Ποιος να φανταζόταν όταν η ανθρωπότητα κατακτούσε το διάστημα με τους αστροναύτες να πατάνε στη Σελήνη, ότι θα έφτανε η μέρα που θα προβληματιζόταν για το τι θα περιλάμβανε η διατροφή μας, όταν έρθει η ώρα να κατοικήσουμε εκεί.
Καθώς πληθαίνουν οι αποστολές αστροναυτών από τη NASA στο βαθύ διάστημα, σε συνδυασμό με την αύξηση των τουριστικών προγραμμάτων για λίγους με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, αναζητούνται λύσεις για ποικιλία βιώσιμων θρεπτικών και νόστιμων φαγητών.
Επί του παρόντος, οι αστροναύτες λαμβάνουν μικρά σακουλάκια με έτοιμα γεύματα. Τα γεύματα αυτά παρασκευάζονται από εξειδικευμένες εταιρείες παραγωγής τροφίμων και στη συνέχεια καταψύχονται, αφυδατώνονται ή θερμοσταθεροποιούνται. Οι αστροναύτες προσθέτουν νερό για να τα ζεστάνουν ή να τα ψύξουν ενώ μπορούν επίσης να φέρουν μαζί τους ένα ειδικό γεύμα που τους θυμίζει το σπίτι τους, το οποίο θα πρέπει να είναι προσεκτικά παρασκευασμένο και θερμοσταθεροποιημένο.
Υπάρχουν βέβαια και απαγορευτικά τρόφιμα όπως το ψωμί, καθώς τα ψίχουλα μπορούν εύκολα να μεταφερθούν στον αέρα στο περιβάλλον χαμηλής βαρύτητας, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να εισπνευστούν ή να εισχωρήσουν σε ζωτικής σημασίας εξοπλισμό.
Το αλάτι επίσης είναι περιορισμένο, λόγω του γεγονότος ότι το σώμα αποθηκεύει το νάτριο διαφορετικά στο διάστημα, οδηγώντας σε επιτάχυνση της οστεοπόρωσης ενώ το αλκοόλ δεν επιτρέπεται, καθώς επηρεάζει το σύστημα ανακύκλωσης λυμάτων.
Στους αστροναύτες λείπει η ποικιλία υφών και η τραγανότητα, σημαντικά για την ψυχική τους ευεξία και αυτή είναι μια πρόκληση για τις εταιρείες καινοτομίας.
«Αέρας κοπανιστός»
Το 2021, η Nasa εγκαινίασε την πρόκληση Deep Space Food Challenge για την ανακάλυψη νέων τρόπων δημιουργίας τροφίμων στο διάστημα με περιορισμένους πόρους που παράγουν ελάχιστα απόβλητα, παρέχοντας παράλληλα ασφαλή, θρεπτικά και νόστιμα τρόφιμα που μπορούν να αποδώσουν σε μια μακροχρόνια αποστολή στο βαθύ διάστημα.
Η Solar Foods, με έδρα το Ελσίνκι, είναι μία από τις οκτώ εταιρείες που έφτασαν στην τελική φάση της πρόκλησης, με μια πρωτότυπη ιδέα: τη χρήση διαστημικών αποβλήτων για τη δημιουργία πρωτεϊνών.
«Φτιάχνουμε τροφή από τον αέρα, κυριολεκτικά», λέει ο Artuu Luukanen, ανώτερος αντιπρόεδρος της Solar Foods στο διάστημα και την άμυνα. Η εταιρεία του ανακάλυψε ένα βρώσιμο μικρόβιο στη φινλανδική ύπαιθρο που για να αναπτυχθεί τρέφεται με ένα μείγμα διοξειδίου του άνθρακα, υδρογόνου και οξυγόνου. Το αποτέλεσμα είναι μια πηγή πρωτεΐνης από βακτήρια.
Η πρωτεΐνη μπορεί να αναμειχθεί με μια σειρά από γεύσεις ή υφές για να δημιουργηθούν διάφορα είδη θρεπτικών τροφίμων, όπως ζυμαρικά, μπάρες πρωτεΐνης, εναλλακτικά κρέατα και αυγά.
Η πρωτεΐνη της Solar Foods μπορεί να μετατραπεί σε πάστα ή σκόνη και να αναμειχθεί με αλεύρι και πιο τυπικά συστατικά τροφίμων για να δημιουργηθούν τρόφιμα εμπλουτισμένα με πρωτεΐνες, όπως ζυμαρικά, μπάρες πρωτεϊνών, ακόμη και σοκολάτα. Τα πειράματα συνεχίζονται για να ανακαλύψουν αν μπορεί να αναμειχθεί με έλαια και να μετατραπεί σε κάτι με υφή μπριζόλας, χρησιμοποιώντας έναν τρισδιάστατο εκτυπωτή.
Η Interstellar Lab στο Merritt Island της Φλόριντα έχει αναπτύξει ένα σύστημα για την παραγωγή μικροκαρπών, λαχανικών, μανιταριών, ακόμη και εντόμων ενώ μαζί με την Enigma of the Cosmos στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, μια εταιρεία που εργάζεται πάνω σε έναν τρόπο αποτελεσματικής καλλιέργειας μικροκαρπών στο διάστημα, έχουν περάσει στον τελικό του διαγωνισμού Nasa Deep Space Food Challenge.
Τρεις από τους έξι φιναλίστ του Nasa Deep Space Food Challenge εργάζονται πάνω σε ιδέες γύρω από μύκητες, συμπεριλαμβανομένης της Mycorena από το Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, η οποία έχει αναπτύξει ένα σύστημα που χρησιμοποιεί συνδυασμό μικροφυκών και μυκήτων για την παραγωγή μυκοπρωτεΐνης, ένα είδος πρωτεΐνης που προέρχεται από μύκητα και χρησιμοποιείται συχνά σε εναλλακτικά προϊόντα κρέατος.
Master Chef
Καθώς αυξάνονται οι ευκαιρίες για τις ιδιωτικές εταιρείες να μπουν στον αγώνα του διαστήματος, αυξάνονται και οι ευκαιρίες για τους ιδιώτες σεφ. Ο σεφ Rasmus Munk του βραβευμένου με αστέρι Μισελέν εστιατορίου Alchemist στην Κοπεγχάγη είναι ένας από τους πολλούς που ετοιμάζονται να απογειωθούν.
Ο Munk ανακοίνωσε πρόσφατα τη συνεργασία του με τη SpaceVIP για να προσφέρει μια καθηλωτική γευστική εμπειρία στο διαστημόπλοιο Neptune της ιδιωτικής Space Perspective, όπου τα εισιτήρια κοστίζουν 457.000 ευρώ ανά άτομο για ένα εξάωρο ταξίδι στην άκρη του διαστήματος.
Είναι ένας από τους πολλούς σεφ που βλέπουν τις δυνατότητες που προσφέρει η τροφοδοσία για τουρίστες με βαθιά τσέπη σε εμπορικές διαστημικές πτήσεις.
To the Moon and Back
Η ανάπτυξη του διαστημικού φαγητού δεν αφορά μόνο το τι θα τρώμε σε μηδενική βαρύτητα, αλλά και το τι μπορεί να καταλήξουμε να τρώμε στον ίδιο μας τον πλανήτη. Ο διαγωνισμός Deep Space Food Challenge της Nasa σχεδιάστηκε επίσης για να δημιουργήσει προηγμένα συστήματα τροφίμων που θα μας ωφελήσουν στη Γη, επιτρέποντας νέους δρόμους για την παραγωγή τροφίμων σε ακραία περιβάλλοντα και περιοχές με έλλειψη πόρων.
Η τρίτη φάση του Deep Space Food Challenge της Nasa βρίσκεται σε εξέλιξη αυτό το καλοκαίρι και αποσκοπεί στην περαιτέρω δοκιμή του τρόπου με τον οποίο αυτά τα έργα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σε συνθήκες που μοιάζουν με αυτές του διαστήματος.
Το διάστημα είναι απλώς ένα ακραίο περιβάλλον όπου αν κάτι λειτουργεί εκεί, θα λειτουργήσει και στη Γη.
