Του Θέμη Μπάκα
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα 129/2025 φέρνει σαρωτικές αλλαγές στην εκτός σχεδίου δόμηση, επηρεάζοντας περίπου 10.000 μικρούς οικισμούς σε όλη την Ελλάδα, και συγκεκριμένα πλήττει οικισμούς με λιγότερους από 2.000 κατοίκους.
Εφεξής, κάθε οικόπεδο μικρότερο των 2 στρεμμάτων σε αυτούς τους οικισμούς καθίσταται μη οικοδομήσιμο, με τεράστιες επιπτώσεις για ιδιοκτήτες, τη στεγαστική πολιτική, και το μέλλον της ελληνικής υπαίθρου.
Δυστυχώς, οι ιδιοκτήτες ακινήτων μετατρέπονται σε όμηρους άχρηστης γης, ενώ η σημαντικότερη επίπτωση θα είναι η ραγδαία υποτίμηση των ακινήτων, η οποία θα επέλθει με:
*Την κατάρρευση αξίας: Χωρίς δικαίωμα δόμησης, τα μικρά οικόπεδα χάνουν σχεδόν όλη την εμπορική τους αξία.
*Την δυσκολία πώλησης: Η έλλειψη ενδιαφέροντος για μη οικοδομήσιμη γη κάνει τις αγοραπωλησίες σχεδόν αδύνατες.
*Τη φορολογική αδικία: Οι ιδιοκτήτες συνεχίζουν να πληρώνουν φόρους για περιουσία που πλέον δεν μπορεί να αξιοποιηθεί.
*Την όξυνση της στεγαστικής κρίσης: Η πίεση στην αγορά κατοικίας θα γίνει πιο έντονη.
Ακριβώς διότι ενώ το μέτρο στοχεύει στη μείωση της άναρχης δόμησης, στην πραγματικότητα θα επιδεινώσει τη στεγαστική κρίση:
Κι αυτό διότι τα λιγότερα διαθέσιμα οικόπεδα συνεπάγονται τη μεγαλύτερη ζήτηση και την άνοδο των τιμών για τα λίγα που απομένουν. Ως εκ τούτου, νέα ζευγάρια και νέοι αγρότες χάνουν την ευκαιρία να χτίσουν οικονομικά στην ύπαιθρο, την ίδια ώρα που επέρχεται μεγαλύτερη αστικοποίηση. Περισσότεροι στρέφονται στα ήδη κορεσμένα αστικά κέντρα, ενώ η περιφέρεια ερημώνεται με κρατική υπογραφή.
Ύπαιθρος: Προς ερήμωση με κρατική υπογραφή
Τούτων δοθέντων, η επίπτωση στους μικρούς οικισμούς, κάτω των 2.000 κατοίκων, θα είναι δραματική και θα εκδηλωθεί με:
*Την ερημοποίηση: Με την αδυναμία ανέγερσης νέων σπιτιών, η ανανέωση του πληθυσμού στα χωριά γίνεται αδύνατη.
*Τη γήρανση του πληθυσμού: Χωρίς νέα οικογένεια ή οικονομική δραστηριότητα, οι μικροί οικισμοί οδηγούνται στην παρακμή.
*Την απαξίωση της αγροτικής οικονομίας: Η γη χάνει την επενδυτική και παραγωγική της αξία, πλήττοντας και τη γεωργία.
Ο αντίκτυπος στην αποκέντρωση θα είναι αναπόφευκτος. Κοντολογίς, το ΠΔ 129/2025 ουσιαστικά υπονομεύει την εθνική στρατηγική αποκέντρωσης, εφόσον από στόχο την καθιστά άπιαστο όνειρο.
Και χωρίς κατοικίες, χωρίς μετακινήσεις, οι πολιτικές που προωθούν την επιστροφή στην ύπαιθρο (επιδοτήσεις νέων, αγροτική ανάπτυξη κ.ά.) καθίστανται αναποτελεσματικές.
Επομένως, είναι επιτακτική η ανάγκη της θέσπισης νέων κινήτρων, καθώς το κράτος θα πρέπει να θεσπίσει επειγόντως πολιτικές ανακαίνισης υφιστάμενων σπιτιών ή παραχώρησης δημόσιας γης με κίνητρα.
ΣΣ: Ο Θέμης Μπάκας είναι πολιτευτής Αχαΐας.
