ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 

Το Πάσχα είναι μία από τις σημαντικότερες εορτές της Ορθοδοξίας, η οποία «κρατάει» τα δικά της ήθη και έθιμα σε κάθε γωνιά της χώρας.

Τι γίνεται όμως στην Πάτρα; Ο «Νεολόγος» παρουσιάζει τα έθιμα στην Αχαϊκή πρωτεύουσα και στις γύρω περιοχές, τα οποία λίγοι ξέρουν.

Πρώτη Ανάσταση στον Άγιο Δημήτριο της Άνω Πόλης

Στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου, στην άνω πόλη, τηρείται το έθιμο με τα μπότια. Ειδικότερα, όταν φθάσει η στιγμή της πρώτης Ανάστασης, ο ιερέας βγαίνει από την ωραία πύλη και αμέσως μετά πετάει τα μπότια για να σπάσουν, ενώ από τον γυναικωνίτη πέφτουν πολύχρωμα λουλούδια.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, πολλοί πιστοί μεταβαίνουν τις απογευματινές ώρες στα δύο δημοτικά κοιμητήρια της Πάτρας, για να ακολουθήσουν την περιφορά των επιταφίων, δίπλα από τα μνήματα, αφού πρώτα έχουν αφήσει λουλούδια και έχουν ανάψει τα καντήλια.

Μάλιστα, στην περιφορά των επιταφίων συμμετέχουν εκπρόσωποι των αρχών της πόλης, ενώ η μπάντα του δήμου παιανίζει πένθιμα.

Περιφορά εικόνων στο Άνω Καστρίτσι

Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στο Άνω Καστρίτσι, αναβιώνει ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων. Η παράδοση θέλει τους κατοίκους του Άνω Καστριτσίου να τελούν θρησκευτικές δεήσεις στην προσπάθεια τους να προφυλάξουν το χωριό από κάποια καταστροφή. Άλλοι λένε από λοιμό ή διάφορες επιδημίες και άλλοι από κατολισθήσεις.

Οι κάτοικοι του Άνω Καστριτσίου, κατόπιν προτροπής των ιερωμένων πραγματοποιούσαν θρησκευτική λιτανεία και δέηση, περιφέροντας τις άγιες εικόνες σε κύκλο σε όλα τα υψώματα γύρω από το χωριό. Κάθε χρόνια τηρώντας την παράδοση τη Δευτέρα του Πάσχα το πρωί, θα αρχίσει η δέηση ή λέηση (στην τοπική διάλεκτο), από την κεντρική εκκλησία, θα προηγείται της πομπής η εικόνα της Ανάστασης και θα ακολουθούν σημαίες, εξαπτέρυγα και εικόνες που κρατούν οι κάτοικοι του χωριού ντυμένοι με παραδοσιακές στολές. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πομπής οι κάτοικοι του Άνω Καστριτσίου θα επικαλούνται το «Κύριε Ελέησον».

Η πομπή ακολουθεί περιμετρική διαδρομή σε κάθε ξωκλήσι, οι ιερείς «βγάζουν» ύψωμα σε συγκεκριμένο υπεραιωνόβιο δέντρο και καταλήγουν στο ξωκλήσι της Παναγίας, όπου τελείται Θεία Λειτουργία. Στη συνέχεια, όλοι όσοι συμμετέχουν στην πομπή, μικροί, μεγάλοι, ντόπιοι και επισκέπτες αφού έχουν διανύσει πεζοπορία πέντε ωρών περίπου καταλήγουν στην κεντρική πλατεία. Εκεί ο παπάς σύρει πρώτος το χορό με όλους τους φουστανελάδες και ακολουθεί γλέντι με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά, κουλούρια και κρασί.

Έφιπποι στον Αϊ Γιώργη του Βασιλικού

Κάθε χρόνο στο Βασιλικό Φαρρών στην Αχαΐα, αναβιώνει τη Δευτέρα του Πάσχα το έθιμο της λιτάνευσης της εικόνας του Αγίου Γεωργίου (προστάτη της περιοχής) με τη συνοδεία αλόγων.

Εκατοντάδες πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου για να παρακολουθήσουν τη πανηγυρική Θεία Λειτουργία, καθώς και την έφιππη λιτάνευση της εικόνας του Αγίου-προστάτη της περιοχής.

Μετά τη Θεία Λειτουργία ακολουθεί στους δρόμους του Βασιλικού η λιτάνευση της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, όπου της πομπής προηγούνται οι νεαροί έφιπποι, οι οποίοι κρατούν την ελληνική σημαία και το λάβαρο της εκκλησίας, στη συνέχεια ακολουθούν ιερείς με την εικόνα και οι πιστοί.

Το συγκεκριμένο έθιμο αναβιώνει τα τελευταία χρόνια στην περιοχή ανήμερα της εορτής του Αγίου Γεωργίου, τη Δευτέρα του Πάσχα. Οι νέοι του οικισμού προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανό αυτό το ξεχωριστό έθιμο για αυτό το λόγο και η συμμετοχή τους είναι μεγάλη.

Από την προηγούμενη ημέρα οι γυναίκες του Βασιλικού ετοιμάζουν διάφορα γλυκίσματα, τα οποία και μοιράζουν στους πιστούς, έξω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Στη Συναγωγή μέχρι και πριν λίγα χρόνια

Ένα χαρακτηριστικό έθιμο είναι αυτό με τις τρακατρούκες στην ενορία της Παντάνασσας. Αυτό διότι παλιά συνηθιζόταν το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου μέχρι και πριν κάποια χρόνια, στη διάρκεια δηλαδή της πρώτης Ανάστασης, οι πιστοί να προσεγγίζουν το κτίριο της εβραϊκής συναγωγής και να πετούν έξω από αυτό τις τρακατρούκες. Οι διαδοχικοί κρότοι αποσκοπούσαν στο να στείλουν το μήνυμα στους εβραίους, οι οποίοι Σάββατο πρωί βρίσκονταν εντός του κτιρίου στη συναγωγή, ότι ο Μεσσίας είναι υπαρκτός και είναι ο Χριστός ο οποίος νίκησε τον θάνατο με την Ανάστασή του.

Κάψιμο του Ιούδα στο Αίγιο

Την Κυριακή του Πάσχα ή της Αγάπης, στην Τέμενη Αιγίου στην πλατεία του χωριού τελείται το έθιμο της καύσης του Ιούδα. Το έθιμο αναβιώνει από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Τεμένης Αιγίου. Το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα στην πλατεία, μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, πραγματοποιείται θεατρικό δρώμενο που αναπαριστά τη δίκη του Ιούδα, του οποίου στο τέλος ρίχνουν το ομοίωμα στη φωτιά.