Η μετατροπή του brain drain σε brain regain δεν είναι εύκολος στόχος από τη στιγμή που το κύμα φυγής των λαμπρών μυαλών στο εξωτερικό στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης έως το 2016 είχε υπολογιστεί από την Τράπεζα της Ελλάδος σε 680.000 άτομα.
Ωστόσο, περισσότεροι από τους μισούς (63%) επέστρεψαν από το 2019 και έπειτα, δίνοντας «ψήφο εμπιστοσύνης» στην Ελλάδα όχι μόνο ως τόπο για να ζεις, αλλά και να εξελιχθείς επαγγελματικά.
Σε αυτή την κομβική απόφαση ζωής στη ζυγαριά δεν βάρυνε τόσο το ύψος των αποδοχών που σίγουρα κρίθηκαν ικανοποιητικές, αλλά κυρίως προσωπικοί και οικογενειακοί λόγοι. Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και της Kapa Research, η συντριπτική πλειοψηφία απέδωσε σημασία στην ανάγκη να βρίσκονται κοντά στην οικογένεια και τους φίλους τους, ενώ σημαντικό κίνητρο ήταν και το θετικό πρόσημο στην οικονομική πορεία της χώρας.
Τον ρόλο τους έπαιξαν και τα φορολογικά κίνητρα για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του εξωτερικού, καθώς όσοι επιλέξουν να επιστρέψουν στη χώρα υπόκεινται σε μειωμένη φορολογία εισοδήματος κατά 50% για τα πρώτα 7 χρόνια.
Ας δούμε τι εμπειρίες κομίζουν τρεις Ελληνες του εξωτερικού που επαναπατρίστηκαν πρόσφατα και κάνουν σχέδια για το μέλλον.
Ο Γιάννης Καραγιάννης εργαζόταν μετά το μεταπτυχιακό του στα χρηματοικονομικά για 14 χρόνια στο Λονδίνο σε μεγάλες τράπεζες. Η απόφασή του να επιστρέψει στην Αθήνα και να δουλέψει με ισάξιες ή και καλύτερες συνθήκες στην εταιρεία οικονομικών συμβούλων Εrnst & Young Greece στηρίχτηκε βεβαίως στην επαγγελματική ευκαιρία, αλλά κυρίως είχε να κάνει με την οικογένεια.
Ευκαιρίες έδωσε το Rebrain Greece του Λονδίνου και σε δύο ακόμα Ελληνες πολιτικούς μηχανικούς, οι οποίοι εργάζονταν μετά το μεταπτυχιακό τους στη Βρετανία σε έργα για γέφυρες. Στις επαφές που είχαν με τον όμιλο κατασκευών Archirodon Group, που υλοποιεί μεγάλα έργα υποδομών στη Μέση Ανατολή, κατάλαβαν ότι θα έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν στην Αθήνα, αλλά σε μια εταιρεία με διεθνείς προδιαγραφές που εγγυάται την εξέλιξή τους.
Η Τάνια Μαυροθαλασσίτου, 33 ετών, δούλευε επί 7 χρόνια στο Μάντσεστερ, δηλώνοντας απόλυτα ικανοποιημένη από την εμπειρία, τις αποδοχές και τον τρόπο ζωής στην Αγγλία. Ομως μέσα της σιγόκαιγε η φλόγα της νοσταλγίας για την οικογένεια και τους φίλους.
«Εξαιρετική και χρήσιμη η εμπειρία στο εξωτερικό», μας λέει, «όμως είχα το απωθημένο ότι δεν δοκίμασα τις δυνάμεις μου σε εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα. Οταν μου δόθηκε η ευκαιρία στην κατασκευαστική εταιρεία Archirodon στην Αθήνα, αισθάνθηκα ότι δουλεύω σε περιβάλλον με διεθνείς προδιαγραφές, με κανόνες που δεν διαφέρουν από εκείνους του εξωτερικού, ζώντας συγχρόνως με την οικογένεια και τους φίλους που μου είχαν λείψει.
Παρακολουθώντας τα social media βλέπω ότι δεν είναι λίγοι οι Ελληνες που επιστρέφουν σταδιακά μετά το τέλος της πανδημίας».
Η απόφαση του Σωκράτη
Μόλις 4 χρόνια στο Λονδίνο, ο Σωκράτης Τσιλιόπουλος, 30 ετών, απέκτησε σημαντική πείρα δουλεύοντας ως πολιτικός μηχανικός στη γεφυροποιία, στο πλαίσιο έργου για τη νέα υπερταχεία σιδηροδρομική γραμμή της Βρετανίας.
«Ομως», όπως τονίζει, «από ένα σημείο και μετά οι αλλαγές στη χώρα μετά το Brexit με προβλημάτισαν. Ο πληθωρισμός ροκάνιζε τον μισθό, το κόστος ζωής με επιβάρυνε και το οικονομικό περιβάλλον άρχισε να μην είναι τόσο συμφέρον. Συμμετείχα στην εκδήλωση του Rebrain Greece και βρήκα αυτό που ήθελα στον τομέα μου. Βρέθηκα λοιπόν σχετικά πρόσφατα στην κατασκευαστική Archirodon, μια εταιρεία με προοπτικές εξέλιξης και καλές αποδοχές. Επιπλέον απολαμβάνω τον καλό καιρό, την οικογένεια και την παρέα με τους φίλους μου».
Παρούσα στις εκδηλώσεις και η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, η οποία εκφράζει τον ενθουσιασμό και, γιατί όχι, τη συγκίνησή της από την ανταπόκριση του κοινού στο εγχείρημα να «χτιστούν γέφυρες» με εργαζόμενους Ελληνες του εξωτερικού που επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα, αλλά δεν έχουν βρει ακόμα την κατάλληλη επαγγελματική ευκαιρία.
«Στα 9 χρόνια που βρίσκομαι στην πολιτική», λέει στο «business stories» η κυρία Κεραμέως, «η εκδήλωση του Αμστερνταμ ήταν από τις πιο συγκινητικές στιγμές που έζησα. Η συμμετοχή 1.100 και πλέον Ελλήνων επιστημόνων ήταν ελπιδοφόρα, υπήρχε διάδραση και ειλικρινές ενδιαφέρον για τις προοπτικές επιστροφής των λαμπρών μυαλών στην Ελλάδα. Επιστήμονες που είχαν φύγει πληγωμένοι από την κατάσταση στην Ελλάδα στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, ακούγοντας όσα τους είπα για την οικονομική ανάπτυξη που έχει συντελεστεί, τις επενδύσεις και τις προοπτικές που ανοίγονται στην αγορά εργασίας, έδειξαν να ανταποκρίνονται στο κάλεσμα της Πολιτείας.
Μάλιστα ορισμένοι με ρώτησαν για το ενδεχόμενο συμμετοχής τους σε διοικητικές θέσεις στον δημόσιο τομέα. Στην ερώτηση “γιατί να αφήσω ό,τι έχω δημιουργήσει εδώ”, απάντησα “για να συμμετέχεις κι εσύ στη μεγάλη μεταρρυθμιστική προσπάθεια που συντελείται στη χώρα”. Δεκάδες μεγάλες εταιρείες που συμμετείχαν δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο διοργάνωσε μια τόσο επιτυχημένη εκδήλωση. Η Pfizer μου είπε ότι το 15% του προσωπικού της είναι Ελληνες του εξωτερικού που επέστρεψαν. Δική τους απόφαση είναι το αν θα γυρίσουν, αλλά εμείς ως κυβέρνηση και ως Πολιτεία έχουμε χρέος να τους διευκολύνουμε σε αυτή τη διεργασία. Το πενταετές μεταρρυθμιστικό μας έργο έχει αποφέρει αποτελέσματα στην αγορά εργασίας και αισθανόμαστε ότι η Ελλάδα προσφέρει πλέον σημαντικές επαγγελματικές ευκαιρίες. Πέραν της μείωσης στη φορολογία, το υπουργείο Εργασίας, στο πλαίσιο του Rebrain Greece, επιχειρεί να διευκολύνει περαιτέρω όσους επιθυμούν να επιστρέψουν στην πατρίδα μας».
Προγραμματιστές, οικονομολόγοι, πολιτικοί μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, μηχανικοί λογισμικού, project managers είναι μερικές μόνο από τις ειδικότητες που αναζητούν οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες αλιεύοντας ταλέντα από το εξωτερικό.
Προσέλκυση ταλέντων
«Οι ξένες επενδύσεις, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ δίνουν ώθηση στην ελληνική οικονομία και στην επιχειρηματικότητα. Οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα δημιουργούν ένα νέο οικοσύστημα με νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης για να προσελκύσουν ταλέντα σε ένα περιβάλλον υψηλού ανταγωνισμού», επισημαίνει ο γενικός διευθυντής Εργασιακών Σχέσεων, Υγείας και Ασφάλειας του υπουργείου Εργασίας Κωνσταντίνος Αγραπιδάς. «Οι ανταγωνιστικές αμοιβές, οι συνθήκες εργασίας και η ποιότητα ζωής αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες προσέλκυσης των ταλέντων. Οι εργαζόμενοι που κατέχουν συστάδες δεξιοτήτων (clusters) μπορούν να προσδώσουν πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις ώστε να καταστούν καινοτόμες και ανταγωνιστικές. Εκατοντάδες τα ραντεβού με τις επιχειρήσεις που έχουν προγραμματιστεί μετά την εκδήλωση του Αμστερνταμ, ενώ στην πλατφόρμα Rebrain Greece έχουν γραφτεί πάνω από 2.000 εργαζόμενοι και επιχειρήσεις».
Μεγάλες εταιρείες όπως οι Alpha Bank, Archirodon, Cenergy Holdings, Demo Pharmaceutical, ElvalHalcor, Eunice Energy Group, Ernst & Young, HELLENiQ Energy, Lamda Development, Metlen Energy and Metals, Motor Oil, OTE Group, Pfizer, ΔΕΗ, Titan Greece βρέθηκαν στην Ολλανδία προκειμένου να έρθουν σε επαφή με τους Ελληνες που ενδιαφέρονται να διεκδικήσουν μία από τις θέσεις που έχουν ήδη δημοσιεύσει στην πλατφόρμα του Rebrain Greece (https://platform.rebraingreece.gr/epicheiriseis-sto-amsterdam/).
Στις 14 Δεκεμβρίου η ΔΥΠΑ θα διοργανώσει την πρώτη Ημέρα Καριέρας στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, για την οποία έχουν δείξει ενδιαφέρον ήδη κορυφαίες εταιρείες τηλεπικοινωνιών, πληροφορικής, συμβουλευτικής, κατασκευαστικού κλάδου, φαρμακοβιομηχανίας, ενέργειας, τεχνολογικού τομέα και από τον τραπεζικό κλάδο, όπως Αegean Airlines, Deloitte, Eurobank, Famar, Lamda Development, Eurobank, Piraeus Bank, Εθνική Τράπεζα, ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΒΙΑΝΕΞ κ.ά.
«H ΔΥΠΑ, στο πλαίσιο και του σχετικού μνημονίου συνεργασίας που υπέγραψε στις αρχές Σεπτεμβρίου με το ΥΠΕΞ, με σκοπό τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του εξωτερικού στην αγορά εργασίας της Ελλάδας, συνδιοργανώνει μαζί με το υπουργείο Εξωτερικών στις 14 Δεκεμβρίου τις Ημέρες Καριέρας στο Ντίσελντορφ», αναφέρει ο διοικητής της ΔΥΠΑ Σπύρος Πρωτοψάλτης. «Ενας από τους πλέον πετυχημένους θεσμούς “ταξιδεύει” εκτός συνόρων και μεταφέρεται σε μία ευρωπαϊκή πόλη, η οποία συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό Ελλήνων στην Ευρώπη.
Στόχος μας είναι αξιοποιώντας αυτό το καινοτόμο εργαλείο, να συμβάλλουμε στην άμεση και αδιαμεσολάβητη διασύνδεση των Ελλήνων της Διασποράς με επαγγελματικές θέσεις, πολλά υποσχόμενες, στην Ελλάδα. Τους δίνουμε μία μοναδική ευκαιρία, ανεξάρτητα από την ειδίκευση και το εκπαιδευτικό τους επίπεδο, να επιστρέψουν στην πατρίδα, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην καριέρα τους και αξιοποιώντας τις γνώσεις και την εμπειρία τους σε ένα δυναμικό και αναπτυσσόμενο περιβάλλον».
Τέλος, την άνοιξη θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη εκδήλωση στο Λονδίνο, έναν χρόνο μετά την πρώτη απόπειρα προσέλκυσης Ελλήνων εργαζομένων υψηλών δεξιοτήτων, που έγινε τον περασμένο Απρίλιο.
