Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει τον επόμενο μήνα νομικά μέτρα για τη σταδιακή παύση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την ΕΕ μέχρι το τέλος του 2027, όπως ανακοίνωσε σήμερα Τρίτη.
Η ΕΕ τερματίζει τις ενεργειακές σχέσεις δεκαετιών με τον πρώην κορυφαίο προμηθευτή φυσικού αερίου, τη Ρωσία, μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022. Η Κομισιόν περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύει να το επιτύχει αυτό σε έναν «οδικό χάρτη» που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ θα υποβάλει τον Ιούνιο νομική πρόταση για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) βάσει των υφιστάμενων συμβάσεων έως το τέλος του 2027, ανέφερε.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης τον Ιούνιο την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στο πλαίσιο νέων συμφωνιών και υφιστάμενων συμβολαίων spot έως το τέλος του 2025.
«Είναι πλέον καιρός η Ευρώπη να διακόψει πλήρως τους ενεργειακούς της δεσμούς με έναν αναξιόπιστο προμηθευτή. Και η ενέργεια που έρχεται στην ήπειρό μας δεν πρέπει να πληρώνει για έναν επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Οι ΗΠΑ πιέζουν τη Ρωσία για μια ειρηνευτική συμφωνία με την Ουκρανία, η οποία, αν επιτευχθεί, μπορεί να ανοίξει ξανά την πόρτα για τη ρωσική ενέργεια και να χαλαρώσει τις κυρώσεις. Όμως, ενώ στελέχη ορισμένων βιομηχανιών της ΕΕ έχουν δηλώσει ότι υποστηρίζουν την επιστροφή στο ρωσικό φυσικό αέριο, η ΕΕ προωθεί τις προσπάθειές της για τη διακοπή των ενεργειακών δεσμών δεκαετιών με τη Μόσχα.
Περίπου το 19% του φυσικού αερίου της Ευρώπης εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία, μέσω του αγωγού TurkStream και των μεταφορών υγροποιημένου φυσικού αερίου, από περίπου 45% πριν από το 2022.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει προθυμία να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο για να αντικαταστήσει τις ρωσικές ποσότητες, ένα βήμα που έχει απαιτήσει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ως τρόπο συρρίκνωσης του εμπορικού πλεονάσματος της ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι προϋποθέσεις
Η Επιτροπή δεν διευκρίνισε ποιες νομικές επιλογές σκοπεύει να χρησιμοποιήσει για να επιτρέψει στις ευρωπαϊκές εταιρείες να σπάσουν τα υφιστάμενα ρωσικά συμβόλαια φυσικού αερίου.
Οι νέες νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ χρειάζονται έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την ενισχυμένη πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ.
Η ΕΕ έχει επιβάλει κυρώσεις στον ρωσικό άνθρακα και στις περισσότερες εισαγωγές πετρελαίου, αλλά όχι στο φυσικό αέριο λόγω της αντίθεσης της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας, οι οποίες λαμβάνουν προμήθειες από ρωσικούς αγωγούς και λένε ότι η μετάβαση σε εναλλακτικές λύσεις θα ανέβαζε τις τιμές της ενέργειας. Οι κυρώσεις απαιτούν ομόφωνη έγκριση και από τις 27 χώρες της ΕΕ.
Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να καταρτίσουν εθνικά σχέδια για τη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου και του πετρελαίου στην περίπτωση της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας, οι οποίες εξακολουθούν να εισάγουν πάνω από το 80% του πετρελαίου τους από τη Ρωσία.
Η παγκόσμια προσφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου αναμένεται να παραμείνει περιορισμένη φέτος, αλλά με τη νέα προσφορά που αναμένεται από το 2026 σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ, αναμένεται παγκόσμιο πλεόνασμα μέχρι το 2030, δήλωσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.
Η Κομισιόν δήλωσε ότι οι προτάσεις της, εάν εφαρμοστούν παράλληλα με τις εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά, θα περιορίσουν τις όποιες επιπτώσεις θα είχε η σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας.
Η ΕΕ ποντάρει επίσης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να μειώσει τη συνολική χρήση ορυκτών καυσίμων.
Οι Ευρωπαίοι αγοραστές εξακολουθούν να έχουν συμβάσεις “take-or-pay” με την Gazprom, οι οποίες απαιτούν από εκείνους που αρνούνται τις παραδόσεις φυσικού αερίου να πληρώσουν για μεγάλο μέρος των συμβατικών ποσοτήτων.
Οι δικηγόροι δήλωσαν ότι θα ήταν δύσκολο να επικαλεστούν “ανωτέρα βία” για να εγκαταλείψουν αυτές τις συμφωνίες χωρίς να εκθέσουν τους αγοραστές σε οικονομικές κυρώσεις ή διαιτησία.
Η ΕΕ εισήγαγε 32 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου μέσω αγωγών και 20 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου πέρυσι. Συνολικά, τα δύο τρίτα αυτής της προμήθειας είναι βάσει μακροπρόθεσμων συμβάσεων, ενώ το ένα τρίτο είναι αγορές “spot” χωρίς συμβάσεις.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης μέτρα τον επόμενο μήνα με στόχο το ρωσικό εμπλουτισμένο ουράνιο, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στις νέες συμβάσεις προμήθειας που συνυπογράφονται από τον Οργανισμό Εφοδιασμού Ευρατόμ (Euratom Supply Agency), αναφέρεται.
