Η Έρθα Κιτ είχε «την πιο δύσκολη παιδική ηλικία» αλλά κατάφερε και ξεπέρασε το ταραγμένο της ξεκίνημα για να γίνει σταρ της σκηνής και της οθόνης – και η πρώτη μαύρη Catwoman.
Με το αποπνικτικό της τραγούδι και το γατίσιο χάρισμα, η τραγουδίστρια και ηθοποιός απέπνεε φινέτσα. Όμως, το παρελθόν της τη δοκίμασε ανελέητα.
Ο Όρσον Γουέλς την αποκάλεσε την «πιο συναρπαστική γυναίκα στον κόσμο», η CIA τη συκοφάντησε ως «σαδιστική νυμφομανής» -η Έρθα Κιτ ξεπέρασε κάθε εμπόδιο κι έζησε μια εξαιρετική ζωή και μια σπουδαία καριέρα.
Αφού εντάχθηκε στην πρωτοποριακή αφροαμερικανική χορευτική ομάδα της Κάθριν Ντάναμ, βρέθηκε στο Μπρόντγουεϊ σε ηλικία 19 ετών και στη συνέχεια έκανε αίσθηση στα καμπαρέ του Λονδίνου και του Παρισιού.
Οι καυτές ερμηνείες της δεκαετίας του 1950 σε τραγούδια όπως το Santa Baby, το Just an Old-Fashioned Girl και το I Want to be Evil δεν έχουν πάψει ποτέ να ακούγονται.
Το 1967, εντυπωσίασε το τηλεοπτικό κοινό ως Catwoman στην τρίτη σειρά του κλασικού Batman.
Αργότερα, κέρδισε μια νέα γενιά θαυμαστών ως η κακιά Yzma στην ταινία κινουμένων σχεδίων The Emperor’s New Groove της Disney το 2000.
Πέθανε την ημέρα των Χριστουγέννων του 2008, σε ηλικία 81 ετών.
Photo: Wikimedia Commons
Δε γνώρισε ποτέ τον πατέρα της
Γεννημένη ως Έρθα Μέι Κιθ σε μια βαμβακοφυτεία της Νότιας Καρολίνας στις 17 Ιανουαρίου του 1927, είχε ένα ξεκίνημα στη ζωή που δύσκολα θα μπορούσε να είναι πιο δύσκολο.
Δε γνώρισε ποτέ τον πατέρα της και η μητέρα της την άφησε να την μεγαλώσουν διάφοροι συγγενείς.
Μιλώντας στην εκπομπή Late Call του BBC της Ουαλίας, το 1971, είπε: «Θυμάμαι κάποιες στιγμές που δεν είχαμε τίποτα να φάμε κι έμοιαζε με αιώνας.
»Έπρεπε να βασιστούμε στο δάσος και σε ό,τι μπορούσαμε να ξεθάψουμε από το έδαφος, όπως αγριόχορτα ή κάποιος βολβός… θυμάμαι ότι τρώγαμε ένα είδος κρεμμυδιού. Και όταν μπορούσαμε να βρούμε τέτοια πράγματα για να φάμε, τότε ήμασταν εντάξει».
Περιγράφοντας τον εαυτό της στα παιδικά της χρόνια ως «αχινό», είπε: «Είμαι πολύ χαρούμενη που ο αχινός θα είναι πάντα ένα κομμάτι μου γιατί με βοηθάει να κάνω αυτό που πρέπει να κάνω εκεί έξω στη σκηνή».
H πρώτη μαύρη Catwoman / Photo: Wikimedia Commons
Η μητέρα της την έδωσε στα πέντε της
Παρά το γεγονός ότι είναι μια τόσο σίγουρη και ισορροπημένη ερμηνεύτρια, το ωμό συναίσθημα δεν ήταν ποτέ μακριά από τον πυρήνα της Έρθα Κιτ, όπως φάνηκε όταν ο Ρόνι Γουίλιαμς, ο οικοδεσπότης του Late Call, της διάβασε ένα από τα αποφθέγματά της: «Είπατε «η μητέρα μου με έδωσε στην ηλικία των πέντε ετών, και αν η μητέρα μου με έδωσε, δε με ήθελε. Οπότε γιατί να με θέλει κανείς;»».
Η Έρθα Κιτ απάντησε ότι εξαιτίας αυτής της εγκατάλειψης, ζούσε πάντα με την αίσθηση ότι «το πιο σημαντικό πρόσωπο στον κόσμο δεν με ήθελε».
Και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι υπάρχουν πολλές εξηγήσεις που μπορώ να δώσω για το ότι η μητέρα μου με έδωσε και νομίζω ότι, παρόλο που προσπάθησα να εξηγήσω μέσα μου γιατί με έδωσε, εξακολουθεί να είναι πολύ δύσκολο για μένα να το αποδεχτώ».
«Δεν καταλαβαίνουν ότι δεν αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου σαν μαύρο άτομο. Σκέφτομαι τον εαυτό μου ως ένα άτομο που ανήκει σε όλους, αλλά νομίζω ότι αυτό δε βοηθάει»
Μικτή καταγωγή σε έναν διαχωρισμένο αμερικανικό νότο
Δεκαετίες αργότερα, η αγαπημένη κόρη της Έρθα Κιτ, η Κιτ Σαπίρο, αποκάλυψε ότι η τραγουδίστρια πέθανε χωρίς να γνωρίζει την ταυτότητα του λευκού πατέρα της.
Είπε στον Observer το 2013 ότι η μητέρα της έκλαψε όταν είδε επιτέλους το πιστοποιητικό γέννησής της, μόνο και μόνο για να ανακαλύψει ότι το όνομα του άνδρα είχε σβηστεί από τους αξιωματούχους για να προστατεύσουν τη φήμη του στον διαχωρισμένο αμερικανικό Νότο.
Λόγω της μικτής της καταγωγής, η Κιτ είπε στο δημοσιογράφο του Late Call ότι δεν ήταν αποδεκτή από τη μαύρη κοινότητα.
Είπε: «Δεν καταλαβαίνουν ότι δεν αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου σαν μαύρο άτομο. Σκέφτομαι τον εαυτό μου ως ένα άτομο που ανήκει σε όλους, αλλά νομίζω ότι αυτό δε βοηθάει.
»Νομίζω ότι, όσο αισθάνεσαι ότι ανήκεις μόνο σε μια φυλή, μια εθνικότητα, μια θρησκεία, είσαι πιο προκατειλημμένος… Είμαι ένα νόθο παιδί, και ταυτόχρονα δεν είχα εντελώς μαύρη καταγωγή.
»Ο πατέρας μου υποτίθεται ότι ήταν Καυκάσιος και οι παππούδες μου είναι Ινδιάνοι Τσερόκι. Η μητέρα μου ήταν κατά το ήμισυ μαύρη, και επομένως το αίμα μου είναι από το δικό σας και από το αίμα οποιουδήποτε».
Είπε στην Πρώτη Κυρία «στέλνετε τους καλύτερους αυτής της χώρας να σκοτωθούν και να ακρωτηριαστούν. Επαναστατούν στους δρόμους. Καπνίζουν χόρτο και μαστουρώνουν»
Photo: Wikimedia Commons
Το «επαναστατημένο» γεύμα στον Λευκό Οίκο
Σύμφωνα με την Έρθα Κιτ, τα ταξίδια της την έπεισαν ότι η οικονομική ανισότητα είναι η ρίζα τόσων προκαταλήψεων σε όλο τον κόσμο: «Όταν θα είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε ότι, ανεξάρτητα από το χρώμα ή τη θρησκεία που ανήκεις, είσαι ικανός να αποκτήσεις όσα και ο επόμενος… ανεξάρτητα από τη φυλή ή τη θρησκεία που ανήκεις… νομίζω ότι η κατάσταση θα είναι πολύ πιο υγιής».
Η τραγουδίστρια και ηθοποιός έδινε συνέντευξη στο BBC Ουαλίας για να προωθήσει την εβδομαδιαία παραμονή της στο Double Diamond Club στο Caerphilly, μια γραφική πόλη κοντά στο Κάρντιφ.
Αν και ο δημοφιλής χώρος φιλοξένησε στην εποχή του μεγάλα αστέρια όπως ο Ρόι Όρμπισον και ο Τζόνι Κας, εξακολουθούσε να απέχει πολύ από το Broadway.
Στις ΗΠΑ εκείνη την εποχή, η Έρθα Κιτ είχε ακυρωθεί (με σημερινούς όρους). Η καριέρα της είχε βρεθεί σε πτώση μετά από ένα γεύμα στον Λευκό Οίκο, το 1968, για να συζητήσει τα αίτια της νεανικής παραβατικότητας με τη «Lady Bird»-Τζόνσον, τη σύζυγο του προέδρου Λύντον Τζόνσιον.
Καθώς οι διαμαρτυρίες κατά του πολέμου του Βιετνάμ μαίνονταν σε όλες τις ΗΠΑ, η τοποθέτηση της Έρθα Κιτ για τις αιτίες του προβλήματος αναστάτωσε το ευγενικό ακροατήριο.
Είπε στην Πρώτη Κυρία «στέλνετε τους καλύτερους αυτής της χώρας να σκοτωθούν και να ακρωτηριαστούν. Επαναστατούν στους δρόμους. Καπνίζουν χόρτο και μαστουρώνουν. Δε θέλουν να πάνε σχολείο γιατί θα τους αρπάξουν από τις μητέρες τους για να τους στείλουν στο Βιετνάμ».
«Ερωτεύομαι τον εαυτό μου και θέλω κάποιος να το μοιραστεί μαζί μου. Και θέλω κάποιος να με μοιραστεί, μαζί μου»
Κουτσομπολιά από δεύτερο χέρι
Σε απάντηση, η CIA συνέταξε έναν φάκελο γι’ αυτήν. Οι New York Times αποκάλυψαν το 1975 ότι αυτή η εκτενής έκθεση περιείχε «κουτσομπολιά από δεύτερο χέρι για την Έρθα Κιτ, αλλά καμία απόδειξη για οποιαδήποτε σχέση με ξένες μυστικές υπηρεσίες».
Ερωτηθείσα αργότερα για τον περιβόητο ισχυρισμό περί «νυμφομανίας» που φέρεται να περιέχεται στο έγγραφο, η Κιτ ήταν άκρως απορριπτική: «Τι σχέση έχει αυτό με τη CIA αν ήμουν;».
Ενώ η καριέρα της στην πατρίδα της βρισκόταν σε ύφεση, περνούσε χρόνο στη Βρετανία περιοδεύοντας σε επαρχιακά κλαμπ. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας παραμονής της στο σαφώς μη λαμπερό Batley Variety Club στο Δυτικό Γιορκσάιρ, ένας δημοσιογράφος του BBC τη ρώτησε πώς μια τόσο εκλεπτυσμένη διασημότητα μπορούσε να αισθάνεται συγγένεια με τους ντόπιους κατοίκους εκεί.
Εκείνη απάντησε: «Δε γεννήθηκα σε έναν τόσο διαφορετικό κόσμο. Βγήκα από την ακραία φτώχεια. Έχω κατακτήσει πράγματα, ναι. Τα πράγματα δεν έχουν κατακτήσει εμένα».
«Κύριε Γουόγκαν, ξέρετε κάτι; Δεν είμαι εξωστρεφής. Μπορώ να πειράξω ως Έρθα Κιτ, αλλά ως Έρθα Μέι; Ξεχάστε το»
Photo: Wikimedia Commons
Η ανασφαλής Έρθα Μέι, η τσαχπίνα Έρθα Κιτ
Μόλις το 1978, δέκα χρόνια μετά από εκείνο το περιστατικό στον Λευκό Οίκο, η Έρθα Κιτ επέστρεψε θριαμβευτικά στο Μπρόντγουεϊ με το μιούζικαλ Timbuktu!.
Επισκεπτόταν τακτικά τη Βρετανία, κάνοντας συχνά εξωφρενικές εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές.
Και πάλι, η τόλμη της δεν ήταν ποτέ πολύ μακριά από τον πυρήνα της. Σε μια θεαματική εμφάνισή της στο BBC, το 1989, ξεκίνησε ακουμπώντας τα πόδια της φλερτάροντας στην αγκαλιά του οικοδεσπότη, Τέρι Γουόγκαν.
Λίγα λεπτά αργότερα, ομολογούσε ότι η δημόσια περσόνα της δεν είχε καμία σχέση με την ιδιωτική.
«Κύριε Γουόγκαν, ξέρετε κάτι; Δεν είμαι εξωστρεφής. Μπορώ να πειράξω ως Έρθα Κιτ, αλλά ως Έρθα Μέι; Ξεχάστε το. Κρύβομαι πίσω από τους θάμνους, πίσω από τις καρέκλες, πίσω από οτιδήποτε θα μπορούσα να βρω για να κρυφτώ, γιατί ποτέ δεν είχα αυτή την ασφάλεια ως Έρθα Μέι, που να με κάνει να νιώθω ότι θα γίνω ποτέ αποδεκτή».
«Μαθαίνω συνεχώς. Η ταφόπλακα μου θα είναι το δίπλωμά μου»
«Κάποιος να με μοιραστεί μαζί μου»
Οι μόνιμες αγάπες της Έρθα Κιτ ήταν οι θαυμαστές της και η κόρη της. Έχοντας εγκαταλειφθεί από την ίδια της τη μητέρα, η Κιτ επέμενε να παίρνει την κόρη της μαζί της σε όλο τον κόσμο. Ο γάμος της με τον επιχειρηματία Μπιλ Μακ Ντόναλντ, το 1960, διήρκεσε λιγότερο από τέσσερα χρόνια και δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ.
Σε ερώτηση του Γουόγκαν αν ήταν πρόθυμη να αφεθεί στα χέρια ενός άντρα είπε: «Ένας άνδρας ήθελε πάντα να με ρίξει, αλλά ποτέ δεν ήθελε να με σηκώσει».
Ξεκαθάρισε ότι ήταν η αγάπη που λάμβανε από το πλήθος που τη λάτρευε που «με κάνει να νιώθω ότι είμαι πραγματικά ένα αξιόλογο άτομο».
Ωστόσο, διευκρίνισε επίσης: «Όταν επιστρέφω στο καμαρίνι, βγάζω το μακιγιάζ και δεν είμαι πια η Έρθα Κιτ αλλά η Έρθα Μέι. Ερωτεύομαι τον εαυτό μου και θέλω κάποιος να το μοιραστεί μαζί μου. Και θέλω κάποιος να με μοιραστεί, μαζί μου», για να προσθέσει: «Μαθαίνω συνεχώς. Η ταφόπλακα μου θα είναι το δίπλωμά μου».
