Όλα τα έμβια όντα γεννιούνται, μεγαλώνουν, γερνούν και πεθαίνουν. Όλα; Για κάποια λιγοστά, όπως αποκαλύπτεται, η γήρανση δεν είναι μονόδρομος, καθώς μπορούν να επανέλθουν στην πρώιμη μορφή τους.
Ένας θαλάσσιος οργανισμός, το κτενοφόρο Mnemiopsis leidyi που αναπτύσσεται στον Ατλαντικό Ωκεανό αλλά έχει εγκατασταθεί ως χωροκατακτητικό είδος σε περιοχές της Ευρώπης και της δυτικής Ασίας, έχει την ικανότητα να αντιστρέφει τη διαδικασία γήρανσης όταν απειλείται η επιβίωσή του.
Όπως αναφέρει προδημοσίευση μελέτης που αναρτήθηκε στο BioRxiv του μη κερδοσκοπικού ερευνητικού και εκπαιδευτικού ιδρύματος Cold Spring Harbor laboratory, η αντίστροφη ανάπτυξη παρατηρείται σε μόλις τρία είδη με την τελευταία ανακάλυψη να αφορά το παραπάνω κνιδόζωο.
Οι επιστήμονες πειραματίστηκαν με 65 άτομα του είδους, τα οποία είτε άφησαν χωρίς τροφή, είτε αφαίρεσαν ιστούς ώστε να τραυματιστούν ελαφρά. Στη συνέχεια παρατήρησαν ότι τα θαλάσσια πλάσματα συρρικνώθηκαν σημαντικά, σαν μικροσκοπικές σταγόνες, αλλά δεν πέθαναν. Όταν τους έδωσαν και πάλι τροφή, παρατήρησαν ότι 13 εξ αυτών είχαν αναπτύξει πλοκάμια, ένδειξη ότι είχαν επανέλθει στο στάδιο της προνύμφης. Μάλιστα, όχι μόνο ανανέωσαν τους ιστούς που είχαν αφαιρεθεί από την ερευνητική ομάδα, αλλά άρχισαν να αναπαράγονται.
Όπως αναφέρει το Science, μέχρι πρότινος οι βιολόγοι είχαν εντοπίσει αυτή την ικανότητα μόνο σε δύο ζώα: Η λεγόμενη αθάνατη μέδουσα, Turritopsis dohrnii, η οποία ζει στη Μεσόγειο αλλά και σε θάλασσες της Ιαπωνίας, η οποία είναι ικανή να επανέλθει σε προγενέστερο στάδιο αλλά φτάνοντας μέχρι εκείνο της σεξουαλικής ωριμότητας. Ανάλογη συμπεριφορά παρατηρείται και στον Κοκκώδη εχινόκοκκο που προκαλεί την εχινοκοκκίαση, τη γνωστή ταινία.
Το τρίτο είδος που επανέρχεται σε πρώιμο στάδιο, λοιπόν, αποτελεί «μεγάλη έκπληξη» για τους επιστήμονες, σύμφωνα με τον θαλάσσιο βιολόγο και μεταδιδακτορικό συνεργάτη στο Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν στη Νορβηγία, καθώς και συντάκτης της μελέτης, Ζοάν Τζέι Σότο-Άνχελ.
Μιλώντας στο Science ο ειδικός εξήγησε ότι τα άτομα που παρατηρήθηκαν χρησιμοποίησαν τα πλοκάμια τους για να πιάσουν το φυτοπλαγκτόν, στο οποίο δεν θα είχαν πρόσβαση ως ενήλικες αφού το ανατομικό αυτό χαρακτηριστικό εξαφανίζεται στην ενήλικη ζωή τους.
Όπως τόνισε ο Σότο-Άνχελ τα άτομα με αρκετή τροφή έφτασαν ξανά στο αρχικό τους μέγεθος και αναπτύχθηκαν οι ιστοί που είχαν αφαιρεθεί, ενώ ανέκτησαν ακόμη και την ικανότητά τους να αναπαράγονται.
Την ίδια στιγμή, διευκρινίζεται ότι μπορεί η αθάνατη μέδουσα να «ξανανιώνει», αλλά το… φαινόμενο Μπέντζαμιν Μπάτον δεν πραγματοποιείται με τον τρόπο που παρατηρείται στην περίπτωση των Mnemiopsis leidyi, καθώς με την αντιστροφή στο χρόνο τα κύτταρά της χάνουν την ταυτότητά τους, με αποτέλεσμα να «μην είναι ακριβώς το ίδιο άτομο που επανέρχεται στο προηγούμενο στάδιο», ανέφερε ο θαλάσσιος βιολόγος.
