Σε ύψη-ρεκόρ αναμένεται να εκτοξευθούν οι υποβολές αιτήσεων στον Εξωδικαστικό από τον Απρίλιο, καθώς η κυβέρνηση ανοίγει την πλατφόρμα για να ενταχθούν και νέοι δικαιούχοι από τη μεσαία τάξη προκειμένου να λάβουν αυτόματες ρυθμίσεις χρεών. Επιπλέον, δίνει τη δυνατότητα ως τον Μάιο να υποβάλουν καινούρια αίτηση και οφειλέτες που είχαν ήδη κάνει αιτήσεις, αλλά είχαν απορριφθεί, προκειμένου να επωφεληθούν από τις νέες διατάξεις. Ξανά αιτήσεις θα πρέπει επίσης να κάνουν άμεσα και χιλιάδες ευάλωτοι για να διασώσουν τις περιουσίες τους ακόμα και 20 ημέρες προτού βγουν σε πλειστηριασμό. Η νέα ρύθμιση Χατζηδάκη για τη μεσαία τάξη διπλασιάζει τα κριτήρια των επιλέξιμων οφειλετών διευρύνοντας σημαντικά την περίμετρο των δικαιούχων που εξασφαλίζουν την «τεκμαιρόμενη συναίνεση» του συνόλου των πιστωτών. Αυτοί δεν θα μπορούν πλέον να αρνηθούν να εφαρμόσουν τις ρυθμίσεις που προσφέρει ο Εξωδικαστικός στους οφειλέτες.
Η δυνατότητα αυτή δίνεται ως τώρα μόνο σε οφειλέτες που ζουν με εισοδήματα φτώχειας. Οσοι ζουν με εισοδήματα π.χ. 600 (άγαμοι) και 1.800 ευρώ (οικογένειες με παιδιά) ή έχουν σημαντική ακίνητη περιουσία δεν δικαιούνταν αυτόματη εφαρμογή της ρύθμισης από τον Εξωδικαστικό. Οι πιστωτές την αρνούνταν και τους ζητούσαν να «ξεπουληθούν» ρευστοποιώντας άμεσα ό,τι έχουν ώστε οι ίδιοι να εισπράξουν το ταχύτερο τα οφειλόμενα.
Προστασία σε μεσαίους
Στο νομοσχέδιο για την Κεφαλαιαγορά που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη:
■ Ορίζεται ότι και όσοι είχαν κάνει αιτήσεις το 2024 -ή και φέτος ακόμα- αλλά απερρίφθησαν ως μη ευάλωτοι μπορούν να επανέλθουν υποβάλλοντας νέα αίτηση εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση των αλλαγών στο ΦΕΚ (δηλαδή Απρίλιο και Μάιο κατά πάσα πιθανότητα) ώστε να ρυθμίσουν τις οφειλές που δεν είχαν ρυθμίσει με την προηγούμενη αίτηση.
Πώς και ποιοι κερδίζουν
Το προς διαβούλευση νομοσχέδιο (Αρθρο 178) προβλέπει «αύξηση κριτηρίων για την τεκμαιρόμενη συναίνεση πιστωτών στον εξωδικαστικό μηχανισμό». Η δυνατότητα αυτή υπήρχε από πέρυσι αλλά μόνο για φτωχά νοικοκυριά που πληρούσαν τα κριτήρια να εκδώσουν βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη. Πλέον η δυνατότητα επεκτείνεται και σε χιλιάδες άλλους, οι οποίοι αποκλείονταν επειδή είχαν έως και 100% υψηλότερα εισοδήματα ή και διπλάσια περιουσία από τα όρια που ισχύουν για ευάλωτους.
Εντάσσονται έτσι και όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα 14.000 ευρώ για άγαμους ή 21.000 ευρώ για ζευγάρια, 28.000 με ένα παιδί (ζευγάρια ή μόνοι γονείς), 35.000 με δύο παιδιά ή 42.000 με τρία παιδιά. Στο ίδιο ύψος (διπλάσιο των ευάλωτων) αυξάνεται και το όριο των καταθέσεων που έχουν σε τράπεζες. Επιπλέον, διπλασιάζεται το όριο αξίας ακίνητης περιουσίας πάνω από το οποίο αποκλείονται: 240.000 ευρώ για ατομικό νοικοκυριό, 270.000 για ζευγάρια, 300.000 με ένα παιδί, 330.000 με δύο ή 360.000 με τρία παιδιά. Πραγματικό παράδειγμα: Ζευγάρι χωρίς παιδιά είχε συνολικές οφειλές ύψους 83.000 ευρώ και ετήσιο εισόδημα 16.251 ευρώ. Ξεπερνώντας τα 10.500 δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις ευάλωτου. Με τα νέα όρια (21.000 ευρώ) πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις να ενταχθούν στον Εξωδικαστικό και οι πιστωτές δεν θα μπορούν να τους απορρίψουν.
Τα ψιλά γράμματα
Εφόσον κριθούν επιλέξιμοι οι οφειλέτες, «τεκμαίρεται η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών». Δικαίωμα απόρριψης της ρύθμισης θα έχει μόνο ο ίδιος ο οφειλέτης αν θεωρεί πως δεν τον εξυπηρετεί η πρόταση που του παρέχει ο Εξωδικαστικός! Το μόνο εμπόδιο για να μην πάρουν τη ρύθμιση είναι αν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τους από δάνεια (σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών) υπερβαίνουν τις 300.000 ευρώ προς τράπεζες και servicers. Στις 300.000 συνυπολογίζονται και οι τόκοι που έχουν προκύψει μέχρι σήμερα αποκλείοντας αρκετούς ενδιαφερόμενους. Επίσης, δεν «κόβονται» όσοι έχουν και μεγαλύτερα χρέη, καθώς δεν συνυπολογίζονται στο ανωτέρω όριο τυχόν άλλες οφειλές που έχουν προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.
Μπαίνουν περισσότεροι
Το 2025 ο Εξωδικαστικός έκανε ποδαρικό με ραγδαία αύξηση στις επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών, ενώ σε υψηλά επίπεδα παρέμεναν και οι νέες αιτήσεις στην πλατφόρμα. Σε έναν μήνα (Ιανουάριο) υποβλήθηκαν πάνω από 5.150 αιτήσεις οφειλετών και ολοκληρώθηκαν 1.575 επιτυχείς ρυθμίσεις για οφειλές 515 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με έναν χρόνο πριν, οι ρυθμίσεις σημείωσαν άλμα 46,51%. Ετσι, 2.673 ευάλωτα νοικοκυριά επωφελήθηκαν από τη θεσπισμένη υποχρεωτικότητα εφαρμογής της ρύθμισης (αύξηση 10,36% σε έναν μήνα εν συγκρίσει με τον Δεκέμβριο 2024), ενώ 154 πέτυχαν να αναστείλουν προγραμματισμένους πλειστηριασμούς κάνοντας χρήση του μέτρου της προκαταβολής. Με τις νέες διατάξεις οι επιτυχείς ρυθμίσεις και οι δικαιούχοι του Εξωδικαστικού αναμένεται να αυξηθούν καθώς δίνουν δεύτερη ευκαιρία και σε όσους δοκίμασαν ήδη πέρυσι, αλλά… έφαγαν πόρτα από τράπεζες και funds. Το Αρθρο 184 (μεταβατική ρύθμιση) δίνει διορία 2 μηνών από τη δημοσίευση του νόμου για να επανέλθει ο οφειλέτης με νέα αίτηση και να ωφεληθεί από τις καινούριες διατάξεις. Επιτρέπεται να κάνει αίτηση ακόμα και αν δεν έχουν περάσει 12 μήνες από την προηγούμενη που είχε απορριφθεί – όπως απαιτείται γενικά για υποβολή αίτησης στον Εξωδικαστικό.
Αλλη διάταξη στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο σώζει (Αρθρο 181) σπίτια ευάλωτων οφειλετών, οι οποίοι για οποιονδήποτε λόγο (π.χ. άγνοια νόμου) είχαν χάσει τις προθεσμίες ένταξης στο Πρόγραμμα Συνεισφοράς του Δημοσίου. Στο εξής η αίτηση θα μπορεί να υποβάλλεται από τους δικαιούχους οφειλέτες μέχρι και 20 ημέρες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας τους! Η ευεργετική αυτή διάταξη περιλαμβάνει και αιτήσεις οι οποίες έχουν ήδη υποβληθεί. Επίσης, με τη συγκεκριμένη διάταξη επεκτείνεται η προθεσμία υποβολής αιτήσεων κατά 4 μήνες επιπλέον, έως 4 Ιουλίου 2025. Επιπλέον, εισάγεται υποχρέωση των πιστωτών να υποβάλλουν εγγράφως πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη -αντί να τον αιφνιδιάζουν- τουλάχιστον 3 μήνες πριν από τη διενέργεια πλειστηριασμού, αλλιώς ο πλειστηριασμός θα βγαίνει άκυρος.
