Η πρωθυπουργός της Ιταλίας γνωρίζει ότι η φήμη της προηγείται. Έχει επίσης μάθει ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει προς όφελός της. «Όταν σε παρουσιάζουν ως Ούννο, μπορείς να καθησυχάσεις τον κόσμο απλά και μόνο με το να είσαι η Τζόρτζια Μελόνι», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αν και ακολουθεί μια πιο ήπια προσέγγιση για να «αφοπλίσει» τους επικριτές της, έχει σπεύσει να καθορίσει την ατζέντα στην Ευρώπη. Προσέγγισε τον δύσπιστο Τζο Μπάιντεν και κέρδισε τον απρόθυμο σεβασμό του Όλαφ Σολτς και του Εμανουέλ Μακρόν.
Ενώ οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας ταπεινώθηκαν από τις ευρωπαϊκές εκλογές, η ίδια ξεχωρίζει ως ένας σπάνιος ηγέτης που βρίσκεται στο προσκήνιο, καθώς ετοιμάζεται να φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής του γκρουπ των G7 αυτή την εβδομάδα.
Μέσω του πραγματισμού της η Μελόνι έχει εδραιωθεί σημαντικά. Έχει κερδίσει τον σεβασμό ηγετών που, μόλις πριν από δύο χρόνια, ήταν καχύποπτοι για την πολιτική «καταγωγή» της από την ευρωσκεπτικιστική ακροδεξιά της Ιταλίας.
Το έργο της αποκατάστασης των δημοσιονομικών προοιωνίζει αποφάσεις που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την αφοσίωση των ψηφοφόρων που μόλις ενίσχυσαν το κόμμα της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με βελτιωμένο αριθμό εδρών.
Πάραυτα, είχαν αυστηρές εντολές να μην κάνουν και να μην πουν τίποτα, μέχρι να ολοκληρωθούν οι ευρωεκλογές του Σαββατοκύριακου.
Ως νεαρή ηγέτιδα του Azione Giovani, του κινήματος νεολαίας του σκληροπυρηνικού δεξιού κόμματος που αναδύθηκε από τις στάχτες του ιταλικού μεταπολεμικού φασισμού, η Μελόνι επέμενε να της στέλνουν με φαξ το πρόγραμμά της την προηγούμενη ημέρα, σύμφωνα με παλιό της συνεργάτη.
Ενώ η πολιτική της μπορεί να έχει αλλάξει, αυτές οι απαιτητικές συνήθειες δεν έχουν αλλάξει: ως πρωθυπουργός συνεχίζει και απαιτεί λεπτομερείς σημειώσεις.
Δεν άφησε τίποτα στην τύχη για τη σύνοδο των G7, τακτοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερες εκκρεμότητες και πλησιάζοντας σε μια σημαντική ανακοίνωση για το τι θα γίνει με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που δεσμεύτηκαν μετά την εισβολή του 2022 στην Ουκρανία. Υπάρχει ο κίνδυνος πως όλη αυτή η προσεκτική «χορογραφία» θα αντισταθμιστεί από το πολιτικό χάος που δημιουργήθηκε πρόσφατα στη Γαλλία.
Στο παρασκήνιο ελλοχεύει ένα πρόβλημα που ακόμη και η απαιτητική πρωθυπουργός της Ιταλίας μπορεί να μην είναι σε θέση να ελέγξει. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να ανακοινώσει ότι η χώρα παραβιάζει τους κανόνες για τις δαπάνες που ισχύουν σε όλο το μπλοκ, στρέφοντας τα φώτα της δημοσιότητας στη δυσλειτουργική οικονομία της.
Aν και έχει αποτύχει να διατηρήσει το έλλειμμά της εντός των ορίων, η Ιταλία δεν είναι μόνη. Αλλά οι δύστροποι ομότεχνοί της στην Ευρωζώνη περιλαμβάνουν μερικές χώρες που θα μπορούσαν να τη γλιτώσουν. Μια ατυχής διάκριση για την 3η μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε. είναι ότι το χρέος της προβλέπεται να συνεχίσει να διευρύνεται.
Μια απαιτητική προσαρμογή θα μπορούσε να σημάνει πρόβλημα για τη Μελόνι και να περιπλέξει τις σχέσεις στο εσωτερικό του συνασπισμού της, εάν οι δαπάνες των υπουργείων περιοριστούν. Ο υπουργός Οικονομικών της, Τζιανκάρλο Τζορτζέτι, έχει πει κατ’ ιδίαν στους συμμάχους του ότι δεν θέλει να αναλάβει την ευθύνη όταν οι Βρυξέλλες τον καλέσουν να λογοδοτήσει.
Οι αξιωματούχοι αποκάλυψαν επιδείνωση των δημοσιονομικών προοπτικών τον Απρίλιο, όταν αναγνώρισαν ότι η πορεία του χρέους της Ιταλίας είχε μετατοπιστεί σε μια όπου ο δανεισμός θα αυξάνεται για τα επόμενα χρόνια.
Το ΔΝΤ εκτιμά τώρα ότι το χρέος της Ιταλίας θα ξεπεράσει το 140% του ΑΕΠ ήδη από το επόμενο έτος, ενώ βλέπει ότι η αναλογία αυτή στην ευρύτερη Ευρωζώνη θα μειωθεί ελαφρώς στο 88,3%.
Την ώρα που το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η οικονομία της Ιταλίας είναι ένα εξωγενές σοκ, ο Μακρόν ανακοίνωσε εκλογές που απειλούν να επηρεάσουν τους γείτονές του. Το premium απόδοσης που ζητούν οι επενδυτές για την κατοχή ιταλικών 10ετών ομολόγων έναντι εκείνων της Γερμανίας αυξήθηκε ξαφνικά στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών, εν μέσω αβεβαιότητας για τις πρόωρες εκλογές στη Γαλλία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα συμμετάσχει στις συνομιλίες των G7. Η ίδια και η Μελόνι έχουν σφυρηλατήσει μια απροσδόκητη φιλία, με την φον ντερ Λάιεν η οποία παραμένει σε καλή θέση για να διατηρήσει την προεδρία, να σηματοδοτεί πριν από τις ευρωεκλογές την επισημοποίηση μιας καλής σχέσης με τμήματα του πολιτικού μπλοκ της Μελόνι. Είναι ένα σημάδι του πόσο έχει εξελιχθεί η πρωθυπουργός της Ιταλίας – αλλά και του πόσο έχει μετατοπιστεί το κέντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής προς το μέρος της.
Στη σύντομη θητεία της εργάστηκε σκληρά για να προβάλει μια ανανεωμένη αίσθηση σημασίας του ρόλου της Ρώμης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εν μέρει υποστηρίζοντας πολιτικές όπως το σχέδιό της για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου στην Αλβανία και το σχέδιο Ματέι για την Αφρική, οι οποίες αποτελούν καλά «χαρτιά» διαπραγματεύσεων σε άλλες πρωτεύουσες της Ένωσης, σύμφωνα με πηγές με γνώση των διπλωματικών προσπαθειών της κυβέρνησής της.
Η ρύθμιση για την Αλβανία έχει προκαλέσει αντιδράσεις αλλά και απίθανη αποδοχή, με ακόμη και τον κεντροαριστερό καγκελάριο της Γερμανίας να δεσμεύεται δημοσίως να μελετήσει το μοντέλο.
Κανείς άλλος πολιτικός στους κορυφαίους θώκους της Ε.Ε. δεν έχει επιδείξει την ικανότητα να ξεπερνά τόσο εύκολα τα ιδεολογικά χάσματα και να συνεργάζεται ταυτόχρονα με τον Σολτς, την φον ντερ Λάιεν και ακόμη και τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας.
Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της αντίθεσης του τελευταίου όσον αφορά τη βοήθεια της Ε.Ε. προς την Ουκρανία, παρόλο που οι εγχώριοι εταίροι στον συνασπισμό της διατηρούν φιλικότερη στάση απέναντι στη Ρωσία. Σε αναγνώριση του ρεαλιστικού διατλαντισμού της, η ίδια και ο Τζο Μπάιντεν έχουν αναπτύξει μια πολύ στενή σχέση, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
Πέρα από την επιδεξιότητά της στη διεθνή σκηνή, η Μελόνι προσελκύει απρόθυμο θαυμασμό από ιδεολογικούς αντιπάλους στο εσωτερικό. Στελέχη της αντιπολίτευσης, ακόμη και αριστερόστροφοι δημόσιοι υπάλληλοι, στέλνουν επανειλημμένα ένα σημαντικό μήνυμα: μπορεί να μη σας αρέσει η πολιτική της, αλλά είναι καλή σε αυτό που κάνει.
Αυτό το συναίσθημα δεν είναι πάντα αμοιβαίο. «Είτε ήσουν δίπλα της πριν από 30 χρόνια κρεμώντας αφίσες ως φοιτητής, είτε δεν μπορείς να είσαι στην ομάδα της τώρα», ανέφερε ανώνυμη πηγή, επικαλούμενη τις εμπειρίες αρκετών δημοσιογράφων που συνδέονται με τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, οι οποίοι επιχείρησαν να μεταπηδήσουν στο κόμμα της και έτυχαν απόρριψης.
Παρόλο που το ποσοστό του 29% του κόμματός της στις ευρωεκλογές αντιπροσωπεύει μια ήπια βελτίωση σε σχέση με τις δημοσκοπήσεις που την έφεραν στην εξουσία, η υποστήριξη προς τα κεντροαριστερά κόμματα που αντιτίθενται στον συνασπισμό της έχει αυξηθεί ταχύτερα.
Αυτό αφήνει την πρωθυπουργό να γίνεται πιο απομονωμένη και δύσπιστη, σύμφωνα με το περιβάλλον της. Όπως αναφέρουν οι πηγές του Bloomberg, το γεγονός αυτό την δυσκολεύει στο να αναθέσει αρμοδιότητες, με κάθε απόφαση να χρειάζεται την έγκρισή της πριν προχωρήσει. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προαναγγείλει πρόβλημα όσον αφορά την ενορχήστρωση μιας ευαίσθητης οικονομικής προσαρμογής.
Η ικανότητά της να μετατρέπει τα προβλήματα σε πλεονεκτήματα είναι ένας τρόπος με τον οποίο διατηρεί την υποστήριξη της λαϊκιστικής βάσης της, ακόμη και όταν προσκολλάται στην «ορθοδοξία» της Ε.Ε.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί ακόμη να εφαρμόσει αυτή την τακτική στην οικονομία. Αντί να αφήσει τα δημοσιονομικά να την υπονομεύσουν, έχει ήδη αρχίσει να διαδίδει το αφήγημα ότι είναι ένας λόγος για να ενισχύσει την εντολή της.
Στα τέλη Μαΐου, η πρωθυπουργός αναγνώρισε την επισφαλή δημοσιονομική κατάσταση της Ιταλίας, αλλά την απέδωσε στη συνεχή ανάγκη για την εξασφάλιση συμβιβασμών μεταξύ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού της.
Η Μελόνι δήλωσε χαρακτηριστικά πως «όταν έχεις, κατά μέσο όρο, έναν πολιτικό ορίζοντα περίπου ενάμιση έτους, δεν μπορείς να ξεκινήσεις μια στρατηγική, δεν μπορείς να επενδύσεις. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να ξοδεύεις – να ξοδεύεις για να επιτύχεις άμεση συναίνεση».
Η λύση της στο πρόβλημα αυτό φαινομενικά αποτελεί η ενίσχυση του πρωθυπουργικού αξιώματος.
Αυτό θα μπορούσε να δώσει το τελικό χτύπημα στην περσόνα του αουτσάιντερ που έχει δημιουργήσει και στην οποία έχει βασιστεί για τη διατήρηση της υποστήριξης στο εσωτερικό της χώρας.
«Πάντα ήμουν και θα είμαι περήφανη που είμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος», ανακοίνωσε στα μέλη του κόμματός της σε πρόσφατη πολιτική συγκέντρωση, εν μέσω ηχηρών συνθημάτων των παρευρισκόμενων οι οποίοι φώναζαν το όνομά της.
