Το πρώτο εργοστάσιο της Tesla στην Ευρώπη υποτίθεται ότι θα αναζωογονούσε την περιοχή κοντά στο Βερολίνο με χιλιάδες θέσεις εργασίας και εκατομμύρια επιπλέον φορολογικά έσοδα.
Πέτυχε και στα δύο αυτά σημεία, αλλά η δυσαρέσκεια για την εγκατάσταση θα μπορούσε ακόμη να βοηθήσει να παραδοθεί το κρατίδιο του στο ακροδεξιό AfD στις εκλογές της Κυριακής.
Η εγκατάσταση Gruenheide, αξίας 5 δισεκατομμυρίων ευρώ (5,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων), αποτελεί εστία διαμάχης από τότε που άνοιξε τον Μάρτιο του 2022, μετά από μήνες δικαστικών αγώνων. Οι κάτοικοι της περιοχής κατηγορούν το εργοστάσιο για καταστροφές και μόλυνση των υπόγειων υδάτων της περιοχής, ενώ η πρόταση επέκτασης του εργοστασίου απορρίφθηκε από τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων σε μη δεσμευτικό δημοψήφισμα τον Φεβρουάριο.
Ωστόσο, όταν το τοπικό κοινοβούλιο ενέκρινε τον Μάιο μια περιορισμένη εκδοχή του σχεδίου, μόνο το AfD και το αριστερό κόμμα ψήφισαν κατά. Όλα τα κυρίαρχα κόμματα το υποστήριξαν.
Το AfD προηγείται των Σοσιαλδημοκρατών του καγκελάριου Όλαφ Σολτς με 28% έναντι 27%, σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF. Εάν η ακροδεξιά καταφέρει να αξιοποιήσει την αναταραχή του κοινού κατά της Tesla σε μια νίκη την Κυριακή, θα αποτελέσει σοβαρό πλήγμα για το κυβερνών κόμμα, το οποίο κατέχει αδιάλειπτα την εξουσία στο ανατολικογερμανικό κρατίδιο από το 1990.
«Οι κάτοικοι θα ψηφίσουν AfD από αντίδραση», πρόσθεσε η Χόιερ. «Το AfD συνήθως μεταπηδά σε κάθε θέμα που θα του φέρει ψηφοφόρους».
Ακόμη και αν το ακροδεξιό κόμμα κερδίσει, ωστόσο, δεν θα καταλήξει να κυβερνήσει, καθώς κανένα από τα κυρίαρχα κόμματα δεν είναι πρόθυμο να συγκυβερνήσει μαζί του.
Αυτό έχει οδηγήσει στην ασυνήθιστη κατάσταση κατά την οποία η αντίθεση του AfD στην Tesla – παρά την υποστήριξη του Μασκ προς το κόμμα – το έχει βοηθήσει στις δημοσκοπήσεις, ενώ η υποστήριξη του SPD προς την Tesla απειλεί τώρα να υπονομεύσει τις εκλογικές του προοπτικές.
«Δεν έχω τίποτα εναντίον του Έλον Μασκ προσωπικά», δήλωσε ο Λάρς Γκέντερ, ο περιφερειακός υποψήφιος του AfD στο Βρανδεμβούργο, προσθέτοντας ότι θαυμάζει ακόμη και τον επιχειρηματία. «Αλλά το εργοστάσιό του είναι μια καταστροφή για τους ανθρώπους σε αυτή την περιοχή. Σπαταλά τεράστιες ποσότητες νερού και έχει γίνει απειλή για το περιβάλλον».
Εκτός από τις τοπικές αντιδράσεις, το εργοστάσιο Gruenheide αντιμετωπίζει και άλλες προκλήσεις. Η μαζική πτώση πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων στη Γερμανία σήμαινε ότι χιλιάδες νεότευκτα Teslas βρίσκονται τώρα σε ένα εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο, επειδή κανείς δεν τα θέλει. Τους τελευταίους μήνες η εταιρεία απέλυσε εκατοντάδες από τους 12.000 εργαζόμενους στο εργοστάσιό της στο Βρανδεμβούργο και ανέστειλε τα σχέδια επέκτασής της.
Ο ιδρυτής της Tesla έχει επίσης κάνει ελάχιστα για να κερδίσει τον τοπικό πληθυσμό. Όταν ο Μασκ επισκέφθηκε το εργοστάσιο το 2021, ένας τοπικός δημοσιογράφος τον ρώτησε αν το έργο θα εξαντλήσει τους υδάτινους πόρους της περιοχής. Εκείνος απάντησε με γέλια. «Αυτή η περιοχή έχει τόσο πολύ νερό – κοιτάξτε γύρω σας», είπε ο Μασκ. «Είναι σαν να υπάρχει νερό παντού εδώ. Σας φαίνεται σαν έρημος; Είναι γελοίο. Βρέχει πολύ».
Δηλώσεις όπως αυτή είναι ο λόγος για τον οποίο ο Ουλφ Κένελ, ένας από τους υποψηφίους του περιφερειακού SPD, πιστεύει ότι ο αμφιλεγόμενος ιδιοκτήτης του εργοστασίου – και όχι οι περιβαλλοντικές ανησυχίες – είναι το κύριο πρόβλημα.
«Αυτές οι αναφορές σχετικά με τη μόλυνση και την έλλειψη νερού είναι υπερβολικές», δήλωσε. «Το Gruenheide δεν είχε ποτέ τόσο υψηλά φορολογικά έσοδα από επιχειρήσεις».
Η οικονομία του Βρανδεμβούργου αναπτύχθηκε κατά 2,1% πέρυσι, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία του κρατιδίου – ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυθμός ανάπτυξης από τα 16 γερμανικά κρατίδια. Αυτό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό αν αναλογιστεί κανείς ότι η ευρύτερη γερμανική οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα της ύφεσης και δεν έχει καταφέρει να επιτύχει δύο συνεχόμενα τρίμηνα ανάπτυξης από τότε που ανέλαβε ο Σολτς.
Το εργοστάσιο δημιούργησε επίσης πονοκέφαλο για το κόμμα των Πρασίνων, μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού, το οποίο σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις συγκεντρώνει ποσοστό κάτω του 5% στο Βρανδεμβούργο. Ο υπουργός Περιβάλλοντος των Πρασίνων, Άξελ Βόγκελ, ενέκρινε όλη την αποψίλωση των δασών κατά τη διάρκεια της κατασκευής του εργοστασίου της Tesla.
«Ποτέ στην ιστορία του Βρανδεμβούργου δεν κόπηκαν περισσότερα δάση από ό,τι επί του πρώτου πράσινου υπουργού περιβάλλοντος», δήλωσε ο τοπικός ακτιβιστής Στέφεν Σνορτ.
Η επικεφαλής υποψήφια των Πρασίνων Άντιε Τέπφερ ένιωθε τις συνέπειες της πτώσης του κόμματός της στις δημοσκοπήσεις. Το προεκλογικό της περίπτερο κοντά στην πλατεία είχε προσελκύσει μόνο λίγους περαστικούς. «Ίσως φταίει η ώρα της ημέρας», δήλωσε η Τέπφερ. «Αλλά και οι πολιτικές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης δεν βοηθούν πραγματικά αυτή τη στιγμή».
Δεδομένης της μετατόπισης του Βρανδεμβούργου από την κεντροαριστερά προς τα δεξιά, «αυτό μοιάζει ήδη με μικρές εθνικές εκλογές», παρατήρησε ο Μάικλ Μπουργκ από το περιφερειακό CDU.
Αυτό έχει φέρει τους πολιτικούς του SPD σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, δήλωσε ο Κένελ, υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών του Βρανδεμβούργου. Με τον καγκελάριο να αγωνίζεται να κερδίσει ψήφους, «υπάρχουν εδώ αρκετά μέλη του SPD που δεν θέλουν πλέον να κάνουν εκστρατεία για τον Σολτς στις επόμενες εθνικές εκλογές», είπε.
Ο Ντίτμαρ Βόιντκε, ο δημοφιλής πρωθυπουργός του κρατιδίου από τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες, έχει ήδη αρνηθεί να κάνει προεκλογικές εκδηλώσεις με τον Σολτς για αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Προς το παρόν, αυτό σημαίνει ότι το AfD έχει τα ισχυρότερα ερείσματα στο Βρανδεμβούργο – ακόμη και αν ο υποψήφιός του δεν μπορεί να βάλει τον εαυτό του να μιλήσει άσχημα για τον Μοσχούλη.
«Είμαι βέβαιος ότι ο Μασκ έχει εν τω μεταξύ επίσης συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι η ιδανική τοποθεσία για το εργοστάσιό του», δήλωσε ο Γκέντερ.
