Στην επιχειρηματική φιλοσοφία αλλά και τη στάση ζωής του Ελληνοαμερικανού δισεκατομμυριούχου Τζον Κατσιματίδη τα παραπάνω αποτυπώνονται με χαρακτηριστική ακρίβεια. Σε όποιο επιχειρηματικό τερέν δραστηριοποιήθηκε πέτυχε. Αλλά δεν είναι της αρχής «shoot and run». Ολες τις εταιρείες που έχτισε από την αρχή και μέχρι σήμερα, πλην μιας μόνο, τις διατηρεί, όλες κερδοφόρες, και συνεχώς επεκτείνεται. Σε νέα, ίσως και άγνωστα αντικείμενα, αλλά μυστηριωδώς πάντα και παντού πετυχαίνει.
Ενσάρκωση του αμερικάνικου ονείρου
Ο 75χρονος Νισύριος, με την περιουσία των 4,3 δισ. δολαρίων, αυξημένη μάλιστα κατά 1,5 δισ. από το 2021, πιστός ορθόδοξος και προσκεκλημένος αυτές τις ημέρες στο 4ο Διεθνές Συνέδριο των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τη Θρησκευτική Ελευθερία στην Αθήνα, αποτελεί την ενσάρκωση του αμερικάνικου ονείρου στην ελληνική βερσιόν του. Με τη Red Apple, που στεγάζει δεκάδες εταιρικές οντότητες, κατέκτησε εύκολα τον τίτλο του βασιλιά των σούπερ μάρκετ της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ και του πανίσχυρου παίκτη σε ενέργεια και real estate. Με την τελευταία όμως επιχειρηματική κίνησή του, να μπει στην περίφημη νεοαναπτυσσόμενη αγορά των SMR (Small Modular Reactions), επιβεβαιώνει ότι πλέον στοχεύει πολύ πιο ψηλά. Ο πρώτος ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας που μπαίνει στην αγορά της πυρηνικής ενέργειας μετέχει πλέον στο κλαμπ των ελάχιστων ιδιωτών παραγωγών της παγκοσμίως.
Και τούτο γιατί η ανάπτυξη των SMR, δηλαδή των μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων, αποτελεί εθνικό στοίχημα για τις ΗΠΑ και την ενεργειακή τους στρατηγική. Καθώς είναι η ιδανική από πλευράς οικονομικού κόστους αλλά και καθαρότητας της προσφερόμενης ενέργειας λύση-απάντηση στη διπλή ασφυκτική πίεση που βιώνει η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του κόσμου: τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και τον αδυσώπητο ανταγωνισμό με τις επίσης υπερδυνάμεις της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, τη Ρωσία και κυρίως την Κίνα.
Με την κατασκευή νέων μεγάλων πυρηνικών αντιδραστήρων να είναι οικονομικά ασύμφορη, πλέον η ελπίδα για το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας είναι οι SMR. Δώδεκα εταιρείες, ανάμεσά τους οι GE-Hitachi Nuclear Energy, TerraPower, με την υποστήριξη του Μπιλ Γκέιτς, Oklo, Χ-energy, κ.ά., ήδη μπήκαν στο παιχνίδι, με την εταιρεία του Κατσιματίδη να είναι η 13η.
Πρόκειται για τεχνολογία παντός καιρού και πάσης συνθήκης. Για παράδειγμα, στα ανοιχτά των ακτών της Σιβηρίας, κοντά στην Αλάσκα, ένα ρωσικό πλοίο ελλιμενισμένο εδώ και τέσσερα χρόνια, το «Akademik Lomonosov», συνιστά τον πρώτο πλωτό πυρηνικό σταθμό στον κόσμο. Παράγει και στέλνει ενέργεια σε 200.000 νοικοκυριά χρησιμοποιώντας την πυρηνική τεχνολογία της επόμενης γενιάς: μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Η ίδια τεχνολογία χρησιμοποιείται σε δεκάδες αμερικανικά υποβρύχια. Αλλά και ολόκληρες πόλεις ηλεκτροδοτούνται πλέον από SMR. Οι τρεις υπερδυνάμεις μάχονται για την κυριαρχία, για να τα χτίσουν και να τα πουλήσουν, επενδύοντας δισεκατομμύρια. Ειδικά οι Αμερικανοί σκοπεύουν ακόμη και να εξάγουν τεχνολογία SMR προς χώρες που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ πυρηνική ενέργεια, αφού διασφαλίσουν πλήρως την ασφαλή λειτουργία τους.
Η United Nuclear Group
Ο Κατσιματίδης, εγκαινιάζοντας την κουβέντα για τις πυρηνικές μπίζνες του, αποκάλυψε το σκεπτικό του: «Το μέλλον της ενέργειας στη χώρα δεν θα είναι οι ανεμόμυλοι και οι ηλιακές κυψέλες. Τώρα επικεντρώνεται στην επόμενη γενιά ενέργειας, τους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες που θα τροφοδοτούν τα υποβρύχια και τα αεροπλανοφόρα μας».
Και πώς κινείται; Μέσω της United Nuclear Group (UNG), θυγατρικής της Red Apple, θα αναπτύξει τους SMR στις ΗΠΑ και εκτός χώρας. Προσέλαβε μάλιστα, τον Μπομπ Περκόπο, με βαθιά πείρα στις υποδομές και την πυρηνική ενέργεια. Με παρελθόν στον κολοσσό της AIG ως χρηματοοικονομικός σύμβουλος, αλλά και μέλος του think tank «Nuclear Innovation Alliance» (Συμμαχία Πυρηνικής Καινοτομίας) ορίστηκε νέος Chief Operating Officer (COO) της UNG. Οι αντιδραστήρες της θα υιοθετήσουν μια σταθερή συχνότητα στα 60 Hertz με μέγιστη εξωτερική απόδοση τα 300 megawatts, που, σύμφωνα με τους ειδικούς, θεωρείται ικανή να παρέχει ενέργεια σε 1 εκατομμύριο νοικοκυριά για 67 χρόνια. Και βέβαια, ο Κατσιματίδης μόνο στα τυφλά δεν πορεύεται. Η Red Apple έχει έρθει σε επαφή με δύο Πολιτείες που θέλουν να αποκτήσουν μικρούς πυρηνικούς αντιδραστήρες. Τι επενδύσεις θα απαιτηθούν; Εως και 20 δισ. δολαρίων – από μόνο του ιλιγγιώδες.
Πώς έγινε επιχειρηματίας
Το πώς ο Τζον Κατσιματίδης έγινε επιχειρηματίας είναι συναρπαστικό από μόνο του. Το Ελληνόπουλο από τη Νίσυρο έμαθε αγγλικά από μια τηλεόραση 6 ιντσών, όπως λέει με υπερηφάνεια η κόρη του Αντρια. Τελειώνοντας το 1966 με πολύ καλή επίδοση το Λύκειο Brooklyn Tech HS, ήθελε να περάσει το καλοκαίρι, όπως θα έκανε κάθε έφηβος, κάνοντας διακοπές. Αλλά η μοίρα στο πρόσωπο της μητέρας του, Δέσποινας, είχε άλλα σχέδια. Τον έστειλε σε ένα μπακάλικο της γειτονιάς να δουλέψει για να βγάζει το χαρτζιλίκι του. Ηταν η κρίσιμη επιλογή από την οποία προέκυψε ο «Μr. 4,3 billions».
Ο Τόνι προσέφερε το μερίδιό του στον Κατσιματίδη χωρίς προκαταβολή, αλλά με μηνιαίες αποπληρωμές 1.000 δολαρίων. «Σε στείλαμε στο Πανεπιστήμιο για να γίνεις χαμάλης;» ήταν η αντίδραση του πατέρα του, πρώην απλού φαροφύλακα και στη Νέα Υόρκη σερβιτόρου. Πίκρα και για τη μητέρα του, που πίστευε ότι ο γιος της πετούσε στα σκουπίδια την εκπαίδευσή του. Το πείσμα του νεαρού Τζον, όμως, επικράτησε: «Γιατί να εργάζομαι για κάποιον άλλον, όταν θα μπορούσα να έχω τη δική μου επιχείρηση; Αυτή δεν είναι η ουσία του αμερικάνικου ονείρου;». Πού να βρεθεί αντίλογος πια…
Το περίστροφο
Το εκρηκτικό ταμπεραμέντο και η αποφασιστικότητά του όχι απλώς να πετύχει, αλλά να κάνει κάτι πολύ μεγάλο φάνηκαν όταν τα έβαλε και με τον υπόκοσμο. Εννέα μήνες μετά την έναρξη του κοινού επιχειρηματικού τους εγχειρήματος, γωνία 87ης Οδού και Μπρόντγουεϊ στο Μανχάταν, ο Τζον και ο Νικ έβγαζαν εβδομαδιαία κέρδη 1.000 δολαρίων, ενώ οι ηλεκτρολόγοι μηχανικοί έπαιρναν μόλις 129 δολάρια. Τότε, ένας σκληρός τύπος της γειτονιάς προσπάθησε να πουλήσει προστασία στο κατάστημα. Ο Νικ τον έδιωξε, αλλά ο κακοποιός επέστρεψε.
Ανέλαβε τότε ο ίδιος ο Κατσιματίδης. Εφερε ένα πιστόλι στο μαγαζί και όταν επέστρεψε ο απατεώνας το έβγαλε. «Δεν δίστασα ούτε δευτερόλεπτο. Κατευθύνθηκα προς τον άνδρα. Εβγαλα το πιστόλι από το σακάκι μου και πίεσα την ατσάλινη κάννη στο κεφάλι του», γράφει ο ίδιος στο βιβλίο του. «Αν πλησιάσεις ξανά σε απόσταση τριών τετραγώνων από αυτό το κατάστημα, -είπα ήρεμα αλλά ευθέως-, θα σου τινάξω τα μυαλά στον αέρα». Τέλος.
Ηταν η μεγάλη αρχή πια στη λεωφόρο των ονείρων του. Μέχρι το 1974 το παντοπωλείο του Κατσιματίδη, με την επωνυμία Red Apple, είχε επεκταθεί σε πολλά σημεία στη Νέα Υόρκη. Μόλις 24 ετών έβγαζε 1 εκατ. δολάρια τον χρόνο. Καθώς τα κέρδη του αυξάνονταν, μεγάλωνε και η λαχτάρα του να ακολουθήσει ένα εφηβικό πάθος. Ετσι, λίγο πριν από τα 30ά γενέθλιά του, πήρε την άδεια πιλότου και αγόρασε ένα τζετ από τον αδελφό του Γουόλτ Ντίσνεϊ, Ρόι.
Η αυτοκρατορία
Και από το χόμπι, βρέθηκε να έχει αεροπορική εταιρεία μεταφέροντας κόσμο στο Ατλάντικ Σίτι με στόλο 20 αεροσκαφών στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Το 1986 η Red Apple εξαγόρασε την Gristedes καθιστώντας τη τη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ στη Νέα Υόρκη. Σήμερα η Gristedes Foods αποτελεί αυτοκρατορία τροφίμων με πάνω από 30 μεγάλα καταστήματα στη Νέα Υόρκη. Η Apple υψώνει συνεχώς νέους ουρανοξύστες από τη Βοστόνη μέχρι το Μαϊάμι και διαχειρίζεται περίπου 2 εκατ. τετραγωνικά πόδια (186.000 τ.μ.) ακινήτων σε όλη τη Νέα Υόρκη, τη Φλόριντα, τη Φιλαδέλφεια και αλλού. Τα πρόσφατα projects της περιλαμβάνουν την ανέγερση κτιρίων μεικτής χρήσης στο Φορτ Γκριν, στο Μπρούκλιν και το Στάτεν Αϊλαντ, το «Ocean Dreams» στο Κόνεϊ Αϊλαντ -μονάδα 425 ενοικιαζόμενων οικιών (!) με θέα στον Ατλαντικό Ωκεανό-, το κτιριακό συγκρότημα «The Eagle» στη Φλόριντα. Ενώ στον ενεργειακό τομέα, η United Refining Company διαθέτει ένα διυλιστήριο πετρελαίου στην Πενσιλβάνια, κάποια στιγμή δε έφτανε να έχει και 400 πρατήρια καυσίμων.
«Δεν μπορείς να κερδίσεις αν φοβάσαι πολύ να χάσεις. Η μεγάλη επιτυχία έρχεται με μεγάλη προσπάθεια, ξεπεράστε τους πάντες» είναι το «πιστεύω» του για τις business, ενώ η συμβουλή του προς τους νέους είναι μία μόνο λέξη – εις τριπλούν: «Δουλειά – δουλειά – δουλειά». Και ότι η δική του πορεία, από παιδί μιας οικογένειας μεταναστών έως την κορυφή, δείχνει πως το αμερικάνικο όνειρο παραμένει ζωντανό όσο η νέα γενιά ασπάζεται την ανάγκη για σκληρή δουλειά.
Το CNN και η πολιτική
Πέρυσι τέτοια εποχή πρότεινε στα αφεντικά της πασίγνωστης Warner Bros. Discovery, που κατέχει το CNN, την εξαγορά του καναλιού. Ο σκοπός του ήταν διττός. Και ξεκάθαρος. Ηθελε να συνδυάσει business και χόμπι. Θέλει το CNN επειδή πιστεύει ότι μπορεί και πρέπει να κρατηθεί στην κορυφή της διεθνούς τηλεοπτικής ενημέρωσης, επειδή εκτιμά πως επενδυτικά θα είναι μια σοφή κίνηση, αλλά και επειδή θέλει να κάνει το… κέφι του. Δηλαδή; Να έχει ένα δικό του talk show όπου θα φιλοξενεί κορυφαίες προσωπικότητες της πολιτικής, της οικονομίας και των επιχειρήσεων των ΗΠΑ και όχι μόνο.
Να μεταφέρει κατά κάποιον τρόπο την εβδομαδιαία ραδιοφωνική του εκπομπή «Cats and Cosby» στον σταθμό της Νέας Υόρκης, που σπάει ρεκόρ ακροαματικότητας, καθώς από τα μικρόφωνά του έχουν παρελάσει Κλίντον, Χίλαρι, Ομπάμα και φυσικά Τραμπ (όχι όμως ο Μπάιντεν, τουλάχιστον ακόμα). Πρόκειται για τον σταθμό 77WABC, ιδιοκτησίας του πλέον, τον οποίο αγόρασε το 2020 αντί 12,5 εκατ. δολαρίων και που υπό τη διοίκησή του εκτοξεύτηκε στην πρώτη θέση ακροαματικότητας, σύμφωνα με τη Nielsen.
Η παράθεση των τελευταίων ονομάτων δεν γίνεται τυχαία. Ο Κατσιματίδης έχει προχωρημένες σχέσεις με όλο το πολιτικό φάσμα των ΗΠΑ. Ξεκίνησε με τους Δημοκρατικούς, αλλά διεκδίκησε το χρίσμα του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης το 2013, με το σύνθημα «Είμαι ο δισεκατομμυριούχος της διπλανής πόρτας», χωρίς όμως επιτυχία. Ηττήθηκε από τον πρώην αντιδήμαρχο Τζο Λότα, ο οποίος έχασε με τη σειρά του από τον Μπιλ ντε Μπλάζιο.
Στη χαρτογράφηση των Ελληνοαμερικανών κορυφαίων επιχειρηματιών είναι από τους πρώτους που έχουν πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ του Τραμπ. Ξεκίνησε από δεινός υποστηρικτής των Κλίντον και Ομπάμα, αλλά έχει πλέον αλλάξει προσανατολισμό. Εχει άριστη προσωπική σχέση με τον πρώην πλανητάρχη και πάλι διεκδικητή. Συχνές είναι οι συναντήσεις τους σε κλειστά κλαμπ, είτε για να συζητήσουν πολιτικά είτε ακόμα για να παίξουν γκολφ.
Και ποια είναι η πραγματική πολιτική του ταυτότητα; Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος και είναι… κρυστάλλινη: «Είμαι Ρεπουμπλικανός; Ναι. Είμαι Δημοκρατικός; Ναι. Είμαι συντηρητικός; Ναι. Είμαι προοδευτικός; Ναι. Βρίσκομαι ακριβώς στη μέση. Τι είμαι; Είμαι υπέρ του λαού. Αλλά και υπέρ των επιχειρηματιών»!
Ως εκ τούτου, πολλοί στην Ομογένεια αλλά και στα «ψηλά σαλόνια» των επιχειρηματικών κολοσσών της Μέκκας του καπιταλισμού σκέφτονται -και φωναχτά- ότι ο Τζον, μέσω της εξαγοράς του CNN ή μιας ανάλογης εμβέλειας κίνησης στα ΜΜΕ -παλαιότερα είχε επιχειρήσει, χωρίς επιτυχία, να αγοράσει την «Daily News» από τον τότε ιδιοκτήτη της Μορτ Ζάκερμαν, αλλά η εφημερίδα τελικά κατέληξε στην Tribune Publishing Co.-, θέλει να διευρύνει την πολιτική επιρροή του στο άλλο κέντρο των ΗΠΑ, το πολιτικό, την Ουάσινγκτον. Ή και να ανοίξει ρότα για μια προσωπική εμπλοκή του στην κεντρική πολιτική.
Ο Τζον Τζούνιορ και η Αντρια
Αλλες πηγές επιμένουν πως όποια κίνηση κάνει σε όλες τις σκακιέρες, επιχειρηματική, πολιτική κ.ά., εντάσσεται στη στρατηγική ανάδειξης των διαδόχων του στη Red Apple: του γιου του Τζον Τζούνιορ και της κόρης του Αντρια, από τον δεύτερο γάμο του, το 1988, με την πρώην γραμματέα του, Μάργκο Βοντερσάαρ.
«Νομίζω ότι ήρθε η ώρα και το παιδί το αξίζει», δήλωσε ο Τζον Κατσιματίδης στη «New York Post» για τον γιο του, που πλέον ανέλαβε πρόεδρος και COO της Red Apple. Ο ίδιος παρέμεινε CEO και εξέφρασε την επιθυμία να δει και την κόρη του, που ασχολείται με την πολιτική, να επιστρέφει στην οικογενειακή εταιρεία.
Ο Κατσιματίδης Τζούνιορ δουλεύει από τα 18 του στον όμιλο, ως προπτυχιακός φοιτητής στο Stern School of Business του New York University. Πριν από την προαγωγή ήταν ο επικεφαλής επενδύσεων της εταιρείας, δουλεύοντας για τις πολλαπλές εξαγορές της. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «κάθε Κυριακή ο πατέρας μου έπαιρνε εμένα και την αδερφή μου στα σούπερ μάρκετ για να μας μάθει το merchandising».
Η Αντρια, από την πλευρά της, μόλις 33 ετών, έχει ήδη γράψει και συνεχίζει να γράφει τη δική της ιστορία. Πολύπλευρη προσωπικότητα, αρχικά δούλεψε για τον όμιλο, στη συνέχεια στράφηκε στην πολιτική ως πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο Μανχάταν. Διαπρύσια οπαδός του Τραμπ, του οποίου έχει στηρίξει δύο προεκλογικές εκστρατείες, και το ίδιο κάνει και τώρα. Παράλληλα, έχει στενές σχέσεις με τη σύζυγο του πρώην πλανητάρχη Μελάνια, την οποία θαυμάζει για την κομψότητα και τη φινέτσα της.
Ολα αυτά, αφού είχε προλάβει, στα 20 της, να παντρευτεί τον εγγονό του Ρίτσαρντ Νίξον, Κρίστοφερ, με τον μυθικό γάμο τους να συνιστά το κοσμικό γεγονός της χρονιάς το 2011, πέρα από το κόστος του -πάνω από 1 εκατ. δολάρια-, και για τη συγκέντρωση πρωτοφανούς επιχειρηματικής αλλά και πολιτικής δύναμης πυρός.
Αλλά ο γάμος δεν στέριωσε. Οπως θυελλωδώς συνέβη, έτσι σαν κεραυνός προέκυψε και η ανακοίνωση του χωρισμού τους. Διατηρούν πάντως άριστες σχέσεις μεταξύ τους. Η Αντρια τον θεωρεί τον καλύτερο φίλο της.
Ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου δημοσιοποίησε μέσω Instagram τη σχέση της με τον 47χρονο Μάριο-Μαξ, αναρτώντας φωτογραφία τους μπροστά στον Πύργο του Αϊφελ.
«Είμαι τόσο ερωτευμένη! Γιορτάζουμε πέντε μήνες σε αυτό το μαγικό ταξίδι με την αδελφή ψυχή μου», έγραψε. Τον γνώρισε πέρυσι τον Σεπτέμβριο στα εγκαίνια του εστιατορίου «Rampoldi New York» στο Μανχάταν, σύμφωνα με την «Page Six». Ο Μάριο-Μαξ, του οποίου την πριγκιπική ιδιότητα -βασιλική καταγωγή- αμφισβητούν έντονα τα βρετανικά έντυπα, έχει εμφανιστεί στο γερμανικό «Big Brother» και στην Αμερική στις εκπομπές του Bravo TV «The Real Housewives of Beverly Hills» και «Millionaire Matchmaker» αναζητώντας σύζυγο (!).
Τι πιστεύει για την Ελλάδα
Ο Τζον Κατσιματίδης πιστεύει ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να πετύχει ακόμη πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς η κυβέρνηση κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση σε ό,τι αφορά την προσέλκυση επενδύσεων και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και το κράτος.
Σε ένα από τα ελληνοαμερικανικά συνέδρια που συχνά μετέχει, ανέφερε πως πλέον είναι δυνατή η επικοινωνία με την κυβέρνηση, καθώς κανείς επιχειρηματίας δεν θέλει να περιφέρεται ανάμεσα στα υπουργεία και να γίνεται πινγκ πονγκ. Αυτή ήταν η κύρια ανησυχία του στο παρελθόν. Μάλιστα θέλοντας να δώσει την εικόνα της έλλειψης μόνιμου διαλόγου των Ελληνοαμερικανών επιχειρηματιών με τις προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις, είπε με αρκετή δόση χιούμορ ότι ποτέ δεν συναντήθηκε με τον ίδιο υπουργό δύο φορές!
Αποκάλυψε δε πως στο παρελθόν προσπάθησε τουλάχιστον τρεις φορές, αλλά χωρίς επιτυχία, να επενδύσει στη μητέρα Ελλάδα: η πρώτη, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν από κοινού με την Orizon εξέτασαν το ενδεχόμενο εισόδου τους στην κινητή τηλεφωνία, η δεύτερη ιδρύοντας αεροπορική εταιρεία και η τρίτη, όταν μαζί με τους Ντιν Μητρόπουλο και Τζον Κάλαμο, θέλησαν να εξαγοράσουν ξενοδοχειακή μονάδα στην Αθήνα (το «Hilton»). Η πατρίδα του, πάντως, τον τίμησε πριν από κάποια χρόνια, καθώς τα ΕΛΤΑ εξέδωσαν γραμματόσημο με το πορτρέτο του, κάτι για το οποίο ο ίδιος δηλώνει ευγνώμων.
