Σε τρεις εβδομάδες το Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου θα φιλοξενήσει τον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου, συγκεντρώνοντας τα βλέμματα εκατοντάδων εκατ. τηλεθεατών από όλο τον κόσμο, οι περισσότεροι εκ των οποίων θα αγνοούν την αμφιλεγόμενη ιστορία του.
Μια μικρή περιήγηση στο από το 1966 διατηρητέο οικοδόμημα στο δυτικό Βερολίνο αρκεί για να συνειδητοποιήσει κανείς τα ίχνη ενός αμαρτωλού παρελθόντος, για το στάδιο που χτίστηκε τη δεκαετία του 1930 κατ’ εντολήν των ναζί ώστε να υποδεχθεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες της χιτλερικής προπαγάνδας το 1936.
Η αρχιτεκτονική του Γ΄ Ράιχ είναι εμφανής παντού, όπως την απαθανάτισε το 1936 το γνωστό φιλμ «Ολύμπια» της κινηματογραφίστριας του Χίτλερ, Λένι Ρίφενσταλ. Μεγάλοι χώροι με μπετόν, μπρούντζινα αγάλματα γύρω γύρω, κι ο χώρος για την Ολυμπιακή Φλόγα, όλα απαράλλαχτα από τους Αγώνες του 1936, που οι ναζί ήθελαν για να δοξαστεί η «αρία φυλή».
Ο Τζουλς Μπόικοφ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, τονίζει στο The Athletic ότι «τα στάδια δεν είναι μόνο οργανωμένα σύνολα από τούβλα και τσιμέντο. Μπορεί να εκφράσουν εθνικές ταυτότητες και να αναδείξουν πολιτισμικές αξίες. Στην περίπτωση του Βερολίνου υπήρχε μια μεγάλη πολιτική ατζέντα. Ειδικά για το 1936 το στάδιο ήταν απολύτως κεντρικό στη μετάδοση του χιτλερικού μηνύματος».
Ωστόσο, το επιβλητικό Ολυμπιακό Στάδιο ήταν την ίδια χρονιά και ο χώρος όπου ο Σπύρος Λούης, με τη φουστανέλα και τα τσαρούχια του πάντα, αρνήθηκε περήφανα να χαιρετίσει ναζιστικά τους επισήμους στην τελετή έναρξης (όπως έκαναν οι υπόλοιποι), και όπου ένας μαύρος υπεραθλητής ταπείνωσε τον ναζιστή δικτάτορα με τις αλλεπάλληλες επιτυχίες του: ο Αμερικανός Τζέσε Οουενς κατέκτησε ούτε ένα ούτε δύο, αλλά τέσσερα χρυσά μετάλλια μπροστά στα μάτια του Αδόλφου Χίτλερ, πρωτεύοντας στα 100 μ., τα 200 μ., τα 4×100 μ. και στο άλμα εις μήκος.
Ο Χίτλερ αρνήθηκε να τον συγχαρεί, όπως άλλωστε έκανε από τη δεύτερη ημέρα των Αγώνων και με όλους τους αλλοδαπούς νικητές, βρίσκοντας χρόνο για χειραψίες μόνο με τους Γερμανούς. Ειδικά όμως για τον Τζέσε Οουενς δεν υπήρχε καμία περίπτωση να του δώσει το χέρι του. «Θα προτιμούσε να του κοβόταν το χέρι από τον ώμο», λέει χαρακτηριστικά η ξεναγός στο επιβλητικό στάδιο του Βερολίνου. Ο Χίτλερ σηκώθηκε κι έφυγε βλέποντας τον Γερμανό Λουτς Λονγκ να χάνει στο μήκος από τον Οουενς. Το στάδιο, το οικοδόμημα που θα δόξαζε τον ναζισμό, δονείτο από την ιαχή «Οουενς – Οουενς».
Σε αυτό το στάδιο θα κριθεί στις 14 Ιουλίου το Euro 2024. Πλέον είναι ένα μοντέρνο γήπεδο 74.000 θέσεων, έδρα της θρυλικής Χέρτα, το οποίο έχει μάθει να ζει με το άβολο παρελθόν του.
