Αισθητή βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της μεσαίας τάξης μέσα σε μία τετραετία δείχνουν οι δηλώσεις εισοδήματος που υπέβαλαν πέρυσι 6,5 εκατομμύρια νοικοκυριά και συνολικά 8,9 εκατομμύρια φορολογούμενοι στη χώρα μας.
Το 2022 οι Έλληνες αύξησαν τα εισοδήματά τους κατά σχεδόν 10% σε έναν χρόνο, καλύπτοντας τις απώλειες όχι μόνο της πανδημίας, αλλά έως και μιας δεκαετίας κρίσεως και μνημονίων πίσω.
Με βάση τα εισοδήματα που οι ίδιοι οι φορολογούμενοι δήλωσαν πέρυσι ότι απέκτησαν το 2022:
■ Μέσα σε μόλις έναν χρόνο μειώθηκαν κατά 292.173 τα φτωχά νοικοκυριά που έως το 2021 δήλωναν πως βγάζουν κάτω από 10.000 τον χρόνο. Περιορίστηκαν δηλαδή σε 3.465.362 το 2022, μειωμένα κατά 7,8% από τα 3.757.535 το 2021 και έναντι 3.810.064 το 2018. Σε σχέση με το 2018 δηλαδή μειώθηκαν κατά 344.700 νοικοκυριά.
■ Αυξήθηκαν κατά 254.977 (ή 9,5% σε έναν χρόνο) τα νοικοκυριά που βγάζουν πάνω από 10.000 και έως 50.000 ευρώ τον χρόνο. Η μικρομεσαία τάξη αγγίζει πια τα 3 εκατομμύρια νοικοκυριά και έφτασε για πρώτη φορά εκεί που ήταν το 2012 (συνολικά στα 2.950.984 νοικοκυριά το 2022 από 2.696.007 το 2021). Ξεπέρασαν μάλιστα και τα 2.911.210 που αριθμούσαν το 2012. Σε σχέση με το 2018, δε, τα νοικοκυριά αυτά αυξήθηκαν κατά 410.000!
■ Αυξήθηκαν κατά 30.414 (ή +20% σε έναν χρόνο) τα πιο «πλούσια» νοικοκυριά που δηλώνουν από 50.000 ευρώ και άνω τον χρόνο. Εφτασαν τα 182.144 εκείνα που δήλωσαν πως βγάζουν 3.500-4.000 τον μήνα, από 151.730 το 2021 (έναντι 119.822 το 2018, 103.091 το 2015, 138.421 το 2014 και 221.061 το 2012). Σημαντικό ρόλο στα παραπάνω έπαιξε και ο τερματισμός του lockdown που επέτρεψε στην αγορά να ανασάνει.
Ιδιαίτερα μεγάλη αξία αποκτά πάντως το γεγονός ότι η κατηγορία των πολιτών που δηλώνουν ότι βγάζουν πάνω από 20.000 και έως 30.000 ευρώ ετησίως αυξήθηκε κατά 10% μέσα σε έναν χρόνο, ενώ κατά 12% εκείνη που δηλώνει από 20.000 μέχρι 50.000 ευρώ. Και αυτό διότι αποτελεί μέτρο σύγκρισης με τον ορισμό που έδινε στις 6 Ιουνίου 2015 ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δηλώνοντας στη Βουλή ότι «30.000 ατομικό εισόδημα δεν χαρακτηρίζει σήμερα τη μεσαία τάξη», προδικάζοντας μάλιστα έτσι ότι η κυβέρνηση «θα πιέσει τη μεσαία τάξη» από τα περίπου 20.000 ή 25.000 ευρώ και άνω.
Αυτό είχε ως συνέπεια τη συμπίεση των εισοδημάτων όλων των στρωμάτων σε χαμηλότερα κλιμάκια. Τα δεδομένα πλέον αλλάζουν αφού πέρυσι 641.721 ΑΦΜ (υπόχρεοι και σύζυγοι) δήλωσαν ατομικό εισόδημα πάνω από 20.000 και έως 30.000 ευρώ έναντι 580.986 το 2021 και μόλις 498.617 το 2018. Δηλαδή ήταν 60.735 περισσότερα σε έναν χρόνο ή 143.104 σε μια τετραετία. Επιπλέον, αγγίζουν πλέον τις 900.000 εκείνοι που δηλώνουν από 20.000 έως 50.000 ευρώ. Τόσο αναβαθμίστηκε το εισόδημα για 893.555 ΑΦΜ πέρυσι, από 797.910 το 2021 (αύξηση κατά σχεδόν 100.000 ΑΦΜ μέσα σε έναν χρόνο) και έναντι 673.074 ΑΦΜ το 2018 (αύξηση 220.481 σε μία τετραετία). Με άλλα λόγια, 220.500 νοικοκυριά ξανάγιναν (από «φτωχοί») μεσαία τάξη κατά την τετραετία 2019-2022, παρά την τεράστια παγκόσμια ύφεση που μεσολάβησε.
Ο πήχης στα 2.500 ευρώ τον μήνα
Η εξέλιξη σηματοδοτεί την άνοδο των εισοδημάτων σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα. Πώς μεταφράζεται όμως αυτό στην τσέπη;
■ Εισοδήματα από 2.500 έως 5.000 ευρώ τον μήνα (ή 30.000-60.000 ευρώ τον χρόνο) το 2018 δήλωναν μόλις 422.769 νοικοκυριά, όσα σχεδόν και το 2013. Το 2021 -εν μέσω πανδημίας ακόμα- ανήλθαν σε 474.203 και το 2022 σε 531.153 νοικοκυριά. Στα τέσσερα σπιτικά όπου έμπαιναν αυτά τα χρήματα έως το 2021 έχει προστεθεί πλέον ακόμα ένα! Τα μεσαία νοικοκυριά αυξήθηκαν έτσι κατά 110.000 από το ναδίρ που είχαν πέσει κατά την οικονομική κρίση, σημειώνοντας άνοδο 25% σε μία τετραετία. Και αποτελούν πλέον το 15% του συνόλου των φορολογουμένων, που μπορεί να κινήσει την αγορά και την οικονομία.
■ Ακόμα υψηλότερα εισοδήματα, από 3.500 έως 5.000 ευρώ τον μήνα (ή 42.000 έως 60.000 τον χρόνο) το 2018 δήλωναν μόλις 120.684 νοικοκυριά έναντι 138.000 το 2013 και 2014. Το 2021 έφτασαν στα 143.706 και το 2022 εκτινάχθηκαν στα 165.340 (+15% σε έναν χρόνο), ενώ αυξήθηκαν κατά 44.656 ή 37% μέσα σε μία τετραετία.
Όλοι ψηλότερα
Σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου τα εισοδήματα όλων των στρωμάτων συνωστίζονταν διαρκώς προς όλο και χαμηλότερα κλιμάκια, η τάση τώρα είναι αντίστροφη, καθώς το 2022 καταγράφεται μαζική άνοδος. Αυτό έχει τεράστια σημασία ώστε, ειδικά σε εποχή κρίσης, να μην ανοίγει η ψαλίδα εις βάρος των φτωχότερων νοικοκυριών.
Τα στοιχεία μάλιστα αφορούν αποκλειστικά τα εισοδήματα που δηλώθηκαν από τους ίδιους τους φορολογούμενους και όχι στο φορολογητέο που υπολογίζει πλασματικά η Εφορία βάσει των παλαιών τεκμηρίων που ίσχυαν από δεκαετίες, ούτε των νέων που εφαρμόζονται από 1.1.2023 για τους επαγγελματίες.
■ Οι μισθοσυντήρητοι κέρδισαν σε έναν χρόνο έναν μισθό επιπλέον. Συνολικά 2.545.819 νοικοκυριά δήλωσαν 39,6 δισ. ευρώ ή 15.547 ευρώ ανά νοικοκυριό κατά μέσον όρο έναντι 14.384,50 ευρώ που δήλωσαν το 2021. Το μέσο ετήσιο εισόδημα αυξήθηκε 1.162,50 ευρώ ή 8,1%, δηλαδή μπήκε στο σπίτι ένας επιπλέον μισθός.
■ Αύξηση 5% είδαν οι 2.035.045 συνταξιούχοι, οι οποίοι δήλωσαν κατά μέσον όρο 12.395.18 ευρώ από συντάξεις ανά νοικοκυριό ή 590,35 ευρώ περισσότερα κατά μέσον όρο από το 2021. Αν και η ονομαστική αύξηση που έλαβαν πέρυσι άγγιξε το 10%, σε ένα μεγάλο μέρος δεν έφτασε στην τσέπη των δικαιούχων λόγω προσωπικής διαφοράς.
■ Αύξηση 12% είχαν και οι 659.357 επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, καθώς δήλωσαν μέσο εισόδημα (κέρδη) 20.941,57 ανά νοικοκυριό ή 2.225,14 ευρώ περισσότερα από τα 18.716,43 που δήλωσαν το 2021.
■ Αύξηση 22% είχαν και 1.013.359 εισοδηματίες που δήλωσαν μέσο εισόδημα 9.074,55 ευρώ ανά νοικοκυριό έναντι 7.434,88 ευρώ το 2021 (κυρίως όμως από ενοίκια εξαιτίας και της λήξης της επιδότησης λόγω κορωνοϊού).
■ Αύξηση 1.240,9 ευρώ ή 10,9% ετησίως είχαν οι 307.285 κατ’ επάγγελμα αγρότες, καθώς δήλωσαν εισοδήματα 12.581,1 ευρώ κατά μέσον όρο έναντι 11.340,2 ευρώ το 2021.
Συνολικά, όλοι οι φορολογούμενοι δήλωσαν εισοδήματα 91,67 δισ. ευρώ ή 13.972,91 ευρώ ανά νοικοκυριό, έναντι 12.748,54 ευρώ το 2021, δηλαδή 1.224,37 ευρώ επιπλέον, σημειώνοντας αύξηση κατά 9,6% σε έναν χρόνο.
