Τον ίδιο, όταν τον ρωτούν, εξοργίζεται. «Από πού κρατάει το σόι μου είναι γνωστό. Εδώ είμαστε 8-9 γενιές. Αν απαντώ σε τέτοιες μικρότητες, θα γίνω σαν κι αυτούς». Βλέπει μικροπολιτικές σκοπιμότητες πίσω από αυτές τις φήμες, οι οποίες πάντως κάθε άλλο παρά απέδωσαν: Ο Ιμάμογλου, επικεντρώνοντας την προεκλογική του εκστρατεία στην ανάγκη για αύξηση της επιδοματικής πολιτικής, τις δωρεάν μεταφορές και τις πράσινες επενδύσεις, μίλησε στις καρδιές ενός ακροατηρίου διαφορετικών πολιτικών, κοινωνικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων και έγινε ξανά «Πορθητής» της Πόλης.
Και απέδειξε ότι οι περισσότεροι από τους περίπου 17 εκατομμύρια κατοίκους της Κωνσταντινούπολης ανησυχούν κυρίως για το αν την επόμενη μέρα θα μπορούν να ζουν υπό καλύτερες συνθήκες, παρά αν ο δήμαρχος είναι… δούρειος ίππος των Ελλήνων για να πάρουν πίσω την Πόλη. Στην Ελλάδα, από την άλλη, μια και ξέρουμε ότι Ελληνας δεν είναι, προσπαθούμε να μάθουμε εάν είναι έστω και λίγο φιλέλληνας, καθώς τα σημάδια που έχει δείξει, είναι αντιφατικά…
Ο Πόντιος Εκρέμ
Στο χωριό Πλάτανα, ή Ακσαμπάτ της Τραπεζούντας, εκεί όπου μεγάλωσε και πήγε σχολείο ο Ιμάμογλου, ένα γιγαντιαίο χάλκινο άγαλμα στέκει αγέρωχο στην παραλία. Είναι ο κεμεντζετζής. Ενας άνδρας με την παραδοσιακή ποντιακή φορεσιά, που παίζει τη λύρα. Αυτή τη λύρα και τα παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια, όταν τα ακούει ο Εκρέμ, δακρύζει. Είναι, άλλωστε, εξαίσιος χορευτής και δεν χάνει ευκαιρία να το αποδεικνύει.
Rewind στο 2016: Ο Ιμάμογλου είναι δήμαρχος του Μπεϊλικντουζού, ενός μικρού (για τα δεδομένα της Πόλης, αφού έχει πληθυσμό περίπου 410.000 κατοίκων) δήμου στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης. Με μια πολυπληθή αντιπροσωπεία, έχει επισκεφθεί την ιερή για τους Τούρκους πόλη των Γιαννιτσών, για να προσκυνήσει στο Μαυσωλείου του Οθωμανού μπέη και στρατηλάτη Γαζή Εβρενού. Εκεί, καθώς επισκέπτεται τον ομόλογό του, στο δημαρχείο, βρίσκεται ο πρόεδρος του ποντιακού συλλόγου «Εύξεινος Λέσχη Γιαννιτσών» Απόστολος Ασλανίδης.
«Εσύ είσαι Καραντενίζ;» τον ρωτάει. Ο Ιμάμογλου πετιέται από την καρέκλα του σαν ελατήριο. Καρά-ντενίζ είναι η Μαύρη Θάλασσα στα τουρκικά και έτσι (Καραντενίζ) αποκαλούνται οι Πόντιοι. Γρήγορα οι δύο άντρες ανοίγουν κουβέντα για τα σιμοχώρια των Πλατάνων, για τα οποία μιλάνε με συγκίνηση και νοσταλγία. Ο Ασλανίδης αναλαμβάνει να τον ξεναγήσει στα Γιαννιτσά. Και τον πηγαίνει στον συνοικισμό της Νέας Τραπεζούντας. Τα μάτια του βουρκώνουν όταν ο Ασλανίδης τού εξηγεί ότι ο σχεδιασμός της πλατείας είναι ίδιος με του «Γκιαούρ Μεϊντάν» που σήμερα ονομάζεται «Ατατούρκ Αλανί». Της κεντρικής πλατείας της Τραπεζούντας, δηλαδή, που είναι συνυφασμένη με τον Ελληνισμό της. Αργότερα, στο σπίτι του Ασλανίδη, ο πρόεδρος των Ποντίων θα έκανε δώρο στον Ιμάμογλου μια φωτογραφία του 1900 με το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας που είχε χτίσει ο παππούς του Απόστολος Ηλιόπουλος. Και, αργότερα, θα του επιφύλασσε μια έκπληξη: Ενα αυθεντικό ποντιακό γλέντι, στο οποίο ο «Καραντενίζ» θα απολάμβανε τη λύρα, θα μίλαγε ποντιακά με τους παρευρισκόμενους και θα χόρευε με την καρδιά του τρομαχτό, αφήνοντας έκπληκτους τους Πόντιους που τον έβλεπαν.
Οταν ο Ιμάμογλου επέστρεψε στην Πόλη, φρόντισε να ανταποδώσει τη συγκίνηση στον Ασλανίδη. Του έστειλε μια φανέλα της Τράμπζονσπορ, της τοπικής ομάδας της Τραπεζούντας (στην οποία ο Ιμάμογλου έπαιξε ποδόσφαιρο μέχρι και σε ημιεπαγγελματικό επίπεδο και αποτέλεσε διοικητικό παράγοντα), με τον αριθμό 61 και το όνομα «Ηλιόπουλος» στη μνήμη του παππού του Ασλανίδη. Αυτό το «Ηλιόπουλος» το έμαθαν κάποιοι Τούρκοι δημοσιογράφοι και -ωθούμενοι από την παραφιλολογία που ήθελε τον Ιμάμογλου να είναι ελληνικής καταγωγής- καθώς και το γεγονός ότι η φανέλα είχε τον αριθμό 61 (το νούμερο με το οποίο έπαιζε πάντα ο ίδιος ο Ιμάμογλου) προφανώς το «μετέφρασαν» όπως ήθελαν. Ή όπως βόλευε.
Στο Twitter, το hashtag #Trabzonlular (κάτοικοι της Τραπεζούντας, δηλαδή) έγινε πρώτο trend στη χώρα με τις συζητήσεις και τους καβγάδες να φουντώνουν: Είναι η πλειοψηφία των κατοίκων της Τραπεζούντας Ελληνες, που εξισλαμίστηκαν υπό τον φόβο των διωγμών, και κρυπτοχριστιανοί; Και αν ναι, είναι ο Ιμάμογλου ένας από αυτούς;
Ο Ιμάμογλου ένιωθε να χάνει τη μάχη με το παράλογο. Θα αναγκαζόταν να διαβεβαιώνει παντού ότι το γενεαλογικό του δέντρο -8 γενιές πίσω- αποτελείται από Τούρκους και να προσευχηθεί δημοσίως στην Κωνσταντινούπολη, για να διασκεδάσει κάπως τις φήμες και να πείσει και τους πιο… δύσπιστους ότι δεν είναι βαλτός από τους Ελληνες για να… κατακτήσει την Πόλη.
Η πολιτική περνάει από την… μπάλα
Αν ο έρωτας περνά από το στομάχι, τότε η πολιτική σίγουρα περνά από το ποδόσφαιρο. Ο Ιμάμογλου έχει διατελέσει παίκτης και από το 2012 διοικητικός παράγοντας και μέλος του ΔΣ της Τράμπζονσπορ. Κατά διαβολική σύμπτωση, το 2012 είναι η ίδια χρονιά που η αγαπημένη ομάδα της Τραπεζούντας θα καταφέρει να βάλει στις τάξεις της και να κάνει «σημαία» τον Ελληνα επιθετικό Φάνη Γκέκα, κλείνοντας μια πολυετή προσπάθεια να τον αποκτήσει από την ομάδα του Ακχισάρ. Ο Γκέκας θα γίνει ο αγαπημένος επιθετικός των ομάδων του Πόντου, περνώντας από Ακχισάρ, Τράμπζονσπορ, Σαμσουνσπόρ και Σίβασπορ.
Η δε Τράμπζονσπορ, μετά τον Γκέκα, θα γίνει η ομάδα με το πλουσιότερο ελληνικό ρόστερ στην Τουρκία, καθώς από τις τάξεις της θα περάσει ο -αγαπημένος της κερκίδας- αρχηγός της Εθνικής Ελλάδος Τάσος Μπακασσέτας και οι Σιώπης, Κουρμπέλης, Φούντας.
Επαφή με το ποδόσφαιρο, αλλά και το ελληνικό στοιχείο, ο Ιμάμογλου δεν είχε μόνο στις ομάδες του Πόντου και ιδιαίτερα την Τράμπζονσπορ. Πριν από το μεταπτυχιακό του στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, ο Ιμάμογλου σπούδασε στα Κατεχόμενα της Κύπρου και συγκεκριμένα στην Κερύνεια. Εκεί συνέχισε την ποδοσφαιρική καριέρα του ως ο βασικός τερματοφύλακας της ομάδας Turk Ocagi Limasol της Λεμεσού.
Ο Μακάριος και η «ειρηνευτική επιχείρηση»
Από τα χρόνια στην Κύπρο απέκτησε ιδιαίτερη σχέση με τη Μεγαλόνησο. Και το απέδειξε αυτό όταν ανέγειρε, ως δήμαρχος του Μπεϊλικντουζού, στην Κωνσταντινούπολη, μνημείο για τη Μεγαλόνησο, το οποίο ο ίδιος ονομάζει «Ο Αγώνας για την Κύπρο» και τον έβαλε σε… μπελάδες. Το μνημείο, το οποίο ανεγέρθη το 2017 απεικονίζει τον Ραούφ Ντενκτάς και την υπογραφή της Συμφωνίας του Λονδίνου, το 1959, να υπογράφεται από τον Μακάριο, τον Sir Hugh Foot (κυβερνήτη της Κύπρου), τον Φαζίλ Κιουτσούκ (προέδρου του κόμματος «Η Κύπρος είναι τουρκική» και αντιπρόεδρό της ως το 1973) και τον Ντενκτάς.
Το μνημείο, το οποίο ουσιαστικά αποθέωνε όσα προηγήθηκαν και άνοιξαν τον δρόμο για την εισβολή του «Αττίλα» στην Κύπρο, προκάλεσε έκρηξη οργής στους εθνικιστικούς και ισλαμιστικούς κύκλους της Τουρκίας και έγινε για καιρό θέμα συζήτησης στα τουρκικά ΜΜΕ, ιδιαίτερα όταν μέλη των «Γκρίζων Λύκων» το βανδάλισαν, σβήνοντας το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Μακάριου – η παρουσία του, άλλωστε, ήταν αυτή που τους εξόργισε.
Ο Ιμάμογλου, για να αντιμετωπίσει τη θύελλα αυτή, αναγκάστηκε να δώσει συνέντευξη Τύπου, αφού νωρίτερα είχε επισκεφθεί τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο για να του δώσει εξηγήσεις και να πάρει το «ΟΚ» του προέδρου για τη διατήρηση του μνημείου. Προηγουμένως, βέβαια, ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος είχε καταδικάσει τον Ιμάμογλου για την ανέγερση «μνημείου για έναν Ελληνα ηγέτη που κάλεσε σε σφαγή όλων των Τούρκων της Κύπρου».
Στη συνέντευξη Τύπου, ο Ιμάμογλου, αφού ευχαρίστησε το κόμμα των «Γκρίζων Λύκων», το εθνικιστικό κόμμα ΜΗΡ, το ΒΒΡ και τη Μεράλ Αλπερέν για τη στήριξή τους, έπλεξε ένα εθνικιστικό αφήγημα στο οποίο αποκάλεσε «ειρηνευτική επιχείρηση» την εισβολή του «Αττίλα» που έπνιξε την Κύπρο στο αίμα και «εχθρό» τον Μακάριο: «Οταν μιλάμε για την Κύπρο, φυσικά, υπάρχει η ειρηνευτική επιχείρηση και θυμόμαστε με σεβασμό τον αείμνηστο Ετσεβίτ, τον τότε πρωθυπουργό της χώρας μας που έκανε το γενναίο βήμα. Μνημονεύω επίσης με σεβασμό και ευγνωμοσύνη τον αείμνηστο Ερμπακάν, τον επικεφαλής του Κόμματος Εθνικής Σωτηρίας, ο οποίος πέτυχε την ψυχική ενότητα, την πνευματική ενότητα και την εθνική ενότητα [κατά την περίοδο της εισβολής]».
Ο ίδιος εξήγησε ότι το μνημείο στην αρχική του μορφή ήταν μεγαλύτερο και περιείχε κομμάτια με τον Ετζεβίτ και τον Ερμπακάν και τον «αγώνα» για την Κύπρο από την Οθωμανική περίοδο ως σήμερα. Και, στις επίμονες ερωτήσεις για τον Μακάριο, είπε: «Απλά απεικονίσαμε μια συμφωνία με τον εχθρό. Το μνημείο δείχνει έναν αγχωμένο Μακάριο, αλλά έναν πανίσχυρο Ντενκτάς. Αγαπώ τον Ραούφ Ντενκτάς, την Κύπρο, τον εθνικό αγώνα εκεί, την ίδρυση της ΤΔΒΚ και την ειρηνευτική επιχείρηση του 1974. Η Συμφωνία του Λονδίνου αποτέλεσε την ισχυρότερη βάση για την επιχείρηση του 1974».
Ο Γιουβανίδης, το Βαλουκλή και ο… νέος Ερντογάν
Σε ένα πολύ πιο πρόσφατο περιστατικό, αυτό που ακολούθησε την καταστροφική πυρκαγιά στο ιστορικό ελληνικό νοσοκομείο της Κωνσταντινούπολης, Βαλουκλή, ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης μπήκε στο στόχαστρο των αντιπολιτευτικών ΜΜΕ της Τουρκίας για ένα… τηλεφώνημα.
Το τηλεφώνημα αυτό του οργισμένου Ιμάμογλου έγινε στον πρόεδρο του Ιδρύματος Βαλουκλή, Κωνσταντίνο Γιουβανίδη, όταν ο τελευταίος, μιλώντας στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Sabah Daily», ευχαρίστησε τον πρόεδρο Ερντογάν και την κυβέρνησή του για τη στήριξη, ενώ παράλληλα άσκησε κριτική στον Ιμάμογλου ότι δεν έδειξε τη δέουσα προσοχή. Η στιγμή του τηλεφωνήματος καταγράφηκε σε βίντεο, στο οποίο ο Ιμάμογλου ακούγεται να λέει στον Γιουβανίδη ότι ενοχλήθηκε από όσα είπε στη συνέντευξή του και από το γεγονός ότι απέφυγε να αναφέρει ότι ο Δήμος Κωνσταντινούπολης είχε στείλει μια επταμελή ομάδα ανθρώπων για να βοηθήσουν.
«Ηταν ατυχής η συνέντευξή σου», είπε ο Ιμάμογλου στον Γιουβανίδη, θυμίζοντάς του ότι τον είχε πάρει τηλέφωνο για να ρωτήσει εάν μπορεί κάπως να βοηθήσει και του πρότεινε να απαιτήσει διόρθωση από τη «Sabah» εάν θεωρούσε ότι είχαν διαστρεβλωθεί τα όσα είπε.
Ακολούθησε καταιγίδα αρνητικών σχολίων από δημοσιογράφους και χρήστες των κοινωνικών δικτύων που τον επέκριναν για τον καβγά με τον πρόεδρο ενός μειονοτικού ιδρύματος. «Λειτουργεί ως νέος Ερντογάν. Δεν χρειαζόμαστε δικτατορικές συμπεριφορές», έγραψαν κάποιοι.
«Μόνη λύση η ελληνοτουρκική φιλία»
Στον αντίποδα πάντως των σχολίων του περί «ειρηνευτικής επιχείρησης» το ’74 στην Κύπρο, «εχθρών» και ευχαριστιών στους ακροδεξιούς και τους υπερεθνικιστές της γείτονος, ο Ιμάμογλου επιχειρεί να δείξει ένα εντελώς διαφορετικό προφίλ όταν μιλά με Ελληνες. Ενα προφίλ που υποστηρίζει περισσότερο το φιλοευρωπαϊκό του δόγμα.
Το 2021, για παράδειγμα, επισκέφθηκε τον τότε δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, με τον οποίο έβαλε τις βάσεις για μια σχέση φιλίας και συνεργασίας. Ενώπιόν του έλεγε ότι η Κωνσταντινούπολη και η Αθήνα είναι δύο πόλεις που συνδέονται με κοινή μοίρα και, ως εκ τούτου, πρέπει μαζί να βρουν λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Τουρκία. «Η φιλία μεταξύ των δύο χωρών δεν είναι μια από τις λύσεις, είναι η μόνη λύση», είπε, πριν επισκεφθεί αργότερα και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Αυτή του η επίσκεψη, ωστόσο, εξόργισε (ξανά) τους εθνικιστές της γείτονος. Επέκριναν τον Ιμάμογλου ότι δέχτηκε… πρόκληση από τον Κώστα Μπακογιάννη, καθώς «τον άκουσε χαμογελώντας να αποκαλεί την Ιστανμπούλ Κωνσταντινούπολη και δεν τον διόρθωσε». Αυτή τη φορά ο Ιμάμογλου δεν απολογήθηκε. Αντιθέτως, επιδίωξε μεγαλύτερη συνεργασία και μάλιστα δώρισε ένα παγκάκι στον Μπακογιάννη, πέρυσι, όταν τον επισκέφθηκε.
Το παγκάκι, σύμβολο φιλίας μεταξύ των δύο πόλεων, τοποθετήθηκε στην Τεχνόπολη και επάνω του κάθισαν και συζήτησαν οι δήμαρχοι των δύο πόλεων, στην πρωτοβουλία Μπακογιάννη για το Δίκτυο Βαλκανικών Πόλεων. Τότε, μάλιστα, ο Τούρκος δήμαρχος είχε προετοιμάσει την επίσκεψή του με μια λιτή δήλωση: «Οταν κοιτάζω τα Βαλκάνια δεν βλέπω έναν κόσμο με βασιλιάδες και σουλτάνους. Η Αθήνα και η Κωνσταντινούπολη είναι αδέρφια, όπως αδέρφια είναι και η πλατεία Ταξίμ και το Σύνταγμα, όπου συγκεντρώνονται οι πολίτες».
Γι’ αυτή την επίθεση φιλίας, ο Εκρέμ Ιμάμογλου είχε βρεθεί στο στόχαστρο της τουρκικής εφημερίδας «Yeni Safak», τον Ιούνιο του 2022, όταν συμμετείχε στην παγκόσμια πρεμιέρα του μουσικού έργου «Συμφωνία μετανάστευσης – Σκοτεινά νερά» που συνέθεσε ο Φουάτ Σακά και ενορχήστρωσε ο Βαγγέλης Ζωγράφος, στην Κωνσταντινούπολη. Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο Ιμάμογλου είπε ότι οι μεταναστεύσεις μετέβαλλαν τον κόσμο. Αλλά όχι μόνο αυτό.
Η «Yeni Safak» έγραφε σε ένα πύρινο άρθρο με τίτλο «Ο Ιμάμογλου που δεν έβγαλε μιλιά για τον εξοπλισμό των νησιών από την Ελλάδα, κάλεσε σε ειρήνη, όταν η Τουρκία εξέφραζε την αντίδρασή της», ότι καθώς η κρίση για τα νησιά του Αιγαίου συνεχίζεται κι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα για τον «υπερεξοπλισμό» της Ελλάδας, ο Ιμάμογλου έλεγε ότι «ο κόσμος είναι αρκετά μεγάλος και μας χωρά όλους μας. Αρκεί εμείς να υπερασπιστούμε την ειρήνη, την αδελφοσύνη και την ισότητα. Ας τραγουδήσουμε με μια φωνή όλοι μαζί το τραγούδι της ειρήνης και της αδελφοσύνης. Οι φωνές μας ας πνίξουν τις φωνές αυτών που θέλουν τον πόλεμο».
Αργότερα, το 2023, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ, ο Ιμάμογλου επέμεινε σε αυτή τη «γραμμή», σημειώνοντας ότι «οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας μπορούν να γίνουν καλύτερες. Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό μήνυμα για παγκόσμια ειρήνη και γαλήνη». Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, αφού εξήγησε ότι θεωρεί την Τουρκία κομμάτι της Ευρώπης, όπως η Ευρώπη είναι κομμάτι της Τουρκίας, είπε: «Υπάρχουν πολλά ιστορικά στοιχεία και γνωρίσματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας που ήταν θετικά και βοηθούν να επικεντρωθούμε στη θετική πλευρά των σχέσεών τους. Τις περισσότερες φορές, αναρωτιέμαι γιατί η εσωτερική πολιτική φέρνει τις δύο χώρες αντιμέτωπες. Ανήκα ανέκαθεν σ’ εκείνους που πιστεύουν ότι κυρίως τα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας μας οι δύο ηγέτες που ανέπτυξαν αυτή την εποικοδομητική επικοινωνία, έναν ισχυρό ειρηνικό διάλογο μετά τον πόλεμο, μας άφησαν μια πολύτιμη παρακαταθήκη. Οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας μπορούν να γίνουν καλύτερες. Αυτό θα ήταν ένα σημαντικό μήνυμα για παγκόσμια ειρήνη και γαλήνη».
Εν κατακλείδι, παρά το γεγονός ότι το ΑΚΡ έχει επιχειρήσει να τον παρουσιάσει ως «Ελληνα» ακόμα και επειδή φοράει… γαλάζια γραβάτα, στην πραγματικότητα ο Εκρέμ Ιμάμογλου δεν είναι καθόλου «Γιάννης». Ούτε καν «ΕκρεμΓιάννης», όπως ειρωνικά τον αποκάλεσε μερίδα του τουρκικού Τύπου. Είναι ένας χαρισματικός πολιτικός, ο μόνος που κατάφερε να κερδίσει τρεις φορές τον πανίσχυρο στο πολιτικό σκηνικό της γείτονος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο μόνος που εμφανίζεται ως -με αξιώσεις- αντίπαλος του Τούρκου προέδρου. Δεν είναι, από την άλλη, ο μόνος Τούρκος πολιτικός που κάλεσε σε φιλία και ειρήνη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Αυτό το τελευταίο ενδεχομένως να κληθεί να το αποδείξει στην πράξη, όπως κλήθηκε πολλάκις και ο κ. Ερντογάν…
