Ανάπτυξη 2% για το 2024 και 2,5% για το 2025 περιμένει ο ΟΟΣΑ για την ελληνική οικονομία. Ο πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει να υποχωρεί, στο 2,4% φέτος και στο 2% το 2025, με το χρέος να πέφτει στο 150,6% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο.
Η αύξηση της απασχόλησης και των πραγματικών μισθών θα ενισχύσει την κατανάλωση, ενώ η εκταμίευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης θα στηρίξει τις επενδύσεις παρά τις σφικτές χρηματοοικονομικές συνθήκες, επισημαίνει η έκθεση του ΟΟΣΑ.
Υπό το πρίσμα του υψηλού δημόσιου χρέους, ο οργανισμός χαρακτηρίζει την προβλεπόμενη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος τα επόμενα δύο χρόνια (στο 0,6% και 0,4% του ΑΕΠ αντίστοιχα), κατάλληλη. Ωστόσο, οι ανάγκες δαπανών είναι μεγάλες, τονίζει, επισημαίνοντας τις χαμηλές επενδύσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης, τη γήρανση του πληθυσμού και το κόστος αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
«Η τόνωση της χαμηλής παραγωγικότητας της Ελλάδας θα συμβάλει στη δημιουργία περισσότερου δημοσιονομικού χώρου και στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου ταυτόχρονα», σημειώνει το ΟΟΣΑ. Και ζητά περαιτέρω πρόοδο στην άρση των εμποδίων για επενδύσεις, ιδίως με την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος και τη βελτίωση των θεσμών, καθώς και με τη στροφή των δημοσίων δαπανών προς τις επενδύσεις.
Ο ΟΟΣΑ σημειώνει ότι η οικονομία παραμένει ανθεκτική, καθώς η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ σταμάτησε κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023 λόγω των φυσικών καταστροφών του Σεπτεμβρίου. Όμως, οι επιχειρηματικές προσδοκίες έχουν βελτιωθεί και συνεχίζουν να δείχνουν ανάπτυξη. Ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 3,4% τον Μάρτιο, παρά τις υψηλότερες τιμές των τροφίμων. Η αύξηση της απασχόλησης έχει επιβραδυνθεί, αλλά το ποσοστό απασχόλησης και οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού παραμένουν ιστορικά υψηλά. Η ετήσια αύξηση των μισθών ανήλθε στο 5,5% το τέταρτο τρίμηνο του 2023, με τον κατώτατο μισθό να αυξάνεται κατά 9,4% τον Απρίλιο του 2023 και να αυξάνεται ξανά κατά 6,4% τον Απρίλιο του 2024.
Το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις έχει αυξηθεί και ο νέος δανεισμός των επιχειρήσεων επιβραδύνθηκε τον Ιανουάριο, αλλά παρέμεινε υψηλός σε σύγκριση με τα προ-πανδημίας επίπεδα. Ωστόσο, το κόστος δανεισμού για το δημόσιο έχει μειωθεί, καθώς τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έχουν ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα. Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν κατά 18% σε ετήσια βάση έως τον Μάρτιο του 2024, αν και οι τιμές των τροφίμων συνέχισαν να αυξάνονται κατά 9,7%. Ο τουρισμός έχει αυξηθεί έντονα, με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις να αυξάνονται κατά 41,5% το 2023, αντανακλώντας κυρίως τις υψηλότερες εισροές ταξιδιωτών.
Μείωση του χρέους
Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το χρέος ως προς το ΑΕΠ θα συνεχίσει να μειώνεται, θυμίζοντας ότι το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στο 1,2% του ΑΕΠ για το 2023 και προβλέπεται να φθάσει στο 1,8% το 2024 και στο 2,1% το 2025. Η ανάπτυξη της οικονομίας και η περαιτέρω πρόοδος στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν τα έσοδα.
Οι κίνδυνοι
Οι καθυστερήσεις στην εκταμίευση των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν τις επενδύσεις, ενώ η ασθενέστερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα μπορούσε να μειώσει την τουριστική ζήτηση, σημειώνει ο ΟΟΣΑ. Η υπερβολικά υψηλή αύξηση των μισθών –μεγαλύτερη από την αύξηση της παραγωγικότητας– θα υπονόμευε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην ανταγωνιστικότητα, μειώνοντας τις προοπτικές εξαγωγών.
Βασικές προκλήσεις η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η δημοσιονομική εξυγίανση
Η δημοσιονομική εξυγίανση παραμένει προτεραιότητα, καθώς το υψηλό επίπεδο χρέους εκθέτει την Ελλάδα σε κινδύνους, επισημαίνεται. Ο ΟΟΣΑ τονίζει ότι θα χρειαστεί διαρκής ισχυρή ανάπτυξη για να μειωθεί το χρέος, εν όψει των υψηλών αναγκών για δαπάνες.
Σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα, αυτή παραμένει κατά ένα τρίτο χαμηλότερη από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος, η μείωση των ρυθμιστικών βαρών για το λιανικό εμπόριο και τις επαγγελματικές υπηρεσίες και η παροχή περισσότερης και καλύτερης ποιότητας κατάρτισης σε ενήλικες θα μπορούσαν να ενισχύσουν την παραγωγικότητα των ιδιωτικών επενδύσεων.
Μεγάλο μέρος των δημόσιων επενδύσεων που απαιτούνται για τη στήριξη της ανάπτυξης θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό μετά τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης το 2026, κυρίως μέσω του περιορισμό των δαπανών για μισθούς, της μείωση του κατακερματισμού στις δημόσιες προμήθειες, της περαιτέρω ψηφιοποίησης και απλούστευσης του δημόσιου τομέα και της διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
