Ο Θεόδωρος Ξούλος είναι οικονομολόγος-σύμβουλος εργατικών και ασφαλιστικών θεμάτων
Στο όχι και τόσο μακρινό 2012, το υπουργείο εργασίας δεχόταν πιέσεις από την τρόικα που τότε ζητούσε τη μείωση του κατώτατου μισθού, μέσα από την αναθεώρηση της διαδικασίας για τη σύναψη της εθνικής συλλογικής σύμβασης εργασίας. Τη μείωση των αποζημιώσεων στον ιδιωτικό τομέα. Την αύξηση του μέγιστου αριθμού των εργάσιμων ημερών εβδομαδιαίως από 5 σε 6 για όλους τους τομείς, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελάχιστης ημερήσιας ανάπαυσης στις 11 ώρες.
Οι εργαζόμενοι αυτοί θα αμείβονται επιπλέον για την έκτη μέρα με το 40% του ημερομισθίου και το 115% αν είναι αργία, ενώ θα δικαιούνται ένα ρεπό μέσα στην εβδομάδα. Σύμφωνα με τον νόμο, η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν δύναται να υπερβαίνει τις οκτώ ώρες. Ενώ, σύμφωνα με το άρθρο 26, αφορά και σε κατ’ εξαίρεση απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, που δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί είκοσι τέσσερις ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών.
Η εξαήμερη εργασία έρχεται υποτίθεται να αντιμετωπίσει την έλλειψη σε εξειδικευμένα «εργατικά χέρια» σε συνθήκες αυξημένης παραγωγικής δραστηριότητας. Σε μια χώρα, όμως, που το ποσοστό ανεργίας παραμένει υψηλό και οι νέοι μεταναστεύουν προκειμένου να βρουν εργασία με αξιοπρέπεια, αντί ο προσανατολισμός να είναι στις νέες προσλήψεις, δίνεται η δυνατότητα σε μεγάλες επιχειρήσεις να «στύψουν» στην κυριολεξία τους εργαζόμενους, προσαρμόζοντας τη ζωή τους στις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Ταυτόχρονα με πολλά προβλήματα εφαρμόζεται η διάταξη για την υποχρέωση καταβολής των τριετιών στους εργαζομένους. Ειδικότερα, πολλές επιχειρήσεις υποχρεώνουν τους εργαζόμενους να υπογράφουν νέα ατομική σύμβαση εργασίας, στην οποία δεν θα προβλέπεται δικαίωμα αύξησης του μισθού με βάση την προϋπηρεσία, ενώ υπάρχουν και επιχειρήσεις που ερμηνεύουν λανθασμένα τον πρόσφατο νόμο, θεωρώντας ότι η προϋπηρεσία για να ισχύει, θα πρέπει να έχει διανυθεί στο σύνολό της, στον ίδιο εργοδότη. Πλην όμως, το άρθρο 33 του νόμου 5053/2023, αλλά και η ειδική εγκύκλιος που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας είναι σαφείς και ορίζουν ξεκάθαρα πως για όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τις 14.02.2012 και μετά την 1.1.2024.
Εάν θέλουμε λοιπόν να μην έχουμε φαινόμενα καταστρατήγησης του νόμου, ώστε να δούμε πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς των εργαζόμενων και ταυτόχρονα να επιτευχθεί και η προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης για μέσο μισθό στα 1.500€ το 2027, είναι απαραίτητο να επανέλθει το πλαίσιο των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, μοναδικός μοχλός πίεσης από πλευράς των εργαζόμενων για αυξήσεις.
