Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για τον καθορισμό του νέου κατώτατου μισθού, καθώς ο πρόεδρος του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας – ΟΜΕΔ θα πρέπει να υποβάλει έως τις 5 Μαρτίου πόρισμα διαβούλευσης στους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Στα μέσα Μαρτίου οι εν λόγω υπουργοί θα εισηγηθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νέο νομοθετημένο κατώτατο μισθό που θα εφαρμοστεί από την 1η Απριλίου 2025.
Οι επιστημονικοί φορείς (ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, ΤτΕ κ.ά.) έχουν προτείνει στις εκθέσεις τους αυξήσεις του κατώτατου μισθού από 3% έως 5%, επισημαίνοντας ότι με αυτό το ποσοστό προστατεύεται η αγοραστική δύναμη των χαμηλόμισθων, ενώ οποιαδήποτε αύξηση του κατώτατου μισθού πάνω από 5% θα αυξήσει το μοναδιαίο κόστος εργασίας και θα θέσει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα.
Η μείωση εισφορών
Παράλληλα βάζουν και πάλι στο τραπέζι περαιτέρω μείωση των εισφορών, τονίζοντας ότι παρά τις μειώσεις των τελευταίων ετών, το μη μισθολογικό κόστος παραμένει υψηλό στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ και επιβαρύνει υπέρμετρα τις επιχειρήσεις χωρίς να επιφέρει υψηλότερο καθαρό εισόδημα στους μισθωτούς.
Οι προτάσεις των φορέων και οι πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο «φωτογραφίζουν» μία αύξηση της τάξης των 40 ευρώ ώστε ο κατώτατος μισθός το 2025 να διαμορφωθεί στο στρογγυλό ποσό των 870 ευρώ (+4,8%).
Υπενθυμίζουμε ότι η ΓΣΕΕ έχει διαχωρίσει τη θέση της, λαμβάνοντας μεν μέρος στην επιτροπή διαβούλευσης καθώς θα συζητηθούν θέματα για τις συλλογικές συμβάσεις, αλλά απέχοντας από τη συζήτηση για το ύψος του κατώτατου μισθού.
Ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία που έχουν επεξεργαστεί οι επιστημονικοί φορείς σε σχέση με την επίδραση του κατώτατου μισθού στην αύξηση των μέσων μισθών, τη σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε., καθώς και τα σενάρια για μείωση των εισφορών που επιφέρουν αύξηση έως και 5,5% στο καθαρό εισόδημα του μισθωτού.
Ειδικότερα, υψηλότερος κατά 5,9% είναι ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα σε σχέση με το 2000, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με τον μέσο μισθό που παραμένει χαμηλότερος κατά 12,4% από το 2000. Οπως επισημαίνει στην έκθεσή του για τον κατώτατο μισθό το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ, στην Ελλάδα ο κατώτατος μισθός σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ήταν 1.110 ευρώ τον Ιανουάριο του 2025, ενώ σε απόλυτους όρους ήταν 968 ευρώ. Στη σχετική κατάταξη, μετά την προσαρμογή για αγοραστική δύναμη η Ελλάδα κατατάσσεται στη 12η θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό σε εθνικό επίπεδο.
Μέσος μισθός
Ο μέσος μισθός για το σύνολο των πλήρως απασχολουμένων κατέγραψε αύξηση κατά 2,6% το 2024 σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα 1.476 ευρώ.
Στις μικρές επιχειρήσεις ο μέσος μισθός ήταν 1.099 ευρώ το 2024, ενώ ο βαθμός συμπίεσης μισθών στις εν λόγω επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά υψηλός, με τον λόγο κατώτατου προς μέσο μισθό να αγγίζει το 79%, με αποτέλεσμα οι εν λόγω κλάδοι και επιχειρήσεις να επηρεάζονται αμεσότερα από τις μεταβολές του κατώτατου μισθού.
Ταυτόχρονα το ΙΟΒΕ παρουσιάζει εναλλακτικά σενάρια με συνδυασμούς αύξησης κατώτατου μισθού και μείωσης εισφορών εργαζομένου, οι οποίοι μπορούν να αποδώσουν έως και 5,5% αύξηση στις καθαρές αποδοχές των χαμηλόμισθων.
Ετσι, για παράδειγμα, αν η αύξηση του μισθού ανέλθει σε 4,0% και οι εισφορές μειωθούν κατά 1%, οι μεικτές αποδοχές θα διαμορφωθούν σε 863,2 ευρώ και οι καθαρές σε 744 ευρώ (αύξηση καθαρών αποδοχών κατά 4,4%), ενώ αν με το ίδιο ποσοστό αύξησης οι εισφορές μειωθούν κατά 2% οι καθαρές αποδοχές θα ανέλθουν σε 752 ευρώ (αύξηση 5,5%).
Πιέσεις για αυξήσεις
Την ίδια ώρα στην έκθεσή της για τον κατώτατο μισθό η Τράπεζα της Ελλάδος επιβεβαιώνει τα ευρήματα των προηγούμενων ετών ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού ασκεί πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις και για τους υπόλοιπους μισθωτούς, αλλά οι επιδράσεις διάχυσης είναι ιδιαίτερα έντονες σε μισθολογικά κλιμάκια που βρίσκονται κοντά στον κατώτατο μισθό. Ετσι, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,5%. Ωστόσο, μετά το ύψος των 1.300 ευρώ οι μεταβολές είναι πολύ μικρές, γεγονός που σημαίνει ότι για τις καλύτερα αμειβόμενες και πιο εξειδικευμένες θέσεις εργασίας οι μισθολογικές μεταβολές είναι οριακές. Ειδικότερα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού ήταν 2,8% για θέσεις εργασίας με μισθό από 1.000 έως 1.100 ευρώ, 1,4% για θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.100 έως 1.200 ευρώ και 1,1% για τις θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.200 έως 1.300 ευρώ.
Από την άλλη πλευρά παρατηρείται ότι το ποσοστό θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό μειώθηκε σημαντικά το 2023, παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού, με αντίστοιχη αύξηση των θέσεων εργασίας στα κλιμάκια μηνιαίων αποδοχών 901-1.000 και 1.001-1.200 ευρώ. Αυτό ενδεχομένως είναι μία ένδειξη στενότητας στην αγορά εργασίας, η οποία αντιδρά με μείωση των ευέλικτων μορφών εργασίας και με αυξήσεις μισθών πέραν του κατώτατου για την εξεύρεση εργατικού δυναμικού.
