Ενώπιον μιας μεγάλης αποκάλυψης βρίσκονται οι Τούρκοι αρχαιολόγοι οι οποίοι ξέθαψαν την αρχαία ελληνική πόλη της Ασπένδου, δηλώνοντας ότι πλέον η Άσπενδος δεν αποτελείται μόνο από ένα αρχαίο θέατρο. Οι νέες ανασκαφές που άρχισαν το 2025 αποκάλυψαν νέα κτίρια, πλατείες και δρόμους της αρχαίας πόλης σε εξαιρετική κατάσταση καθώς και νέα πολύ ιδιαίτερα ψηφιδωτά, ένα νέο άγαλμα του Ερμή το οποίο συναρμολόγησαν, δύο κεφάλια, που πιθανότατα ανήκουν στην Αφροδίτη και στον Έρωτα. Στην ίδια περιοχή βρέθηκαν επίσης μέρη του σώματος που ανήκουν στην Άρτεμη και της θεάς Νέμεσις.
Μιλώντας στην Χουριέτ ο Διευθυντής Ανασκαφής της Αρχαίας Πόλης Ασπένδου Μουσταφά Μπιλγκίν είπε ότι «η Άσπενδος ξαναγεννήθηκε μετά από 6 χιλιάδες χρόνια». Η Άσπενδος ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην περιοχή της Παμφυλίας στη Μικρά Ασία, 40 χλμ από τη σημερινή παραθαλάσσια πόλη Αττάλεια της Τουρκίας. Αποτελούσε αποικία Ελλήνων από το Άργος που φέρεται να την ίδρυσαν περί το 1000 π.Χ. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. η Άσπενδος αποτελούσε τον σημαντικότερο κέντρο εμπορίου στην περιοχή και τη σημαντικότερη πόλη της Παμφυλίας.
Το αρχαίο θέατρο της Ασπένδου θεωρείται ένα από τα καλύτερα διατηρημένα αρχαία ελληνικά θέατρα στον κόσμο. Κτίστηκε από τον Έλληνα αρχιτέκτονα Ζήνωνα το 155 μ.Χ. στην ελληνιστική περίοδο και ήταν δωρεά δύο πλουσίων Ασπενδίων εμπόρων της περιοχής. Ωστόσο σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Χουριέτ οι ανασκαφές του 2025 που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ‘Heritage for the Future Projeck’ πουξεκίνησε το τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού έχουν αναδιαμορφώσει σχεδόν πλήρως την ιστορία της Ασπένδου.
Πρώτα ανακαλύψαμε έναν αρχαίο δρόμο
Ο Μουσταφά Μπιλγκίν είπε: «Αυτή η ιστορική περιοχή ήταν πάντα συνδεδεμένη με το θέατρο μέχρι σήμερα. Ωστόσο, καθώς οι αρχαιολογικές ανασκαφές πήραν νέα δυναμική, συναντήσαμε μια αρχαία πόλη με υπέροχα χαρακτηριστικά. Κατά το πρώτο στάδιο των ανασκαφών, ανακαλύψαμε έναν αρχαίο δρόμο μήκους 125 μέτρων στο τμήμα μεταξύ του κέντρου της πόλης και της περιοχής όπου βρίσκονται τα δημόσια κτίρια και το θέατρο. Τα ευρήματα που ακολούθησαν μας έκαναν ακόμα πιο ενθουσιασμένους».
Όπως είπε «υπάρχει επίσης μια πόρτα που ανήκει σε αυτόν τον δρόμο που δεν ήταν ποτέ γνωστή. Βρήκαμε επίσης μια μνημειακή βρύση που συνδέεται με αυτήν την πύλη. Όταν συγκεντρώσαμε τις ανασκαφές σε αυτή την περιοχή, συναντήσαμε το άγαλμα του Ερμή, γνωστό ως αγγελιοφόρος του Δία, του κύριου θεού του Ολύμπου και του ταχύτερου των θεών. Είχαμε βρει παλαιότερα αγάλματα του Δία και της Αφροδίτης σε αυτή την περιοχή. Σύμφωνα με την εκτίμησή μας, τα αγάλματα που βρήκαμε κοσμούσαν την πρόσοψη της μνημειακής πύλης και της κρήνης».
Ερμής, Αφροδίτη, Έρωτας…
«Στην περιοχή που βρέθηκε ο Ερμής, αποκαλύφθηκαν άλλα δύο κεφάλια, που πιθανότατα ανήκουν στην Αφροδίτη, τη θεά του έρωτα και την ομορφιά, και στον Έρωτα, τον θεό της αγάπης. Στην ίδια περιοχή βρέθηκαν επίσης μέρη του σώματος που ανήκουν στην Άρτεμη, γνωστή ως θεά του κυνηγιού, της ερημιάς, των άγριων ζώων και της φύσης στη μυθολογία, και της θεάς Νέμεσις, που ερμηνεύεται ως σύμβολο της δικαιοσύνης, της ισορροπίας, της μοίρας και της εκδίκησης. Ο Ερμής είναι ένα πολύ δημιουργικό έργο. Είναι προφανές ότι το έφτιαξε ένας δεξιοτέχνης. Ένα από τα σπάνια αγάλματα αυτής της περιοχής.
Το άγαλμα του Ερμή, το οποίο ανακαλύφθηκε σε κομμάτια στην Άσπενδο την περασμένη εβδομάδα, συναρμολογήθηκε σε ένα ενιαίο κομμάτι.
Ωστόσο, υπήρξαν εξελίξεις σε πρόσφατες ανασκαφές που μας ενθουσιάζουν ακόμη περισσότερο. Οι αρχαίες πόλεις περιέχουν ερείπια που προκλήθηκαν με τα χρόνια. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να δούμε καμία αρχαία πόλη όπως φαινόταν εκείνη την εποχή. Η Άσπενδος φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα μ.Χ. Γιατί καθώς κάνουμε ανασκαφές βλέπουμε πόσο καλή είναι η κατάσταση των κτιρίων της πόλης. Ορισμένες προσόψεις των κτιρίων είναι εντελώς όρθιες. Ορισμένα καταστήματα είναι ανέπαφα στον 2ο και στον 3ο όροφο. Υπάρχουν σπάνια παραδείγματα που έχουν διασωθεί ως εδώ.
Βρέθηκε νέα πλατεία
Ο Μουσταφά Μπιλγίν αποκλαλυψε ακόμη: «Έχουμε πρόσβαση σε πολύ ιδιαίτερα ψηφιδωτά που προς το παρόν μοιραζόμαστε μόνο με το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Πρόκειται για πολύ ποιοτικά και λεπτεπίλεπτα έργα. Θέματα που θα δημιουργήσουν πολύ θόρυβο. Βρήκαμε μια ρωμαϊκή βίλα που είναι ανέπαφη στο επίπεδο του 3ου ορόφου. Είμαστε ενώπιον μιας νέα πρόκλησης. Είναι μια τεράστια περιοχή, οι κολώνες είναι στη θέση τους. Όταν στηθεί αυτό το μέρος, θα μπορείτε να περιηγηθείτε στα κτίρια και να δείτε όλα τα χαρακτηριστικά εκείνης της περιόδου. Άρα η Άσπενδος δεν θα είναι απλώς ένα θέατρο».
