Ευρώπη… έχει γίνει σε αρκετές περιπτώσεις η Ελλάδα στις τιμές των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ), και άρα μη αποζημιούμενων από τα ασφαλιστικά ταμεία αν και ευρείας χρήσης, με τους ασθενείς να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να τα προμηθευτούν. Κάπως έτσι, μόνο πέρυσι οι λεγόμενες «out of pocket» (άμεσες πληρωμές) για αγορά ΜΗΣΥΦΑ έφτασε τα 391 εκατ. ευρώ.
Εάν δε κανείς συνυπολογίσει την ιδιωτική δαπάνη για φάρμακα της αρνητικής λίστας (που χορηγούνται δηλαδή με ιατρική συνταγή αλλά δεν αποζημιώνονται από τα Ταμεία), τη συμμετοχή που καλούνται να καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι για συνταγογραφούμενα σκευάσματα, αλλά και το κόστος των σκευασμάτων που ναι μεν ανήκουν στη θετική λίστα αλλά οι ασθενείς επέλεξαν να τα πληρώσουν στο 100%, τότε σύμφωνα με τη νεότερη έκθεση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) οι πολίτες κατέβαλαν για φαρμακευτική περίθαλψη το 2023 περί τα 1,8 δισ. ευρώ.
Η διαφορά στις τιμές
Η απόδειξη; Στην «καρδιά» του καλοκαιριού παραθεριστής στη Σύρο αναζήτησε γνωστά παυσίπονα (με τη δραστική ουσία παρακεταμόλη), για να… ησυχάσει τα επώδυνα συμπτώματα μιας ήπιας λοίμωξης. Για ένα κουτί με 24 ταμπλέτες κλήθηκε να πληρώσει 7,50 ευρώ. Επρόκειτο ίσως για την πιο «τσουχτερή» τιμή, δεδομένου πως το ίδιο σκεύασμα στην Καβάλα πωλείται προς 6,30 ευρώ και στην Αττική προς 6 ευρώ
Μια ματιά εντούτοις στα φαρμακεία του εξωτερικού αποδεικνύει πως σε αρκετές περιπτώσεις ο ελληνικός τιμοκατάλογος δεν διαφέρει από τον ευρωπαϊκό. Το ίδιο μη συνταγογραφούμενο φάρμακο (τα σκευάσματα αυτά είναι παγκοσμίως γνωστά ως over the counter) το εντοπίζει κανείς στο Λονδίνο (π.χ. στα Lloyds και την αλυσίδα Boots) από 6,17 έως και 6,50 ευρώ (5,25 έως 5,50 στερλίνες αντίστοιχα). Στη Γερμανία, από την άλλη, αντίστοιχο σκεύασμα της ίδιας εταιρείας (ανά χώρα διαφέρουν οι ονομασίες, οι συσκευασίες, ακόμα και οι περιεκτικότητες των σκευασμάτων) παρουσιάζει επίσης διακυμάνσεις – από 7,98 ευρώ έως και 8,83 ευρώ.
Ελάχιστα πιο ακριβή είναι όμως η Ελλάδα και σε ό,τι αφορά την τιμή γνωστού αποσυμφορητικού σκευάσματος (με τη δραστική ουσία ξυλομεταζολίνη των 10 ml). Στη χώρα μας η τιμή κυμαίνεται από 7,78 έως και 8 ευρώ, όταν στη Βρετανία αντίστοιχο σκεύασμα (ίδιας περιεκτικότητας και ίδιας δραστικής ουσίας) πωλείται προς 7,11 ευρώ (6 στερλίνες) και στη Γερμανία προς 6,11 ευρώ.
Αλλαγή ονομασίας
Οι συγκρίσεις εντούτοις δεν είναι πάντα εύκολες, δεδομένου πως από χώρα σε χώρα εκτός από την ονομασία αλλάζει σε κάποιες περιπτώσεις και η περιεκτικότητα. Για παράδειγμα, η ελληνική τιμή γνωστού αντιόξινου σκευάσματος ξεκινά από τα 7,60 ευρώ, όπως και στη Γερμανία. Στην πρώτη περίπτωση όμως η συσκευασία περιέχει 30 δισκία και στη δεύτερη 20.
Από την άλλη, το κόστος αναλγητικής κρέμας (για την αντιμετώπιση μυϊκών πόνων, η οποία περιέχει την αντιφλεγμονώδη δραστική ουσία δικλοφαινάκη) είναι αισθητά πιο φθηνό εντός των συνόρων, σε σχέση με τους τιμοκαταλόγους που ισχύουν στο εξωτερικό. Πιο συγκεκριμένα, η ενισχυμένη συσκευασία των 100 ml κοστίζει περί τα 12,67, όταν σε Γερμανία και Αγγλία πωλείται από 8 έως και 10 ευρώ ευρώ ακριβότερα.
Για την Ιστορία, τον δρόμο για την απελευθέρωση των τιμών των ΜΗΣΥΦΑ άνοιξε υπουργική απόφαση που δημοσιεύθηκε το 2017, την εποχή δηλαδή της τρόικας. Μοιραία, στα χρόνια που μεσολάβησαν οι εταιρείες προχώρησαν σε διαδοχικές ανατιμήσεις, όπως άλλωστε είχαν προειδοποιήσει και οι φαρμακοποιοί. Χαρακτηριστικό είναι πως γνωστό αναλγητικό-αντιπυρετικό πωλούνταν πριν από την απελευθέρωση των τιμών (έως δηλαδή τα τέλη του 2016) στα 0,81 ευρώ, ενώ 12 μήνες μετά η τιμή του είχε εκτοξευθεί κατά 202,47% και έφθασε τα 2,45 ευρώ. Είναι αξιοσημείωτο, δε, ότι οι εκτιμήσεις των δανειστών εκείνη την εποχή ήταν πως ο ανταγωνισμός θα οδηγούσε στο αντίθετο αποτέλεσμα.
500.000 επισκέψεις
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που επικαλέστηκε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ) περισσότεροι από 1 εκατομμύριο Ελληνες χρησιμοποιούν προϊόντα αυτοφροντίδας σε καθημερινή βάση, ενώ πραγματοποιούνται ημερησίως σχεδόν 500.000 επισκέψεις στα φαρμακεία με στόχο την αγορά των αντίστοιχων προϊόντων.
Οι ίδιοι εστίασαν όμως και στα τεκμηριωμένα οφέλη: στο πλαίσιο αυτό επικαλέστηκαν μελέτη του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Αυτοφροντίδας AESGP που δείχνει πως για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται σε προϊόντα αυτοφροντίδας το όφελος για το σύστημα υγείας υπολογίζεται σε 6,7 ευρώ. Αυτό οφείλεται στην πρόληψη αλλά και στη γρηγορότερη αντιμετώπιση ήπιων συμπτωμάτων (π.χ. κρυολόγημα ή γαστρεντερολογικές διαταραχές), με αποτέλεσμα τη μείωση των δαπανών υγείας.
