Με ένα νομοσχέδιο που θα φέρνει σχεδόν κάθε μήνα στη Βουλή η κυβέρνηση επιχειρεί σαρωτικές αλλαγές στην οικονομία το 2025. Με πυξίδα τη δημοσιονομική σταθερότητα και στόχο την ανάπτυξη, το οικονομικό επιτελείο προχωρά σε μεταρρυθμίσεις που θα ανοίγουν τον δρόμο σε περισσότερες φοροελαφρύνσεις, αλλαγές στη φορολογία ακινήτων και επιχειρήσεων, προσέλκυση νέων επενδύσεων και περαιτέρω ενίσχυση των εισοδημάτων πέραν των αυξήσεων που θα δοθούν την άλλη εβδομάδα στις συντάξεις και στον κατώτατο μισθό και στο Δημόσιο που θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο.
Ο μπλε φάκελος του Κωστή Χατζηδάκη για το 2025 περιλαμβάνει 10 νομοσχέδια και 14 στρατηγικής σημασίας πρωτοβουλίες οι οποίες, μεταξύ άλλων, θα αφορούν:
■ «Λίφτινγκ» στη φορολόγηση των ακινήτων με αλλαγές σε κίνητρα, κατάργηση εμποδίων και δικαιότερη φορολόγηση.
■ Νέο πλαίσιο λειτουργίας του Χρηματιστηρίου που έχει παραμείνει στις προ μνημονίων εποχές.
■ Αποκρατικοποιήσεις και σύγχρονους μηχανισμούς που θα φέρουν νέα deals για αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
■ Ηλεκτρονική παρακολούθηση και έλεγχο σε ό,τι κινείται από την Εφορία.
■ Καινοτομίες και αλλαγές στον χάρτη των κοινωνικών επιδομάτων.
■ Νέου τύπου σύστημα ελέγχου και αξιοποίησης των κρατικών δαπανών.
Με παρεμβάσεις όπως αυτές, το 2025 θα αλλάξει ο χάρτης των ακινήτων αλλά και των κοινωνικών επιδομάτων στη χώρα. Στην καρδιά των μεταρρυθμίσεων βρίσκεται η ενίσχυση των εργαλείων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, τα οποία το 2024 απέφεραν έσοδα ύψους 1,8 δισ. ευρώ, χρήματα που έχανε το κράτος κάθε χρόνο. Επιδιώκεται η αύξηση της διαφάνειας στις συναλλαγές και αλλαγή των όρων αξιοποίησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας μέσω στρατηγικών ιδιωτικοποιήσεων και παραχωρήσεων. Οι επιχειρηματίες θα κληθούν να αξιοποιήσουν ένα νέο νομικό πλαίσιο που θα ευνοεί τις επενδύσεις, τις παραγωγικές δραστηριότητες και την εξωστρέφεια.
Συγκεκριμένα, η ατζέντα του κ. Χατζηδάκη για το 2025 περιλαμβάνει:
Τα 10 νομοσχέδια
1/ Φορολογικός Κώδικας Ακίνητης Περιουσίας: Το α’ τρίμηνο του 2025 αναμένεται η αναμόρφωση του Κώδικα Φορολογίας Ακίνητης Περιουσίας, με στόχο τη διευκόλυνση των διαδικασιών και την αποδοτικότερη κατανομή των φορολογικών βαρών. Η κυβέρνηση θα πιάσει την «καυτή πατάτα» του ΕΝΦΙΑ και διατάξεων φορολόγησης που χρονολογούνται έως και μισό αιώνα πριν. Θα περιλαμβάνει εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, επανεξέταση φοροαπαλλαγών, αναμόρφωση κινήτρων και κατάργηση εμποδίων σε μεταβιβάσεις, γονικές παροχές και δωρεές.
3/ Κώδικας Δημόσιας Περιουσίας: Αλλάζει το concept στην αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου. Αντί το κράτος να βγάζει σε διαγωνισμούς ένα-ένα τα χιλιάδες ακίνητα που διαθέτει το Δημόσιο -που ούτε αυτό ξέρει πόσα έχει και τι να τα κάνει- θα τα κάνει «πακέτα» πολλά μαζί και μετά θα τα δίνει με πλειστηριασμό. Ετσι δεν θα τα «χτυπάει» κάθε ιδιώτης επενδυτής μεμονωμένα για να στήσει, π.χ., μια καντίνα σε κάποιο από αυτά, αλλά θα ενδιαφερθούν μεγάλοι στρατηγικοί επενδυτές που θα φέρουν πολλά λεφτά στο Δημόσιο, αλλά θα έχουν και ευρύτερο σχέδιο για την καλύτερη αξιοποίησή τους. Εκτός από την πιο «επαγγελματική» αξιοποίηση από ιδιώτες, στα πακέτα που θα αγοράζουν θα παίρνουν (μαζί με τα «φιλέτα») και κάποια ακίνητα που θα έμεναν απούλητα. Η στρατηγική αυτή θυμίζει την πώληση πακέτων αεροδρομίων ή λιμανιών, άνευ της οποίας θα κατέληγαν στα αζήτητα όσα ήταν, π.χ,. στην άγονη γραμμή. Ο Κώδικας Δημόσιας Περιουσίας θα αναμορφωθεί στο β’ τρίμηνο του 2025 με σκοπό τη βελτίωση των διαδικασιών εκμετάλλευσης των δημόσιων ακινήτων. Ταυτόχρονα αλλάζει και ο Ν.3130/2003 για τις Μισθώσεις ακινήτων για στέγαση δημοσίων υπηρεσιών. Οι διαδικασίες επιταχύνονται και γίνονται πιο ευέλικτες, καθώς το Δημόσιο θεωρείται ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης ακινήτων, αλλά νοικιάζει κτίρια ιδιωτών για να στεγάσει τις υπηρεσίες του.
5/ Σύμβαση Εγνατίας Οδού: Στο α’ τρίμηνο του 2025 θα ολοκληρωθεί η νέα σύμβαση για την Εγνατία Οδό, με στόχο την αναβάθμιση των υποδομών και τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας.
6/ Φορολογικός Χειρισμός Κρυπτονομισμάτων: Στο γ’ τρίμηνο του 2025 θα αναμορφωθεί η φορολογία για τις συναλλαγές και τις επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα, καλύπτοντας τη νέα οικονομία των ψηφιακών νομισμάτων.
7/ Τελωνειακός Κώδικας: Αναμένεται η αναμόρφωση του Τελωνειακού Κώδικα το α’ τρίμηνο του 2025, για να προσαρμοστεί στις ανάγκες του σύγχρονου εμπορίου και να ενισχυθεί η ευχέρεια των επιχειρήσεων στις διεθνείς συναλλαγές.
8/ Φορολογία Εισοδήματος Επιχειρήσεων: Στο β’ τρίμηνο του 2025 θα εφαρμοστεί ενιαία φορολογία εισοδήματος για τις επιχειρήσεις και τους εταιρικούς ομίλους (group taxation), ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
9/ Νομοθεσία για Ανώνυμες Εταιρείες Δημοσίου: Στο γ’ τρίμηνο του 2025 θα αναμορφωθεί η νομοθεσία για τις Ανώνυμες Εταιρείες Δημοσίου προκειμένου να διευκολυνθεί η αναδιάρθρωση και η αποτελεσματικότερη λειτουργία τους.
10. Νέο Νομοθετικό Πλαίσιο για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης: Στο γ’ τρίμηνο του 2025 αναμένεται η εφαρμογή του νέου νομοθετικού πλαισίου για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, που θα ενισχύσει τις στρατηγικές ανάπτυξης και επενδύσεων σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας.
Νέες μεταρρυθμίσεις
1/ Εθνικό Μητρώο Επιδομάτων και Παροχών: Το 2025 δημιουργείται Εθνικό Μητρώο Επιδομάτων και Παροχών στη Γενική Γραμματεία Δημοσιονομικής Πολιτικής του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο θα αντλεί διαλειτουργικά τις απαραίτητες πληροφορίες από τα συστήματα όλων των υπουργείων και φορέων που χορηγούν επιδόματα και παροχές. Το μητρώο θα μπορεί να παράγει περιοδικές ή ad hoc αναφορές που θα αξιοποιούνται στη χάραξη και ανάπτυξη δημόσιων πολιτικών, ενώ θα συμβάλει και στον αποτελεσματικότερο έλεγχο αξιοποίησης των δημόσιων πόρων.
2/ Εφαρμογή Προϋπολογισμού Επιδόσεων στον Κρατικό Προϋπολογισμό: Το σύστημα θα καταγράφει πού πηγαίνουν οι κρατικές δαπάνες και τι αποτέλεσμα φέρνουν. Το έργο έχει αρχίσει προ ετών και αποτυπώνεται στον νέο κρατικό προϋπολογισμό κάθε χρόνο. Ωστόσο βρίσκεται ακόμα σε πιλοτική φάση παρουσίασης του προϋπολογισμού (presentational approach) για όλα τα υπουργεία. Το 2025 προωθείται η ένταξη περισσότερων φορέων, αλλά και η μετάβαση στη φάση απόδοσης (performance informed approach) κατανοώντας και αξιοποιώντας καλύτερα κάθε ευρώ που διατίθεται μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.
3/ «Ηρακλής ΙΙΙ»: Το 2025 ξεκινά νέο Πρόγραμμα «Ηρακλής» για περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν απομείνει, μετά την ολοκλήρωση των τιτλοποιήσεων στο πλαίσιο του «Ηρακλή Ι» και «Ηρακλή ΙΙ». Στόχος είναι οι ελληνικές τράπεζες να έχουν μονοψήφια ποσοστά κόκκινων δανείων και να προσεγγίσουν κατά το δυνατόν περισσότερο τον μέσο όρο στην Ε.Ε.
Μέτρα για περιορισμό της φοροδιαφυγής
Ως κεντρικό στόχο για το 2025 η κυβέρνηση θέτει την περαιτέρω ενίσχυση των ψηφιακών μέσων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Αυτές οι παρεμβάσεις αναμένεται να αυξήσουν τα έσοδα του κράτους έως 2 δισ. ευρώ επιπλέον, που θα επιτρέψουν νέες φοροελαφρύνσεις.
Μέσα στη χρονιά θα εφαρμοστούν τα εξής μέτρα:
1/ myDATA για όλα τα έσοδα και έξοδα: Η πλήρης εφαρμογή του myDATA για το σύνολο των εσόδων και εξόδων θα τεθεί σε εφαρμογή από 1η Ιανουαρίου 2025, ενισχύοντας την παρακολούθηση των φορολογικών δηλώσεων.
2/ Ψηφιακό Πελατολόγιο: Από τον Ιανουάριο του 2025 θα εφαρμοστεί το Ψηφιακό Πελατολόγιο, ξεκινώντας από κλάδους όπως τα συνεργεία αυτοκινήτων, τα φανοποιεία, τα πλυντήρια αυτοκινήτων και οι χώροι στάθμευσης, προκειμένου να διευκολυνθεί η παρακολούθηση των συναλλαγών.
3/ Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής: Στις αρχές του 2025 θα εφαρμοστεί το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής, το οποίο θα επιτρέπει την ψηφιακή παρακολούθηση όλων των εμπορευμάτων και των αγαθών που διακινούνται εντός της χώρας. Περνάνε έτσι οριστικά στο παρελθόν τα χάρτινα παραστατικά, τα οποία «χάνονταν» ή πετάγονταν αν δεν σταματούσαν σε έλεγχο τα εμπορεύματα.
4/ Ηλεκτρονική τιμολόγηση παντού: Στο β’ εξάμηνο του έτους η υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση θα επεκταθεί σε περισσότερους τομείς της οικονομίας, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την παρακολούθηση των εμπορικών συναλλαγών.
Deals στη Δημόσια Περιουσία
Στόχος της κυβέρνησης είναι… να κινήσει την ακίνητη περιουσία του Δημοσίου το 2025. Επενδύει σε στρατηγικές ιδιωτικοποιήσεις και παραχωρήσεις, οι οποίες θα τονώσουν τα δημόσια έσοδα, θα συμβάλουν στην ανάπτυξη υποδομών και θα ενισχύσουν την ελληνική οικονομία. Οι βασικότερες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν:
1/ Επέκταση του Μητρώου Δημόσιας Ακίνητης Περιουσίας: Το Μητρώο Δημόσιας Ακίνητης Περιουσίας θα εκσυγχρονιστεί και θα επεκταθεί με την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας και καινοτομιών στην παρακολούθηση των ακινήτων του Δημοσίου. Επιπλέον στόχος για το έτος 2025 είναι η ανάπτυξη μιας νέας εφαρμογής με τεχνολογικές καινοτομίες αναζήτησης, νέα BI (Business Intelligence) και dashboards δεδομένων.
2/ Απόκτηση από το ΤΑΙΠΕΔ του 100% της ΔΕΠΑ Εμπορίας: το deal προβλέπει ότι η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ) θα αποκτήσει το 35,5% της ΔΕΠΑ Εμπορίας που κατέχει η Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ). Πρόκειται για στρατηγική κίνηση που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου για μετασχηματισμό της ΔΕΠΑ Εμπορίας σε καθετοποιημένο ενεργειακό όμιλο, ενισχύοντας την κερδοφορία της, προσδίδοντας υψηλότερη αξία για το 100% που θα κατέχει το Δημόσιο, ανοίγοντας τον δρόμο και για τη μελλοντική αξιοποίησή του από το Ελληνικό Δημόσιο, όπως αυτό επιλέξει.
3/ Παραχωρήσεις λιμένων: Η κυβέρνηση προγραμματίζει την παραχώρηση και αξιοποίηση λιμενικών εγκαταστάσεων σε στρατηγικούς προορισμούς της χώρας, όπως το Λιμάνι Λαυρίου, η Μαρίνα Μυκόνου, Ζακύνθου και Κέρκυρας, καθώς και άλλοι λιμένες για κρουαζιερόπλοιοα. Αυτές οι παραχωρήσεις έχουν στόχο την ενίσχυση των τουριστικών υποδομών και την αύξηση των εσόδων από τη ναυτιλία και τον τουρισμό.
4/ Αναβάθμιση Κυβερνείου Θεσσαλονίκης: Η αναβάθμιση του Κυβερνείου (Παλατάκι) στη Θεσσαλονίκη σε πολιτιστικό και συνεδριακό κέντρο θα ενισχύσει τον πολιτιστικό τουρισμό και τη σύνδεση του τόπου με διεθνείς εκδηλώσεις και συνέδρια.
5/ Αποκατάσταση Σπηλαίων Διρού: Η αποκατάσταση και αναβάθμιση του Σπηλαίου Διρού στη Λακωνία εντάσσεται το 2025 σε ένα ευρύτερο σχέδιο ανάδειξης των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της χώρας που στοχεύει στην ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού.
