Halloween: Για τις χώρες του Αγγλοσαξωνικού κόσμου η νύχτα της 31ης Οκτωβρίου είναι ιερή. Είναι το ξημέρωμα της Ημέρας των Αγίων Πάντων, στην οποία μνημονεύονται όλοι οι Αγιοι, αλλά και οι νεκροί πρόγονοι των ανθρώπων. Αυτό το δεύτερο είναι προφανώς που οδηγεί τους πολίτες της αντίπερα όχθης του Ατλαντικού στο να μασκαρεύονται σε μάγισσες, ζόμπι, δαίμονες, φαντάσματα και οτιδήποτε έχει σχέση με τον Κάτω Κόσμο. Τι δουλειά έχουν, όμως, οι Αγιοι Πάντες με τον παγανισμό; Η απάντηση δεν είναι και τόσο δύσκολη στην εποχή της ελεύθερης οικονομίας. Οπως κάθε μόδα, μόνιμη ή εποχική, έτσι κι αυτή… πουλάει, δηλαδή φέρνει χρήματα στην αγορά! Κάπως έτσι, λοιπόν, εξηγείται και το ότι το Χάλογουιν (Halloween) πέρασε στη Γηραιά Ηπειρο και έφτασε μέχρι και τη χώρα μας, γνωρίζοντας ιδιαίτερη άνθηση τους τελευταίους… Οκτώβριους.
Αφορμή για να ταξιδέψουμε στον κόσμο των πνευμάτων στάθηκε το γεγονός ότι ειδικά φέτος, ταυτόχρονα με την εθνική εορτή του «ΟΧΙ» και με τις γαλανόλευκες σημαίες που κατέκλυσαν την Πάτρα, είδαμε καταστήματα εστίασης κι εμπορικά μαγαζιά να είναι στολισμένα σε… σπούκι τονισμούς. Μάλιστα, κυκλοφορούν στην πόλη και παρέες νεαρών (φοιτητές οι περισσότεροι) που είναι μασκαρεμένοι σε… στοιχειά και κρατούν κολοκύθες (το σύμβολο του Χάλογουιν) και σκουπόξυλα, με αυτές τις περιοδείες να κορυφώνονται σήμερα και αύριο με σύνθημα το γνωστό «trick or treat», δηλαδή «φάρσα ή κέρασμα» στα Ελληνικά.
Η διπλωματούχος πολιτικός μηχανικός Αβροκόμη Ξενογιάννη, η οποία είναι γεννημένη στον Καναδά και μετακόμισε στην Ελλάδα σε παιδική ηλικία, μίλησε στην εφημερίδα «Πελοπόννησος», για αυτήν τη… μετακόμιση του Χάλογουιν και στα μέρη μας. «Η συγκεκριμένη εορτή δεν είναι παρέλαση φαντασμάτων, ούτε Καρναβάλι. Εχει έναν συγκεκριμένο λόγο και είναι στο πλαίσιο μιας ολόκληρης παράδοσης. Φυσικά και δεν είναι κάτι κακό το να μπούμε σε ένα πιο παγκόσμιο πνεύμα, αρκεί, όμως, να μην παραποιήσουμε κάποιες βασικές αρχές λόγω μόδας ή ακόμη χειρότερα εμπορευματοποίησης» ανέφερε η Αβροκόμη Ξενογιάννη.
Τι λένε, όμως, για όλα αυτά και στην Εκκλησία; Ρωτώντας μοναστηριακούς κύκλους της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, εισπράξαμε την ίδια κοφτή απάντηση: «Οτι το Χάλογουιν αποτελεί την εξ απαλών ονύχων εξοικείωση με το μαγικό στοιχείο». Και πρόσθεσαν ότι: «Πρόκειται για νεοπαγανιστική τελετή. Τα παιδιά αποκομίζουν την εντύπωση ότι η επικοινωνία με τους νεκρούς είναι εφικτή κι αυτό ανοίγει άλλους σκοτεινούς δρόμους».
Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
Κάνοντας ένα ταξίδι στον χρόνο, διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν πολλές θεωρίες για την προέλευση του Χάλογουιν. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι η έμπνευση για τη γιορτή προήλθε από τα γαελικά φεστιβάλ της σοδειάς, ιδίως του Σόουιν. Κάποιοι, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι το Σόουιν μετεξελίχθηκε σε Χάλογουιν από τη χριστιανική εκκλησία, στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Αλλοι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι το Χάλογουιν προήλθε από τον εορτασμό της Ημέρας των Αγίων Πάντων, όπως αναφέραμε στον πρόλογό μας, και δεν αποτελεί τη μετεξέλιξη κάποιας γαελικής εορτής. Αν και για αιώνες ο εορτασμός του Χάλογουιν ήταν περιορισμένος μόνο στην Ιρλανδία και τη Σκωτία, τον 19ο αιώνα Ιρλανδοί και Σκωτσέζοι μετανάστες μετέφεραν το έθιμο στη βόρεια Αμερική, ενώ από τα τέλη του 20ού αιώνα και τις αρχές του 21ου αιώνα, λόγω της αμερικανικής επιρροής, ο εορτασμός του Χάλογουιν έχει επεκταθεί και σε χώρες που δεν έχουν καμία σχέση με τον αγγλοσαξωνικό κόσμο, όπως εσχάτως (και) η Ελλάδα.