Πριν λίγες ημέρες, διεθνής έκθεση που δημοσιεύθηκε στο PNAS αποκάλυψε τη δραματική μείωση στον πληθυσμό των αφρικανικών ελεφάντων, καθώς μέσα σε 50 χρόνια έχουν ελαττωθεί σε ποσοστό ακόμα και 90%. Κύρια αίτια της συντριπτικής μείωσης η λαθροθηρία και η απώλεια των ενδιαιτημάτων τους εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας και της κλιματικής αλλαγής.
Την ίδια ώρα, η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) καταχώρησε δύο είδη ελέφαντα που ζουν στη Νιγηρία, τον αφρικανικό ελέφαντα του δάσους (Loxodonta cyclotis) στην κατηγορία «κρίσιμα απειλούμενος» και τον αφρικανικό ελέφαντα της σαβάνας (Loxodonta africana) στην κατηγορία «απειλούμενος».
Σε διάστημα 30 ετών υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός των ελεφάντων της Νιγηρίας έχει συρρικνωθεί από περίπου 1.200-1.500 σε περίπου 300-400 σήμερα (200-300 του δάσους και 100 σαβάνας), οι οποίοι ζουν σε καταφύγια και εθνικά πάρκα. Τον περασμένο Αύγουστο, σε μία προσπάθεια να προστατευτούν, δόθηκε πνοή στο πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τους ελέφαντες με 10ετή διάρκεια.
Σύμφωνα με τον Μπρούνο Όμπερλε, Γενικό Διευθυντή της IUCN οι ελέφαντες της Αφρικής διαδραματίζουν βασικό ρόλο στα οικοσυστήματα και την οικονομία, εξηγώντας ότι η εισαγωγή των δύο ειδών στις κατηγορίες των απειλούμενων ζώων αναδεικνύει τις απειλές που αντιμετωπίζουν.
Για την καταστροφή των ενδιαιτημάτων και την ανάγκη πάταξης της λαθροθηρίας για το ελεφαντόδοντο, έκανε λόγο και ο καθηγητής Διαχείρισης Δασικών Πόρων στο Πανεπιστήμιο Ιλορίν της Νιγηρίας, Ταζουντίν Αμούσα, μιλώντας στο The Conversation.
Ο καθηγητής εξήγησε ότι όταν χάνονται εκτάσεις των βιοτόπων, τα μεγαλοπρεπή ζώα δυσκολεύονται να βρουν τροφή, αλλά και να αναπαραχθούν με σοβαρές συνέπειες για τις αποικίες τους.
Εφαρμογή μέτρων για την προστασία τους
Στη μάχη κατά της παράνομης εμπορίας, πρέπει να προστεθεί η ενίσχυση των προστατευόμενων περιοχών, των εθνικών πάρκων, δασών και καταφυγίων για να αποτραπεί περαιτέρω καταστροφή και κατακερματισμός.
Παράλληλα, όπως αναφέρει ο καθηγητής, απαραίτητη είναι η προώθηση της συνύπαρξης ζώων και ανθρώπων με τη χρήση συστημάτων που θα ειδοποιούν τους ντόπιους για την παρουσία ελεφάντων που ενδεχομένως μπορεί να επιφέρουν φθορές στις κοινότητες.
Για να επιτευχθεί αυτό, βέβαια, πολύτιμη είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών μέσα από ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης, ή στοχευμένη ενημέρωση σε σχολεία και μέσα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Γιατί, όμως, η Νιγηρία πρέπει να σώσει τους ελέφαντες της;
Είναι φυσικοί «αρχιτέκτονες τοπίου», σύμφωνα με το WWF, αφού με την κίνησή τους δημιουργούν ανοίγματα σε δασικές περιοχές που επιτρέπουν την ανάπτυξη νέων φυτικών ειδών, ενώ παράλληλα αναγεννώνται τα ίδια τα δάση.
Επιπλέον, όπως αναφέρει το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση η διάσωση των ελεφάντων δεν αφορά μόνο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, αλλά διασφαλίζει την υγεία ολόκληρων οικοσυστημάτων.
Την ίδια ώρα, ο Αμούσα κάνει λόγο για τα οικονομικά οφέλη από τους ελέφαντες αφού είναι από τους βασικούς πρωταγωνιστές για τον οικοτουρισμό και επομένως παρέχουν εισόδημα στις τοπικές κοινωνίες, με τον καθηγητή να τονίζει ότι η προστασία τους μπορεί να αποτελέσει μία σωστή εναλλακτική στη λαθροθηρία ή την παράνομη υλοτομία.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής, η αξία τους είναι συμβολική και πνευματική για τους Νιγηριανούς, καθώς συνδέονται με την ταυτότητα του πολιτισμού τους και άρα η προστασία τους σχετίζεται με τη διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς για τις σημερινές και μελλοντικές γενιές.
