Παρότι «πρωταπριλιάτικα», το μέτρο της υποβολής δήλωσης ΦΠΑ «με τον μήνα» ξεκίνησε ήδη και εφαρμόζεται για όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες που κάνουν έναρξη δραστηριότητας από την 1η Απριλίου 2025 και μετά.
Πλέον, ακόμα και μικρές επιχειρήσεις με απλογραφικά στοιχεία (πρώην Α΄ και Β΄ Κατηγορίας βιβλία) οι οποίες κάνουν δηλώσεις ΦΠΑ ανά τρίμηνο, θα υποχρεωθούν για τα πρώτα δύο χρόνια λειτουργίας τους να υποβάλλουν και να αποδίδουν ΦΠΑ κάθε μήνα.
Η υποχρέωση αυτή για «ΦΠΑ κάθε μήνα» θα ισχύσει και αναδρομικά, για νεοσύστατες επιχειρήσεις με απλογραφικά οι οποίες άνοιξαν από 1.1.2024 και μετά, παρότι ξεκίνησαν ήδη να υποβάλλουν ΦΠΑ ανά τρίμηνο. Ενώ από τον Οκτώβριο, θα επεκταθεί και σε παλαιές υφιστάμενες επιχειρήσεις, εφόσον το επιλέξουν οι ίδιες. Ωστόσο θα μπορούν οι ίδιες, αν το επιλέξουν, να επιστρέψουν στο καθεστώς ανά τρίμηνο, όπως γενικά ισχύει για επιχειρήσεις με απλογραφικά.
Όπως αποκάλυψε το ΘΕΜΑ, το νέο μέτρο αποσκοπεί στην καταπολέμηση του φαινομένου των «εξαφανισμένων εμπόρων» και επιχειρήσεων – φωτοβολίδων που εκδίδουν μεν αποδείξεις ή υποβάλλουν τυπικά δηλώσεις ΦΠΑ, αλλά «ανοιγοκλείνουν» γρήγορα και χάνονται τα ίχνη τους, πριν έρθει η ώρα της πληρωμής.
Ευνοεί όμως και όσους δεν θέλουν να σωρεύουν υποχρεώσεις απόδοσης πληρωμής ΦΠΑ, αν και κατ’ άλλους στερεί από τις επιχειρήσεις ρευστότητα και τη δυνατότητα να «τζιράρουν» τις εισπράξεις ΦΠΑ στο ταμείο τους για 3-4 μήνες, μέχρι να τις αποδώσουν στο δημόσιο.
Για να λειτουργήσει το νέο σύστημα στην πράξη, απόφαση Πιτσιλή ξεκαθαρίζει δύο βασικά ζητήματα:
1. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων που προβλέπουν ΦΠΑ ανά τρίμηνο, όσοι επαγγελματίες και επιχειρήσεις με απλογραφικά κάνουν έναρξη εργασιών από 1.4.2025 και μετά, υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ για κάθε μηνιαία φορολογική περίοδο, όπως όλες ισχύει και για τις επιχειρήσεις με διπλογραφικά (πρώην Γ΄Κατηγορίας Βιβλία).
Η υποχρέωση αφορά μεν όλες τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, αλλά δεν εφαρμόζεται στις «υπό ίδρυση» επιχειρήσεις. Αυτές θα ενταχθούν μόλις ολοκληρωθεί η ίδρυση (πχ νοικιάσουν επαγγελματική έδρα, συντάξουν συμβόλαια κλπ) και ξεκινήσει η δραστηριότητά τους.
2. Όλοι οι νέοι επαγγελματίες και οι νεοσύστατες επιχειρήσεις που ξεκινούν «τυπικά» με υποχρέωση ΦΠΑ ανά μήνα, θα έχουν την δυνατότητα επιλογής και να επιστρέψουν στην υποβολή δήλωση ΦΠΑ ανά τρίμηνο!
Πότε αυτό μπορεί να συμβεί, αν το επιλέξουν οι ίδιοι;
– αφού πρώτα συμπληρώσουν 24 μήνες λειτουργίας της επιχείρησης.
– αν κάνουν δήλωση επιλογής τρίμηνης φορολογικής περιόδου, μέχρι την προτελευταία εργάσιμη του 1ου ή 4ου ή 7ου ή 10ου μήνα, μετά τον μήνα που συμπληρώθηκαν τα δύο χρόνια λειτουργίας από την έναρξη εργασιών της επιχείρησης. Θεωρητικά δηλαδή, μπορούν να δηλώνουν ότι επιστρέφουν σε τριμηνιαία υποβολή κατά τον 25ο ή 29ο ή 32ο ή 44ο μήνα της λειτουργίας τους.
– η ισχύς της τρίμηνης φορολογικής περιόδου που επέλεξαν, εκκινεί από την 1η ημέρα του μήνα κατά τον οποίο υπέβαλαν την δήλωσης επιλογής, στην ψηφιακή πύλη myAADE της ΑΑΔΕ, στην επιλογή Μητρώο και Επικοινωνία/Αλλαγή στοιχείων μητρώου.
Ακόμα και αν επιλέξει κάποιος τρίμηνη φορολογική περίοδος, μπορεί να επιστρέψει και πάλι σε μηνιαία, εφόσον αυτό τον εξυπηρετεί. Ωστόσο δεν μπορεί να κάνει ανάκληση της επιλογής του για ΦΠΑ ανά τρίμηνο, πριν την παρέλευση τουλάχιστον 12 μηνών. Άρα, αν τον 25ο μήνα επιλέξει καθεστώς ΦΠΑ ανά τρίμηνο, δεν μπορεί να επιστρέψει σε ΦΠΑ ανά μήνα προτού να περάσουν 37 μήνες λειτουργίας με ΦΠΑ ανά μήνα.
Και αντιστρόφως, οι ίδιες προϋποθέσεις (12 μήνες παραμονής) και η ίδια διαδικασία (μέσω ψηφιακής πύλης myAADE της ΑΑΔΕ, στην επιλογή Μητρώο και Επικοινωνία/Αλλαγή στοιχείων μητρώου) εφαρμόζονται και για όσους επιθυμούν εκ νέου να υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ για κάθε τρίμηνη φορολογική περίοδο.
ΦΠΑ… κατά βούληση
Εντελώς προαιρετικά, όποιος θέλει από τους υφιστάμενους επαγγελματίες και τις απλογραφικές επιχειρήσεις (με ίδρυση προ 2024) μπορεί να προτιμήσει -ή και να ανακαλέσει εκ των υστέρων αν θέλει- την επιλογή μηνιαίας φορολογικής περιόδου που έκανε.
Αρχής γενομένης από 1.10.2025, όλοι οι υπόχρεοι στον ΦΠΑ επαγγελματίες ή επιχειρήσεις με απλογραφικό λογιστικό σύστημα, εφόσον έχουν κάνει έναρξη εργασιών έως 31.12.2023 και έχουν τριμηνιαία υποχρέωση υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ, «δύνανται να επιλέξουν να υποβάλουν δήλωση ΦΠΑ για κάθε μηνιαία φορολογική περίοδο».
Και για αυτούς ακολουθείται η ίδια διαδικασία:
– δήλωση επιλογής μέχρι την προτελευταία εργάσιμη του 1ου ή 4ου ή 7ου ή 10ου μήνα, κατά περίπτωση, αρχής γενομένης από την 1.10.2025
– η επιλογή της μηνιαίας φορολογικής περιόδου εκκινεί από την 1η ημέρα του μήνα υποβολής της δήλωσης επιλογής
– δεν μπορεί να ανακληθεί πριν από την παρέλευση 12 μηνών
– η δήλωση επιλογής και η δήλωση ανάκλησης γίνονται μέσα από την ψηφιακή πύλη myAADE της ΑΑΔΕ, στην επιλογή Μητρώο και Επικοινωνία/Αλλαγή στοιχείων μητρώου.
