχους ηλεκτρονικών πληρωμών και όλους τους εμπλεκόμενους με τα POS (τους «POSάδες» όπως τους αποκαλούν στο υπουργείο Οικονομικών) να μειώσουν τις προμήθειες που επιβάλλουν στις επιχειρήσεις.
Μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, ακόμα και οι χρεώσεις IRIS για επαγγελματίες έφταναν έως και 2% επί της συναλλαγής, ανάλογα με την τράπεζα. Αυτό αλλάζει, οι προμήθειες IRIS ήδη έπεσαν και στο υπουργείο λένε ότι η τάση είναι να μειωθούν γενικά σε 0,3% έως 0,5% το πολύ.
Στον αντίποδα, οι προμήθειες για πληρωμές με POS παραμένουν τουλάχιστον 50% μεγαλύτερες. Σύμφωνα με πληροφορίες του «business stories», στην τελευταία σύσκεψη του Κωστή Χατζηδάκη με εκπροσώπους όλων των εμπλεκόμενων εταιρειών (τράπεζες, εκκαθαριστές και παρόχων ηλεκτρονικών πληρωμών) οριστικοποιήθηκε ο οδικός χάρτης για μειώσεις προμηθειών στα POS, ιδιαίτερα δε στις πολύ μικρής αξίας συναλλαγές με κάρτες (έως 10 ευρώ ανά συναλλαγή), όπου οι χρεώσεις εξανεμίζουν ή ξεπερνούν το χαμηλό ποσοστό κέρδους που έχουν οι επιχειρήσεις (π.χ. τα περίπτερα από τσιγάρα, πρατήρια καυσίμων για βενζίνη σε μηχανάκια κ.λπ.).
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται ότι κάθε εμπλεκόμενος φορέας θα χαράξει δική του πολιτική προμηθειών, όλοι όμως θα κινηθούν προς την κατεύθυνση να μειώσουν τις χρεώσεις που επιβάλλουν σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες.
Στο ζύγι μπαίνουν και άλλοι παράγοντες, όμως, όπως η στάση που θα τηρήσουν οι μεγάλοι εκκαθαριστές πληρωμών (Visa και Mastercard), οι οποίοι είναι διεθνείς παίκτες, κινούνται με συμφωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο και εντάσσονται σε άλλο πλαίσιο συζητήσεων, εν σχέσει με τους «εντός συνόρων» εμπλεκόμενους φορείς ή παρόχους. Πάντως, στο οικονομικό επιτελείο εκφράζουν προσδοκίες ότι θα συμβάλουν και εκείνοι τελικώς στη μείωση χρεώσεων.
(Στη φωτογραφία ο Υπ. Εθνικής Οικονομίας, Κ . Χατζηδάκης και η CEO της ΔΙΑΣ, Σταυρούλα Καμπουρίδου)
