«Διαγωνισμός γάμου», μια παραδοσιακή τελετή στο Νότιο Σουδάν. Τι γίνεται εκεί; Πολλοί άνδρες διεκδικούν το χέρι μιας κοπέλας και όποιος δώσει τα περισσότερα την παντρεύεται.
Το παράδοξο είναι ότι ενώ ο γάμος ανηλίκων είναι παράνομος στο Νότιο Σουδάν, είναι τόσο συνηθισμένος που σπάνια τραβά την προσοχή.
Όμως η περίπτωση της Athiak Dau Riak, η μητέρα της οποίας λέει ότι είναι μόλις 14 ετών, έγινε viral, πολώνοντας την οικογένειά της αλλά και τη χώρα.
Οι υποψήφιοι μνηστήρες της έφηβης κοπέλας
Επί μήνες, ο Marial Garang Jil και ο Chol Marol Deng, δύο 40άρηδες άνδρες από το Νότιο Σουδάν που προέρχονται από δύο διαφορετικές φυλές Dinka στην πολιτεία Jonglei αλλά ζουν τώρα στο εξωτερικό, διαγωνίζονταν για να παντρευτούν την Athiak Dau Riak, ένα κορίτσι που η μητέρα της λέει ότι είναι 14 ετών.
Ο πατέρας της Athiak, Dau Riak Magany, λέει ότι είναι 19 ετών και ότι συναίνεσε στον γάμο, παρά το γεγονός ότι ήταν στην 8η τάξη του δημοτικού σχολείου (το οποίο τα παιδιά συνήθως ξεκινούν στα 13 τους) όταν άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για τον γάμο τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian.
«Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτόν τον γάμο», δήλωσε τότε ο πατέρας της. Ο Garang Mayen Riak, ξάδελφος της Athiak που ταξίδεψε από τον Καναδά για την τελετή, συμφώνησε. «Είμαστε μια μορφωμένη οικογένεια – δεν μπορούμε να αναγκάσουμε ένα κορίτσι να παντρευτεί», είπε, δηλώνοντας την προσήλωσή του στις παραδόσεις των Ντίνκα.
«Αυτός ο γάμος είναι μοναδικός, επειδή τέτοιοι διαγωνισμοί σπάνια συμβαίνουν στη σύγχρονη κοινωνία μας. Είμαστε περήφανοι γι’ αυτόν, επειδή μας θυμίζει ποιοι είμαστε».
Η μητέρα της, Deborah Kuir Yach, η οποία τώρα κρύβεται για την ασφάλειά της καθώς αντιτίθεται στον γάμο, λέει ότι έχει αποδείξεις ότι η κόρη της είναι 14 ετών.
Η… δημοπρασία έκλεισε
Η υπόθεση θα μπορούσε να παραμείνει μια διαμάχη μεταξύ μελών της οικογένειας αν οι φωτογραφίες και τα βίντεο από τις συγκεντρώσεις δεν είχαν αναρτηθεί στο διαδίκτυο και δεν είχαν κοινοποιηθεί γρήγορα.
Η ιστορία της Athiak και των μνηστήρων της έγινε viral- η Athiak επαινέθηκε για το ύψος και την ομορφιά της και ως «το κορίτσι στην καρδιά ενός ιστορικού διαγωνισμού γάμου» σε δημοσιεύματα σε όλη την Αφρική.
Μετά το τελετουργικό μέρος του γάμου τον Ιούνιο, όταν δόθηκε ως σύζυγος στον Chol Marol Deng, έναντι αμοιβής 123 βοοειδών, 120 εκατομμυρίων λιρών Νοτίου Σουδάν (περίπου 44.000 δολάρια ή 33.000 λίρες) σε μετρητά και ενός οικοπέδου, χαρακτηρίστηκε «η πιο ακριβή νύφη στο Νότιο Σουδάν» σε βίντεο στο TikTok που συγκέντρωσαν χιλιάδες likes.
Τι λέει ο νόμος και τι γίνεται πραγματικά
Ο νόμος του 2008 για τα παιδιά στο Νότιο Σουδάν απαγορεύει τους πρόωρους και αναγκαστικούς γάμους, αλλά σύμφωνα με τη Unicef, οι γάμοι παιδιών «εξακολουθούν να αποτελούν κοινή πρακτική» και «πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι το 52% των κοριτσιών [στο Νότιο Σουδάν] παντρεύονται πριν συμπληρώσουν τα 18 τους χρόνια, ενώ ορισμένα κορίτσια παντρεύονται σε ηλικία μόλις 12 ετών».
Μια έκθεση υπό την ηγεσία του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου σχετικά με το σύστημα του «νυφικού τιμήματος» στο Νότιο Σουδάν αναφέρει ότι «τα εθιμικά δικαστήρια συχνά αποδέχονται την έμμηνο ρύση ως κριτήριο για την επιλεξιμότητα του γάμου».
Σε παγκόσμιο επίπεδο, 122 εκατομμύρια κορίτσια παντρεύονται στην παιδική ηλικία κάθε χρόνο, σύμφωνα με άλλη έκθεση της Unicef. Σε ολόκληρη την υποσαχάρια Αφρική, πάνω από το ένα τρίτο των νεαρών γυναικών παντρεύονται πριν από την ηλικία των 18 ετών.
«Κλασικό παράδειγμα παιδοφιλίας»
Παρά το γεγονός ότι οι γάμοι παιδιών είναι κοινός τόπος, η περίπτωση της Athiak έχει συγκλονίσει τη χώρα.
Στη φρενίτιδα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι άνθρωποι «έκαναν εκστρατεία» για τον μνηστήρα της προτίμησής τους. Άλλοι προώθησαν τον γάμο ως επιβεβαίωση της «κουλτούρας και της ταυτότητας των Ντίνκα», αποκρούοντας τους επικριτές που είχαν καταδικάσει τη διαδικασία ως «δημοπρασία ενός κοριτσιού».
Η Athiak δεν έχει μιλήσει ποτέ δημόσια για τη διαμάχη γύρω από τον γάμο της. Αλλά, την παραμονή της τελετής όπου της παρουσιάστηκαν οι μνηστήρες, δήλωσε στον Guardian ότι, αν δεν είχε ξεκινήσει η διαδικασία του γάμου, θα «προτιμούσε να σπουδάσει».
Αλλά η διαδικτυακή δραστηριότητα τράβηξε επίσης την προσοχή μιας δικηγόρου, της Josephine Adhet Deng, η οποία άνοιξε τον Ιούνιο μια υπόθεση κατά του Dau Riak Magany, ισχυριζόμενη ότι επέτρεψε τον γάμο μιας ανήλικης και ζητώντας να επιστραφεί η Athiak από την Κένυα, όπου την πήγαν λίγο μετά την τελετή agam.
Τα ερωτήματα γύρω από την ηλικία της Athiak πυροδοτήθηκαν από μια ανάρτηση στο Facebook του θείου της από τη μητέρα της, Daniel Yach, καναδικής υπηκοότητας, ο οποίος ανέφερε ότι «είναι ανήλικη» και καταδίκασε τον προτεινόμενο γάμο ως «κλασικό παράδειγμα παιδοφιλίας».
«Ήμουν πολύ σοκαρισμένος γιατί δεν είχα δει την Athiak από τότε που έφυγα στον Καναδά το 2015», λέει σε τηλεφωνική επικοινωνία. «Μέχρι τότε ήταν έξι ετών. Τότε είδα τις αναρτήσεις για τον γάμο και ανακάλυψα πόσο ψηλή είχε γίνει.
«Αλλά είναι απλώς ένα παιδί. Αυτό το κοριτσάκι έχει υποστεί πλύση εγκεφάλου. Είναι τα πιο τρελά πράγματα που έχουν γίνει ποτέ».
«Δεν είχε άλλη επιλογή»
Όταν ο Chol Marol Deng ανακοινώθηκε ως ο νικητής στις 13 Ιουνίου από μια επιτροπή αποτελούμενη από τους θείους και τον πατέρα της Athiak, είπαν ότι ήταν «δική της επιλογή».
Αυτό όμως δεν έπεισε την Aluel Atem, μια φεμινίστρια ακτιβίστρια από το Νότιο Σουδάν. «Έπρεπε να διαλέξει έναν από αυτούς. Δεν νομίζω ότι υπήρχε επιλογή για εκείνη να μην επιλέξει κάποιον από αυτούς τους δύο άνδρες», λέει.
Η Deborah Kuir Yach κρύφτηκε αφού κατήγγειλε και προσπάθησε να εμποδίσει το γάμο της κόρης της. Πηγή φωτό: Guardian
Η Atem περιγράφει τη συμφωνία ως «κάτι κοντά σε αναγκαστικό γάμο», παρόλο που η Athiak πιθανώς «είναι περήφανη για το γεγονός ότι οι υποσχέσεις ήταν τόσο υψηλές για το νυφικό της τίμημα».
«Είναι πλέον ένα πράγμα για αυτά τα νεαρά κορίτσια στο Sherikat», λέει. «Η νοοτροπία είναι κάπως έτσι: όσο περισσότερα πληρώνει ένας άντρας, τόσο πιο άξια είσαι. Υπάρχει ένα status που συνδέεται».
Ο δικηγόρος, Adhet Deng, πιστεύει ότι η Athiak βρίσκεται τώρα πιθανότατα στο Ναϊρόμπι με την οικογένεια του Chol Marol Deng, ο οποίος έχει επιστρέψει στον Καναδά, όπου εργάζεται.
Η Adhet Deng περιμένει από τη δικαιοσύνη να εξετάσει αν η υπόθεση που κατέθεσε μπορεί να προχωρήσει, καθώς δεν είναι σαφές με έναν ήδη «σφραγισμένο» εθιμικό γάμο.
