Ο Χρήστος Ζαμπούνης, με ένα άρθρο του στο περιοδικό Tatler, που πρωτοδημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2023, αναρωτιέται: τι επιφυλάσσει το μέλλον στον Παύλο ενώ ζει μια διεθνή ζωή, ανάμεσα σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο και Αθήνα;
Στις 16 Ιανουαρίου 2023, στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, στην κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, η σύζυγός του Άννα-Μαρία, συγκινημένη, έστειλε μια σιωπηλή υπόκλιση ευγνωμοσύνης στο συγκεντρωμένο πλήθος. Δίπλα της, ο πρωτότοκος γιος της, Παύλος.
Η τελετή συγκέντρωσε μέλη δέκα βασιλικών οικογενειών της Ευρώπης, ανάμεσά τους επτά εν ενεργεία μονάρχες. Ο επικήδειος του Παύλου, γεμάτος συναίσθημα, έκλεισε με τη φράση: «Δεν είναι αυτό το τέλος πατέρα μου».
Μια φράση που ερμηνεύτηκε ποικιλοτρόπως και πυροδότησε αμέσως φήμες περί μόνιμης εγκατάστασής του στην Ελλάδα – φήμες που η οικογένεια διέψευσε λίγες ημέρες αργότερα.
Η επιστροφή της βασιλικής οικογένειας στην καθημερινότητα της ελληνικής κοινωνίας παραμένει μια λεπτή και διχαστική υπόθεση. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η πλειοψηφία των Ελλήνων θεωρεί το κεφάλαιο της μοναρχίας κλειστό, παρά τη λαϊκή συμμετοχή στην κηδεία και τα συνθήματα τύπου «Αθάνατος!».
Ο Κωνσταντίνος, στέφθηκε το 1964 και τρία χρόνια αργότερα το 1967 έφυγε από την Ελλάδα. Έκτοτε, ακολούθησε ζωή εξορίας – πρώτα στη Ρώμη και έπειτα στο Λονδίνο, όπου διατηρούσε δεσμούς με τη βρετανική βασιλική οικογένεια.
Μετά από δεκαετίες, επέστρεψε στην Ελλάδα το 2013, και εγκαταστάθηκε στο Πόρτο Χέλι. Η οικογένειά του σήμερα διατηρεί περιορισμένη παρουσία. Ο Νικόλαος Ντε Γκρες – που παντρεύτηκε τη Χρυσή Βαρδινογιάννη στις 7 Φεβρουαρίου – ζουν μόνιμα στην Αθήνα. Η Άννα Μαρία έχει αποκτήσει ένα νέο σπίτι στην Εκάλη, και συγκεκριμένα σε ένα κτήμα της οικογένειας Παπανδρέου.
Οι υπόλοιποι βρίσκονται κυρίως στο εξωτερικό, με τον Παύλο να εργάζεται στη Νέα Υόρκη και να διατηρεί χαμηλό προφίλ.
Το πατρικό σπίτι της οικογένειας στο Τατόι μετατρέπεται σε μουσείο.
Όσο για τις φήμες περί επιστροφής του Παύλου; Ορισμένοι τις αξιολογούν ως δημοσιογραφική υπερβολή, άλλοι ως ρομαντική νοσταλγία. Εκείνος, όμως, δεν άφησε περιθώρια παρερμηνείας. Η φράση του στον επικήδειο ήταν προσωπική, όχι πολιτική. Και αν ξανάρθει στην Ελλάδα, θα είναι για να στηρίξει το φιλανθρωπικό έργο του ή για να επισκεφτεί τη μητέρα του.
Η χώρα έχει γυρίσει σελίδα – και το ίδιο φαίνεται να κάνει και ο ίδιος.
