Ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump δήλωσε ότι σκοπεύει να εφαρμόσει δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, στο πλαίσιο των διαρθρωτικών αλλαγών στο εμπορικό σύστημα των ΗΠΑ, για τις οποίες δεσμεύτηκε κατά την προεκλογική του εκστρατεία. Εκτός αυτού, είπε ότι πρόκειται να ανακοινώσει και άλλου είδους αντίποινα. «Πολύ απλό, μας χρεώνουν, τους χρεώνουμε πίσω», δήλωσε χαρακτηριστικά, απειλώντας με άμεση εφαρμογή αυτών των δασμών.
Οι δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο θα αφορούν κάθε κράτος που εξάγει μέταλλα στις ΗΠΑ, ενώ οι ανταποδοτικοί δασμοί θα εφαρμοστούν σε όλους τους εμπορικούς εταίρους. Επίσης, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δεσμευτεί για δασμούς στα τσιπ, τα φάρμακα, τον χαλκό, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου.
Ο Trump ανέβαλε τις πιο επιθετικές απειλές για δασμούς σε εισαγωγές από Καναδά και Μεξικό, αφότου έγιναν συμφωνίες σε κρίσιμα θέματα, αλλά άνθρωποι που γνωρίζουν την ατζέντα του προειδοποιούν ότι έρχονται κι άλλοι δασμοί, τους οποίους οι χώρες δεν θα μπορούν να παρακάμψουν εύκολα.
Τα είδη δασμών
Υπάρχουν οι «τιμωρητικοί δασμοί», όπως οι απειλές που εξαπέλυσε ο Trump στον Καναδά, το Μεξικό, την Κίνα και την Κολομβία για το μεταναστευτικό και τη διακίνηση ναρκωτικών, δήλωσε ο Γερουσιαστής Bernie Moreno. Εκτός αυτών, θα επιβληθούν και οι «διαρθρωτικοί, μακροπρόθεσμοι δασμοί», είπε. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει και τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.
Οι οικονομικοί σύμβουλοι του προέδρου έχουν διαχωρίσει σαφώς τις απειλές για δασμούς που αφορούν ζητήματα μη εμπορικά -όπως η φαιντανύλη και το μεταναστευτικό- και όσους αφορούν εμπορικά θέματα, όπως οι ξένες κυβερνήσεις που χρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις τους, κάνοντας διακρίσεις σε βάρος αμερικανικών εταιρειών ή δημιουργώντας μεγάλα, επίμονα εμπορικά ελλείμματα με τις ΗΠΑ. Σε αντίθεση με τους τιμωρητικούς δασμούς, οι διαρθρωτικοί δεν θα μπορέσουν να αποφευχθούν με μερικά τηλεφωνήματα και όπως αναφέρουν οι αξιωματούχοι είναι πολύ πιθανό να εφαρμοστούν ό,τι και να συμβεί.
Τέλος, ενδέχεται να δούμε και μία τρίτη χρήση δασμών από την αμερικανική κυβέρνηση. Ειδικότερα, ο Trump έχει αναφέρει ότι ίσως επιβληθούν οριζόντιες χρεώσεις 10-20% σε λίγο-πολύ όλες τις εισαγωγές, ως εργαλείο αύξησης των κρατικών εσόδων, θεωρητικά για να αντισταθμιστούν οι φοροαπαλλαγές που σχεδιάζουν οι Ρεπουμπλικανοί. Βέβαια, την περασμένη εβδομάδα ο Trump άφησε να εννοηθεί ότι κλίνει προς την «ανταποδοτική» προσέγγιση έναντι των οριζόντων δασμών.
Στρατηγική Ε.Ε. και Κίνα
Αυτή τη στιγμή, επιβάλλονται δασμοί 10% και άλλες χρεώσεις στις εισαγωγές από Κίνα, οι οποίες ενδέχεται να αρθούν αν γίνει πρόοδος στο θέμα της φαιντανύλης. Πάντως, η Κίνα ανακοίνωσε δασμούς 15% σε ενεργειακές εισαγωγές από τις ΗΠΑ αξίας σχεδόν 5 δισ. δολαρίων και δασμούς 10% σε εισαγωγές πετρελαϊκού και γεωργικού εξοπλισμού, σχεδόν αμέσως μετά την επίσημη εφαρμογή των αμερικανικών δασμών στις κινεζικές εισαγωγές. Το Πεκίνο επίσης επέβαλε εξαγωγικούς περιορισμούς σε ορισμένα κρίσιμα μέταλλα που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικές συσκευές, στην αεροπλοΐα και στην άμυνα. Βέβαια, η ημερομηνία εφαρμογής των μέτρων τέθηκε μερικές ημέρες αργότερα, αφήνοντας περιθώριο για διαπραγματεύσεις με τον Trump.
Η «απάντηση» του Πεκίνου έδειχνε αφενός διάθεση επίδειξης ισχύος, αλλά και αποφυγής σημαντικών επιπτώσεων στην κινεζική οικονομία. «Τα αντίποινα δείχνουν πόσο προετοιμασμένοι είναι», δήλωσε η Wendy Cutler, αντιπρόεδρος στο Asia Society Policy Institute. «Εχουν πολλά εργαλεία στο οπλοστάσιό τους», συμπλήρωσε.
Οι σύμβουλοι του Trump προειδοποιούν ότι στο στόχαστρο θα μπουν επίσης η Ε.Ε. και η Νότιος Κορέα λόγω της φορολογίας, των ρυθμίσεων και των προστίμων που έχουν επιβάλει στις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες, όπως η μητρική της Google, Alphabet. Βέβαια, η απόφαση του Trump να αναβάλει τους δασμούς σε Καναδά και Μεξικό δείχνει ότι ο απώτερος στόχος του δεν είναι να επιβάλλει χρεώσεις. «Πιστεύω ότι ενισχύει την αίσθηση σε αυτή την πλευρά του Ατλαντικού πως τελικά θέλει να διαπραγματευτεί», είπε στην WSJ Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Ολοι εδώ περίμεναν ότι θα υπήρχε λίγο περισσότερο “παζάρι”», προσέθεσε.
Στο μεταξύ πάντως, αξιωματούχοι στο Μεξικό σπεύδουν να δείξουν ότι αύξησαν τις προσπάθειες καταπολέμησης της διακίνησης φαιντανύλης και του μεταναστευτικού ζητήματος, το οποίο και ζητά ο Trump προκειμένου να σταματήσει τις απειλές για οριζόντιους δασμούς 25%.
