Αυτό προβλέπει νομοσχέδιο “σκούπα” για τη διαχείριση των αποβλήτων και την αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας, που έθεσε από χθες το απόγευμα σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης.
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προβλέπει την εφαρμογή, από το τέλος του 2025, ενός ενιαίου, πανελλαδικού «συστήματος εγγυοδοσίας» για τις πλαστικές φιάλες και τις φιάλες από αλουμίνιο έως 3 λίτρων. Ουσιαστικά πρόκειται για την επιβολή ενός νέου “πράσινου τέλους”, αντίστοιχου με αυτού που αφορά τις πλαστικές σακούλες των σούπερ μάρκετ, το οποίο θα πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές όταν αγοράζουν εμφιαλωμένο νερό σε πλαστικό μπουκάλι ή αναψυκτικά σε κουτάκια αλουμινίου. Πάντως, οι καταναλωτές θα ξαναπαίρνουν πίσω το “τέλος” αυτό, όταν θα επιστρέφουν τα πλαστικά μπουκάλια ή τα κουτάκια αλουμινίου στα ειδικά σημεία που προβλέπεται να αναπτύξουν για το σκοπό αυτό οι προμηθευτές των νερών ή των αναψυκτικών. Σήμερα, τα πλαστικά μπουκάλια και τα κουτάκια αλουμινίου απλά εναποτίθενται στους κάδους ανακύκλωσης των δήμων.
Στην πλήρη ανάπτυξη του συστήματος, προβλέπονται περίπου 15.000 σημεία επιστροφής των φιαλών αυτών από τους καταναλωτές. Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, «στα σημεία αυτά, ο καταναλωτής θα επιστρέφει τις φιάλες και θα εισπράττει το αντίτιμο της εγγυοδοσίας», το οποίο όμως θα προπληρώνει κατά την αγορά των πλαστικών φιαλών – αλουμινένιων κουτιών.
Ο τίτλος του νομοσχεδίου είναι «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων», ενώ η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 12 Σεπτεμβρίου.
Ειδικότερα, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει τρεις, κύριες, θεματικές ενότητες οι οποίες αφορούν:
· Τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των αποβλήτων
Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, ο εκσυγχρονισμός της διαχείρισης αποβλήτων προωθείται μέσα από την υλοποίηση μεταρρύθμισης, η οποία αποσκοπεί στην αύξηση του ποσοστού της ανακύκλωσης.
Η όλη μεταρρύθμιση θα στηριχθεί στις εξής βασικές πρωτοβουλίες:
– Εφαρμογή, από το τέλος του 2025, ενός ενιαίου, πανελλαδικού συστήματος εγγυοδοσίας για τις πλαστικές φιάλες και τις φιάλες από αλουμίνιο. Σύμφωνα με το άρθρο 13 του νομοσχεδίου: «Από την 1η Δεκεμβρίου 2025, εφαρμόζεται σύστημα επιστροφής εγγύησης, για: α) πλαστικές φιάλες ποτών μιας χρήσης, έως και τρία λίτρα και β) μεταλλικούς περιέκτες ποτών μιας χρήσης έως και τρία λίτρα. Οι υπόχρεοι παραγωγοί συσκευασίας ποτών οργανώνουν ένα ενιαίο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) αποβλήτων συσκευασιών πανελλαδικής εμβέλειας, για την εφαρμογή συστήματος επιστροφής εγγύησης για τις εν λόγω συσκευασίες, προκειμένου να επιτύχουν τους ποσοτικούς στόχους της ανακύκλωσης…».
– Εφαρμογή υπηρεσίας χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων, σε μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων και παροχή κατάλληλου εξοπλισμού στους υπόλοιπους.
– Ρύθμιση ζητημάτων σχετικά με την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων, με στόχο να κατατεθεί από τους υπόχρεους παραγωγούς νέο, επιχειρησιακό σχέδιο, που θα περιλαμβάνει και τη συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών, με τριπλάσιους πόρους για την ανακύκλωση, δηλαδή περί τα 100 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο του νομοσχεδίου προβλέπεται ακόμη, η δημιουργία ισχυρών φορέων διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και η δυνατότητα άμεσης παρέμβασης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όταν τίθενται θέματα σχετικά με:
– Την αντιμετώπιση έκτακτων περιπτώσεων στη διαχείριση των αποβλήτων.
– Την αποτροπή της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και την προστασία της δημόσιας υγείας.
-Την αντιμετώπιση προστίμων από την ΕΕ.
Επιπλέον, ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή της εναλλακτικής διαχείρισης στις πλαστικές συσκευασίες φυτοφαρμάκων, καθώς προβλέπεται η χρέωση των Δήμων ανάλογα με τις ποσότητες ανακύκλωσης που θα στέλνουν στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
· Νέο πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και έργων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Προωθούνται πρωτοβουλίες για την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και μέτρα για την προώθηση της εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ, όπως:
– Η επιστροφή και η μείωση των εγγυητικών επιστολών (κατά 70%) σε κατόχους σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.
– Η εγκατάσταση Πιλοτικών Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών σε λιμνοδεξαμενές και τεχνητές λίμνες (<=5% της συνολικής επιφάνειας και <=80 MW συνολικά), για τρεις βασικούς λόγους: Έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση, από τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς επί εδάφους. Είναι συνήθως κοντά σε υφιστάμενα ηλεκτρικά δίκτυα. Έχουν χαμηλή περιβαλλοντική επίπτωση, διότι εγκαθίστανται σε τεχνητούς ταμιευτήρες και υδάτινα σώματα.
– Η διασφάλιση ηλεκτρικού χώρου για την εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών και σταθμών βιομάζας που θα συνδέονται στο δίκτυο του ΕΔΔΗΕ, ώστε να ενισχυθεί, κατά το δυνατό, η ποικιλία τεχνολογιών ΑΠΕ (αντιμετώπιση «μονοκαλλιέργειας» Φ/Β σταθμών) που συμμετέχουν στο ενεργειακό μείγμα του τοπικού συστήματος και της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
– Η χορήγηση παρατάσεων σχετικά με τις προθεσμίες που έχουν θεσμοθετηθεί για την υλοποίηση έργων ΑΠΕ, ώστε να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις που αντιμετωπίζουν και να διασφαλιστεί η υλοποίηση των έργων αυτών.
· Μέτρα για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης
Εισάγεται η δημιουργία «Συστάδων» Επιλέξιμων Δημοσίων Κτιρίων (Clusters), ώστε να επιταχυνθεί η εφαρμογή προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης (π.χ. πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ»).
Στα ενεργειακά ζητήματα του σχεδίου νόμου συμπεριλαμβάνονται ακόμη: Η ενσωμάτωση στοιχείων της νέας Οδηγίας για επιτάχυνση και διευκόλυνση εγκατάστασης έργων ΑΠΕ και αντλιών θερμότητας, αλλά και η επίλυση ζητημάτων για τη διαχείριση της οργάνωσης και λειτουργίας των φορέων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΔΕΥΕΠ, ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε., ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ΔΕΗ Α.Ε. και Ρ.Α.Α.Ε.Υ.), με σκοπό την μεγιστοποίηση της ευελιξίας και της αποδοτικότητας των φορέων, η επιτάχυνση έργων στις ζώνες απολιγνιτοποίησης, κ.ά.
· Χωροταξικές και πολεοδομικές διατάξεις
Στο πλαίσιο των χωροταξικών ρυθμίσεων προωθούνται τα εξής:
– Επικαιροποίηση της διαδικασίας αποχαρακτηρισμού των λατομικών περιοχών που έχουν περιέλθει σε αδράνεια. Επίσης, επιλύονται ζητήματα απόδοσης αχρεωστήτως καταβληθέντων μισθωμάτων, που αφορούν σε λατομεία, από το ελληνικό δημόσιο στον αναγνωρισθέντα ιδιοκτήτη.
– Διεύρυνση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης για την υλοποίηση έργων υποδομής για την ανασυγκρότηση και αναβάθμιση των πυρόπληκτων περιοχών της Ανατολικής Αττικής, σε περίπτωση υπέρβασης του ποσού της δωρεάς.
– Επίλυση χρόνιων προβλημάτων που αφορούν την αξιοποίηση ακινήτων της δημόσιας περιουσίας, λόγω εγκατάστασης σε αυτά αυθαίρετων κατασκευών με λειτουργική και στατική εξάρτηση με το νόμιμο κτίριο.
– Επιτάχυνση της πολεοδομικής αδειοδότησης στο έργο του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά, μέσα από ρυθμίσεις που βελτιώνουν τα κίνητρα της αποδοτικότητας των υπαλλήλων.
-Ακόμα προβλέπεται η αναστολή των οικοδομικών αδειών σε περιοχές της Θήρας, προς διασφάλιση της στατικότητας των κτιρίων.
