Με την εισβολή των έξυπνων συσκευών στη ζωή μας, πολλοί καταναλωτές εκφράζουν ανησυχίες, για το κατά πόσο γινόμαστε αντικείμενα παρακολούθησης. Η ομάδα καταναλωτών Which? στη Βρετανία, διαπίστωσε ότι ορισμένα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως έξυπνα ρολόγια και ηχεία, είναι «γεμάτα με ανιχνευτές».
Μεταξύ αυτών, το δημοφιλές air fryer, το οποίο φαίνεται ότι συλλέγει προσωπικά δεδομένα των χρηστών. Η οργάνωση δοκίμασε τρεις τέτοιες συσκευές που κατακλύζουν τις κουζίνες το τελευταίο διάστημα, καθεμία από τις οποίες ζητούσε άδεια για την καταγραφή ήχου στο τηλέφωνο του χρήστη μέσω μιας συνδεδεμένης εφαρμογής. Ωστόσο αυτή η εφαρμογή δεν είναι διαθέσιμη σε όλα τα μοντέλα, παρά μόνο σε εκείνα που χρησιμοποιούν μια εφαρμογή εγκατεστημένη σε smartphone.
Η Which? διαπίστωσε ότι η εφαρμογή που παρέχεται από την εταιρεία Xiaomi συνδέεται με ανιχνευτές για το Facebook και ένα δίκτυο διαφημίσεων TikTok. Η φριτέζα της Xiaomi και μια άλλη της Aigostar έστελναν τα προσωπικά δεδομένα σε διακομιστές στην Κίνα, διαπίστωσε ο οργανισμός ελέγχου καταναλωτών.
Έγιναν δοκιμές επίσης σε έξυπνα ρολόγια που απαιτούσαν τηλεφωνικές άδειες, τα οποία έδιναν επεμβατική πρόσβαση στο τηλέφωνο του καταναλωτή μέσω εντοπισμού θέσης, ηχογράφησης και πρόσβασης σε αποθηκευμένα αρχεία. Η Which? βρήκε ψηφιακά ηχεία από ανιχνευτές για το Facebook, τη Google και μια εταιρεία ψηφιακού μάρκετινγκ την Urbanairship.
Το νομοθετικό πλαίσιο
Το Γραφείο του Επιτρόπου Πληροφοριών (ICO) δήλωσε ότι οι τελευταίες δοκιμές καταναλωτών δείχνουν ότι πολλά προϊόντα δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες για την προστασία των δεδομένων, τόσο σε επίπεδο Αρχών, όσο και καταναλωτών.
Η ICO, η ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου για την προστασία των δεδομένων και τη νομοθεσία περί δικαιωμάτων πληροφόρησης, καταρτίζει νέες λεπτομερείς οδηγίες για τους κατασκευαστές «έξυπνων» προϊόντων, οι οποίες θα δημοσιευθούν την άνοιξη του 2025. Στις οδηγίες θα περιγράφεται σαφώς τι πρέπει να κάνουν οι κατασκευαστές για να συμμορφωθούν με τους νόμους περί προστασίας δεδομένων και να προστατεύσουν τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τις έξυπνες συσκευές.
Ο Harry Rose, εκδότης του περιοδικού Which?, υποστήριξε ότι οι κατασκευαστές έξυπνης τεχνολογίας συλλέγουν δεδομένα με ελάχιστη ή καθόλου διαφάνεια και ζήτησε ο κώδικας του ICO να επιβάλλεται αποτελεσματικά, μεταξύ άλλων και κατά εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.
Σε απάντησή της στο Which?, η Xiaomi δήλωσε ότι ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής των χρηστών συγκαταλέγεται στις βασικές της αξίες και ότι τηρεί τους νόμους περί προστασίας δεδομένων του Ηνωμένου Βασιλείου. «Δεν πουλάμε προσωπικές πληροφορίες σε τρίτους», ανέφερε. «Η άδεια καταγραφής ήχου στην εφαρμογή Xiaomi Home δεν ισχύει για την έξυπνη φριτέζα Xiaomi, η οποία δεν λειτουργεί απευθείας μέσω φωνητικών εντολών και συνομιλίας βίντεο», τόνισε.
Την ίδια ώρα, όλο και περισσότερες συσκευές στα σπίτια συνδέονται στο διαδίκτυο, όπως κουδούνια με κάμερες και έξυπνες τηλεοράσεις.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας Black Friday, η ICO παρότρυνε τους καταναλωτές να ελέγξουν αν τα έξυπνα προϊόντα που σκόπευαν να αγοράσουν διέθεταν φυσικό διακόπτη για να αποτρέψουν τη συλλογή φωνητικών δεδομένων. Συμβούλευε τους πολίτες να «είναι επιλεκτικοί ως προς το ποιος λαμβάνει τα δεδομένα» τους και να συνειδητοποιήσουν ότι κάποια από τα δεδομένα για τα οποία καλούνται να συναινέσουν κατά την εγκατάστασή τους, δεν είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του προϊόντος.
