Το πρώτο τρίμηνο του 2025 αναμένεται να έχει καταλήξει η επιλογή για τη συγκρότηση του ελληνικού αντιαεροπορικού θόλου μετά τις προσφορές που δόθηκαν από τις δύο ισραηλινές εταιρείες IAI με το BARAK MX και της Rafael με το spyder στο ΓΕΕΘΑ για τα συστήματα που ζήτησαν.
Να σημειωθεί ότι η SIBAT, η διεύθυνση Αμυντικής Συνεργασίας του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ, έστειλε απάντηση με τις τιμές για τα δύο διαφορετικά συστήματα και συγκεκριμένα της IAI για την ηπειρωτική Ελλάδα που θα είναι και η ραχοκοκαλιά του θόλου και της Rafael για τα νησιά του Αιγαίου με το κόστος να ξεπερνάει σύμφωνα με πληροφορίες τελικά τα 4,5 δισ. ευρώ, αρκετά μακριά από τα 2 δισ. που έχουν προϋπολογιστεί.
Σύμφωνα με πηγές του ΓΕΕΘΑ το ελληνικό επιτελείο έχει ήδη πιάσει δουλειά και εξετάζει τις απαντήσεις για να αποφασίσει σύμφωνα με τις απαιτήσεις που έχει σε συνδυασμό πολλών ακόμα παραγόντων και κυρίως κόστους και αποτελεσματικότητας αλλά και την εγχώρια συμμετοχή. Κρίσιμοι παράγοντες επίσης που θα παίξουν ρόλο θα είναι ο χρόνος παράδοσης που θα πρέπει να είναι έως 36 μήνες αλλά και η ευρεία συμμετοχή ελληνικών εταιρειών τόσο στην κατασκευή αλλά και στη μετέπειτα υποστήριξη των συστημάτων.
Τα αποκαλυπτήρια λοιπόν αναμένονται μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου και αφού πρώτα ανακοινωθούν από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας. Νίκο Δένδια, τα 65 εξοπλιστικά προγράμματα που έχουν προτεραιοποιηθεί για να προχωρήσουν.
Αποτελεί γεγονός όμως ότι το τελευταίο διάστημα στους κόλπους των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων υπάρχει έντονη συζήτηση και σκεπτικισμός για τον υπερβολικό αριθμό πλατφορμών, συστημάτων και πυρομαχικών που εκτελούν τους ίδιους ρόλους.
Στα πλαίσια αυτά άλλωστε ο ίδιος ο Νίκος Δένδιας είχε δηλώσει την πρόθεσή του να μειώσει τον στόλο της Πολεμικής Αεροπορίας ώστε να μην υπάρχουν πολλοί τύποι μαχητικών με στόχο να συντηρείται σε υψηλότερα πρότυπα, μειώνοντας παράλληλα σημαντικά το κόστος που συνδέεται με την εκπαίδευση, τη συντήρηση και την υποστήριξη μιας ποικιλίας πλατφορμών.
Η απόφαση λοιπόν να αξιοποιηθεί η φημισμένη τεχνογνωσία του Ισραήλ σε αυτόν τον τομέα είναι λογική. Ωστόσο, είναι κρίσιμο να εφαρμοστεί με τον απλούστερο και αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο γιατί όπως αναφέρει και μια σοφή ρήση «ότι δεν είναι απλό, απλώς δεν θα λειτουργήσει» ιδιαίτερα σε περιβάλλον μάχης.
Η ανάγκη για απλότητα και αποτελεσματικότητα
Τα διδάγματα από τους εν εξελίξει πολέμους σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή αλλά και η τεχνολογία η οποία αποκτά όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην ανάπτυξη οπλικών συστημάτων δείχνουν ότι πλέον λιγότερα αλλά «εξυπνότερα» συστήματα μπορούν να προσφέρουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες. Η εστίαση λοιπόν θα πρέπει να είναι στην περίπτωση του ελληνικούθόλου η μεγιστοποίηση αυτών των δυνατοτήτων με τον πλέον αποδοτικό τρόπο, αξιοποιώντας τις εξελίξεις που επιτρέπουν:
– Μεγαλύτερες περιοχές προστασίας ανά εκτοξευτή.
– Υψηλότερες πιθανότητες αναχαίτισης από τα παλαιά συστήματα.
Η υπόθεση ενός ενιαίου συστήματος
Φαντάζει λοιπόν μάλλον οξύμωρο η συγκρότηση του ελληνικού θόλου αεράμυνας να γίνει – στο ήδη πολυποίκιλο οπλοστάσιο – με δύο ή τρία επιπλέον συστήματα καθώς σαφέστατα θα οδηγήσει σε:
– Μεγαλύτερος κόστος
– Υπερβολική πολυπλοκότητα
– Επιχειρησιακή αναποτελεσματικότητα
Αντίθετα η υιοθέτηση ενός ενιαίου, ομοιόμορφου συστήματος θα μπορούσε να καλύψει όλες τις αμυντικές απαιτήσεις της επικράτειας της χώρας αλλά και τους οικονομικούς περιορισμούς καθώς:
– Θα μειώσει το κόστος που σχετίζεται με την εκπαίδευση, τη συντήρηση και τη διαλειτουργικότητα.
– Θα απλοποιήσει την εφαρμογή και ενίσχυση της επιχειρησιακής ευελιξίας.
– Θα προώθηση τη συμμετοχή και τη συνεργασία της εγχώρια αμυντικής βιομηχανίας.
Ακόμη και μια λύση δύο συστημάτων, αν και φαινομενικά πιο αποτελεσματική από τα τρία, θα οδηγούσε σε σημαντικά υψηλότερες επενδύσεις σε σύγκριση με μια εξορθολογισμένη, ενοποιημένη προσέγγιση.
Το επιλογή του BARAK MX
Σύμφωνα με πληροφορίες αυτήν την πρόταση της ενιαίας λύσης έχει προτείνει η IAI με το BARAK MX στους Έλληνες επιτελείς επισημαίνοντας ότι ξεχωρίζει ως το βέλτιστο σύστημα για συγκεκριμένους λόγους:
1. Πύραυλοι κατασκευασμένοι για συγκεκριμένο σκοπό ειδικά σχεδιασμένοι για την αεράμυνα.
2. Ενιαία τεχνολογική πλατφόρμα, απλοποιώντας τη μεταφορά τεχνολογίας, τη συντήρηση και την εκπαίδευση, μειώνοντας το κόστος και την πολυπλοκότητα.
3. Προηγμένος ανιχνευτής RF που εξασφαλίζει απόδοση σε όλες τις καιρικές συνθήκες
4. Εμβέλειες 35 χλμ, 70 χλμ και 150 χλμ
5. Προηγμένες δυνατότητες αντιμετώπισης Βαλλιστικών Πυραύλων
6. Ευέλικτο σύστημα με κάθε εκτοξευτή να μπορεί να μεταφέρει ένα μείγμα τριών διαφορετικών πυραύλων
7. Ναυτική και επίγεια συμβατότητα και επιχειρησιακό τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, εξασφαλίζοντας ευελιξία σε όλα τα αμυντικά σενάρια.
8. Σχεδιασμός υψηλής κινητικότητας
9. Αποδοτικότητα κόστους με την ενοποίηση πολλαπλών επιχειρησιακών απαιτήσεων σε ένα σύστημα εξασφαλίζοντας διαλειτουργικότητα, εκπαίδευση και συντήρηση.
10. Αποδεδειγμένη απόδοση έχοντας επιδείξει την αποτελεσματικότητά του έναντι βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων Κρουζ.
Συνεργασία της εγχώριας βιομηχανίας
Κρίσιμος τομέας παράλληλα αποτελεί η συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Η IAI βρίσκεται ήδη στην Ελλάδα καθώς πριν δύο χρόνια το 2023 εξαγόρασε μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές αμυντικές εταιρείες την Intracom Defense. Εκτός λοιπόν από την IDE η εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι στο έργο θα έχει την συμμετοχή τόσο της ΕΑΒ, της ΕΑΣ και της Miltech με τις οποίες έχει υπογράψει και Μνημόνια συνεργασίας αλλά και πολλών ακόμα ελληνικών εταιρειών ώστε να διασφαλίσει:
– Μέγιστη αυτοδυναμία
– Ασφάλεια εφοδιασμού
– Ισχυρή βιομηχανική συνεργασία
Αποδεδειγμένη επιτυχία
Η πρόσφατη επιλογή του BARAK τόσο από τη Σλοβακία όσο και από την Κύπρο και μάλιστα με ταχύτατους χρόνους παράδοσης οι οποίοι για την Ελλάδα θα είναι ακόμα πιο σύντομοι έως 18 μήνες ήρθε να προστεθεί σε άλλες δέκα χώρες σε τέσσερις ηπείρους που επέλεξαν το BARAK από την παραγωγή του το 2016.
Το ισραηλινό σύστημα της IAI συγκεντρώνει όπως είναι αντιληπτό πολλά πλεονεκτήματα κάτι που δεν κρύβουν και στα επιτελεία καθώς προσφέρει τελικά ένα ενιαίο, ενοποιημένο σύστημα με ανώτερες επιδόσεις, μειώνει το κόστος και απλοποιεί την εφαρμογή, και οδηγεί στη δημιουργία μιας σύγχρονη, αποτελεσματική αμυντική ασπίδα για την Ελλάδα.
