Εντός του Νοεμβρίου αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) για την καταβολή αναδρομικών έως 4.000 ευρώ σε 360.000 συνταξιούχους. Αυτό αφορά εκείνους που διεκδικούν με αγωγές την επιστροφή περικοπών 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις μαζί με τα Δώρα.
Την ίδια βαρύτητα όμως για την αποκατάσταση των περικοπών θα έχει η απόφαση και για περίπου 850.000 συνταξιούχους που δεν κατέθεσαν προσφυγές, αλλά έχουν τις ίδιες περικοπές τόσο σε επικουρικές συντάξεις όσο και στα δώρα κύριων, καθώς και επικουρικών συντάξεων.
Συνολικά 1,2 εκατ. συνταξιούχοι βρίσκονται σε αναμονή για πληρωμές αναδρομικών και η απόφαση του ΑΕΔ θα αποτελέσει καταλύτη των εξελίξεων για τις αποφάσεις που θα πρέπει να πάρει η κυβέρνηση, δεδομένου ότι οι εν λόγω περικοπές έχουν ήδη κριθεί αντισυνταγματικές από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Η προσφυγή στο ΑΕΔ έγινε από τον Άρειο Πάγο με αφορμή τη διχογνωμία που υπήρξε μεταξύ Αρείου Πάγου και ΣτΕ για το αν είναι συνταγματική ή όχι η περικοπή των δώρων για τους συνταξιούχους της Τραπέζης της Ελλάδος. Μέχρι να εκδοθεί η απόφαση, πάγωσε (όπως συμβαίνει όταν εκκρεμούν οι αποφάσεις ανώτατων δικαστηρίων) η εκδίκαση των ομαδικών αγωγών που εκκρεμούν για περίπου 360.000 στα Πρωτοδικεία και η διαδικασία θα ξεκινήσει εκ νέου μόλις ανακοινωθεί η απόφαση του ΑΕΔ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το ΑΕΔ δεν μπορεί να ανατρέψει τις προηγούμενες αποφάσεις που είχαν εκδοθεί από το ΣτΕ και δικαιώνουν όσους διεκδικούν επιστροφές 11 μηνών από μειώσεις επικουρικών συντάξεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Η εκτίμηση για το περιεχόμενο της απόφασης είναι πως το ΑΕΔ θα αναγνωρίζει την ισχύ των αποφάσεων του ΣτΕ και δεν θα μπει στην ουσία της διαφωνίας που υπάρχει από τον Άρειο Πάγο. Στην πράξη, όπως εξηγούν νομικοί κύκλοι στο ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», οι συνταξιούχοι που έχουν εκκρεμείς δίκες θα δικαιούνται αναδρομικά από μειώσεις επικουρικών συντάξεων και από Δώρα κύριων και επικουρικών συντάξεων.
Μόλις δημοσιευτεί η απόφαση του ΑΕΔ, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει τις επιλογές που έχει για να λύσει οριστικά την εκκρεμοδικία που έχουν οι 360.000 συνταξιούχοι, αλλά και το αν θα πρέπει να δικαιωθούν με αναδρομικά άλλοι 850.000 συνταξιούχοι που έχουν τις ίδιες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, πλην όμως δεν έχουν καταθέσει προσφυγές.
Αν το ΑΕΔ κάνει αποδεκτή τη θέση του Αρείου Πάγου, ότι δηλαδή καλώς καταργήθηκαν τα Δώρα από τις επικουρικές συντάξεις του Ταμείου Προσωπικού -και νυν Οργανισμού Ασφάλισης- της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), παρότι το ΣτΕ έκρινε αντίθετα, τότε θα πρέπει να πάρει θέση συνολικά για το αν η περικοπή όλων των Δώρων (κύριων και επικουρικών συντάξεων) είναι συνταγματική για το σύνολο των συνταξιούχων. Σε αυτή την περίπτωση (που έχει ελάχιστες έως μηδενικές πιθανότητες) δεν θα υπάρχει καμία αξίωση για αναδρομικά από τα Δώρα για τους συνταξιούχους και θα μείνουν ενεργές οι αξιώσεις για τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων.
Από 500 εκατ. ευρώ έως 2 δισ. ευρώ το κόστος των αναδρομικών
Μετά την απόφαση του ΑΕΔ, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να εξετάσει το σενάριο πληρωμών με νομοθετική ρύθμιση, για να σταματήσει η ταλαιπωρία των συνταξιούχων.
Ήδη, το υπουργείο Εργασίας εξετάζει πόσοι συνταξιούχοι έχουν εκκρεμείς δίκες με αγωγές έως τον Ιούλιο του 2020, ώστε να υπολογιστεί το ποσό των αναδρομικών που δικαιούνται.
Το ποσό για επιστροφές μειώσεων 11 μηνών σε επικουρικές συντάξεις μαζί με τα Δώρα για τους 360.000 συνταξιούχους που έχουν καταθέσει προσφυγές δεν ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ.
Αν μπουν στον λογαριασμό και τα Δώρα των κύριων συντάξεων για τους 360.000 συνταξιούχους, τότε ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 750 εκατ. ευρώ.
Αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να πληρωθούν τα αναδρομικά και σε όσους δεν άσκησαν προσφυγές, τότε ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ και μπορεί να πληρωθεί μόνον σε πολλές δόσεις (άνω των 5 ετών).
Αν πληρωθούν όλες οι διεκδικήσεις που βασίζονται σε δικαστικές προσφυγές και για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης οι συνταξιούχοι που δεν έχουν προσφύγει στα δικαστήρια πάρουν ένα εφάπαξ ποσό (π.χ. 600 ευρώ), τότε το συνολικό κόστος των αναδρομικών δεν ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ και μπορεί να αποπληρωθεί σε δόσεις τριών έως πέντε ετών.
Τα αναδρομικά από επικουρικές και Δώρα που δικαιούνται οι συνταξιούχοι, ανάλογα με το Ταμείο στο οποίο ανήκουν, διαμορφώνονται ενδεικτικά ως εξής:
- Για συνταξιούχους ΙΚΑ, αναδρομικά από 692 ευρώ έως 2.372 ευρώ.
- Για συνταξιούχους από Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών, αναδρομικά από 1.235 ευρώ έως 4.004 ευρώ.
- Για συνταξιούχους Δημοσίου, αναδρομικά από 787 ευρώ έως 2.820 ευρώ.
- Για συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών κ.ά.), αναδρομικά από 668 ευρώ έως 2.399 ευρώ.
- Για συνταξιούχους ΝΑΤ, αναδρομικά μόνον για τη μείωση επικουρικής από τον νόμο 4093 και τα Δώρα επικουρικής από 503 ευρώ έως 1.985 ευρώ.
Οι πίνακες
Η εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» παραθέτει παρακάτω τους πίνακες με τα αναδρομικά 11 μηνών για επικουρικές -δώρα ανά Ταμείο για συνταξιούχους πριν από τις 13 Μαΐου του 2016:
