Του Γιώργου Μόσχου
«Ο Παν. Γεωργόπουλος, ακόμη θυμάται το χαστούκι που έφαγε από Γερμανό μοτοσικλετιστή, έξω από το ξενοδοχείο Ελλάς, του θείου του, στο οποίο διανυκτέρευε αρκετά βράδια, όταν 11χρονο παιδί τότε, εντυπωσιασμένο από τις BMV μοτοσικλέτες των Γερμανών, χάιδεψε μία μοτοσικλέτα»!
Προ ημερών η εφημερίδα ΓΝΩΜΗ δημοσίευσε πληροφορίες σχετικές με το νεοκλασικό κτίριο που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αγ. Νικολάου και Ρ. Φεραίου, κατά την κάθοδο, της Αγ. Νικολάου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της το κτίριο ανήκει σε γυναίκα από το Ηράκλειο Κρήτης (το αγόρασε παλαιότερα) και η οποία πλέον έχει αποφασίσει να το αξιοποιήσει. Ετσι ανέθεσε σε Πατρινό μηχανικό να ξεκινήσει την ανάπλασή του. Αγνωστο πάντως (προς το παρόν τουλάχιστον) παραμένει το πώς η Κρητικιά ιδιοκτήτρια, σκέπτεται να το αξιοποιήσει.
Το κτίριο αυτό περά από το γεγονός πως παραμένει ένα από τα λίγα κτίρια-στολίδια της πόλης που μας άφησε η επέλαση της εγκληματικής πολιτικής της αντιπαροχής, είναι φορτωμένο με μνήμες μίας εποχής των κατοχικών χρόνων της πόλης, αλλά και του αντιστασιακού αγώνα κατά της γερμανο-ιταλικής Κατοχής.
Μεταξύ άλλων αναφέρονται τα παρακάτω:
«Ενώ οι Πατρινοί παραμένουν στα καταφύγια, οι Γερμανοί από την Ναύπακτο με επιταγμένα πλεούμενα αποβιβάζονται στον Ψαθόπυργο και από εκεί ξεκινούν για την Πάτρα, όπου καταφθάνουν στις 6.30 το απόγευμα της 26 Απριλίου 1941.
Είναι ένας ταγματάρχης, ένας υπολοχαγός και οκτώ μοτοσικλετιστές, «ντυμένοι» με βαρύ οπλισμό, πάνω σε μοτοσικλέτες BMV, που προκαλούσαν δέος, καθότι ακόμη είναι άγνωστες στους πολλούς Πατρινούς τότε. Κατευθύνονται στο βυζαντινό Φρούριο, όπου τους περιμένει στο στρατηγείο του ο υποστράτηγος Γ. Καραβοκύρης. Τους παραδίδει την πόλη, ενώ μετά από τρία τέταρτα της ώρας φθάνει και το πρώτο γερμανικό τμήμα. Η συνομιλία του Γερμανού ταγματάρχη με τον Έλληνα υποστράτηγο κράτησε μέχρι τις 10.30 την νύχτα, όπου αποχώρησαν οι δέκα πρώτοι καταχτητές της Πάτρας!
Αργά τη νύχτα της 26 Απριλίου 1941, φθάνουν στην πόλη περίπου 400 άνδρες, που την καταλαμβάνουν πλήρως. Το πρωί στήνουν και τη σβάστικά τους, στην νεοκλασική οικία Παπαγιαννόπουλου, επί της Δυτικής πλευράς της πλ. Αγ. Γεωργίου, που τη χρησιμοποιούν για στρατηγείο τους, καταλαμβάνουν το τηλεγραφείο, που στεγάζονταν στο κτίριο του Αρσακείου, αφοπλίζουν τις ένοπλες δυνάμεις και ορίζουν την Αστυνομία υπεύθυνη για την τήρηση της τάξης, αλλά πάντα υπό το άγρυπνο βλέμμα τους.
Η δεκάδα των Γερμανών, με το πρώτο άγημα πήγαν για ύπνο στο ξενοδοχείο «η Ελλάς» που σώζεται σήμερα στη διασταύρωση της Ρήγα Φεραίου με την Αγ. Νικολάου.
Αυτό το ξενοδοχείο «Ελλάς», ανήκε στον Ανδρέα Ζαβιτσάνο, όπου αργότερα όταν φούντωσε η Αντίσταση, ο αδελφός του Στέλιος, ανάπηρος του αλβανικού μετώπου από το αριστερό του χέρι, έμενε εκεί μαζί με τη γυναίκα του και χειριζόταν πολύγραφο, σε δωματιάκι μέσα στο «Ελλάς», όπου τύπωνε αντιστασιακές προκηρύξεις, στις αρχές του 1943. Το δωματιάκι αυτό, χαμηλού ύψους, είχε το προσωνύμιο “Φάκελος” και βρίσκονταν μεταξύ Β΄ ορόφου και δώματος, τη δε μικρή πορτούλα του, την κάλυπταν με ένα ντουλάπι, για να μη φαίνεται. Στην απελευθέρωση, όταν ήρθε στην Πάτρα ο Άρης Βελουχιώτης και έλαβε μέρος στην επιθεώρηση της παρέλαση των αντάρτικων και των βρετανικών δυνάμεων στις 7-10-44, μπροστά στην πλ. Τριών Συμμάχων, μετά την παρέλαση προφανώς, η ηγεσία και ανώτερα στελέχη του απελευθερωτικού 12ου Συντάγματος ΕΛΑΣ, παρατάχθηκε σε αίθουσα στον απάνω όροφο του ξενοδοχείου «Ελλάς», που την χρησιμοποιούσε για στρατιωτική λέσχη και εκεί κάλεσαν, επειδή είχε ευρυγώνιο φακό -ζήτημα αξιόλογο για την εποχή- τον ιδιοκτήτη του φωτογραφείου Γεωργίου, (γνωστόν και με το παρατσούκλι “Αμερικάνος”, καθότι ήταν Έλληνας παλιννοστήσας από Αμερική) το οποίο φωτογραφείο βρίσκονταν στεγασμένο σε μαγαζάκι εκεί απέναντι, που σήμερα στεγάζεται το πολυώροφο ξενοδοχείο Μεντιτερανέ και τους φωτογράφισε. Κι έτσι έχουμε σήμερα την γνωστή φωτογραφία του 12ου Συντάγματος, με τον συνταγματάρχη γερο Βλάσση Ανδρικόπουλο στο μέσον καθήμενο σταυροπόδι. Τα παραπάνω αποτελούν μέρος αφήγησης προς το γράφοντα, του Παν. Γεωργόπουλου, ανιψιού του Ανδρ. Ζαβιτσάνου, (σ.σ.: ο Ζαβιτσάνος ήταν θείος του, αδελφός της μάνας του Παν. Γεωργόπουλου, που ονομάζονταν Διονυσία Γεωργοπούλου το γένος Ζαβιτσάνου).
Χαρακτηριστικό είναι ότι αυτή η φωτογραφία, τα επόμενα χρόνια έχει ανατυπωθεί λανθασμένα, καθώς τοποθετήθηκε το φιλμ ανάποδα στη μηχανή, με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν δύο εκδοχές της. Αυτά μου έχει αφηγηθεί ο αείμνηστος Βλάσσης Βελλόπουλος, γνωστός περιβαλλοντολόγος και εγγονός του συνταγματάρχη, κάτοχος του πρωτοτύπου, κατά την διάρκεια παρουσίας αυτής της φωτογραφίας σε φωτογραφική έκθεση στο ΕΠΑΛ της Κ. Αχαΐας, με την ευκαιρία επίσκεψης και ομιλίας του αγωνιστή Μαν. Γλέζου, στις 4-12-2011.
Τις προκηρύξεις, που τύπωνε στον πολύγραφο ο Ανδρ. Ζαβιτσάνος τις έπαιρνε και τις μετάφερε ο Παν. Γεωργόπουλος, 12 χρόνων τότε, στον ΕΑΜίτη Ανδρ. Μουχτή, που διατηρούσε κατάστημα κουμπιών, στην οδό Μαιζώνος, δίπλα από την καθολική εκκλησία του Αγ. Ανδρέα. «Το 1944 πια, όταν αρχίσαμε να γράφουμε συνθήματα στους δρόμους, εγώ έκανα δίδυμο με τον φίλο μου Ανδρ. Λουκόπουλο, μεγαλύτερο από μένα και ψηλό, ο οποίος με ανέβαζε στους ώμους του κι εγώ με ένα κουτάκι χρώμα και το πινέλο έγραφα ψηλά στον τοίχο, για να μην τα φτάνει ο αστυφύλακας που περιπολούσε τη νύχτα και τα σβήνει, ξύνοντάς τα. Θα του έβαζαν ποινή οι Γερμανοί το πρωί που θα τα έβλεπαν» λέει ο Παν. Γεωργόπουλος σε αφήγησή του στις 20 Αυγούστου του 2016.
Θυμάται δε κάποια φορά, που έμεινε κρεμασμένος, καθώς την ώρα της αναγραφής του συνθήματος, ο φίλος του Ανδρ. Λουκόπουλος, είδε αστυνομικό να έρχεται και άφησε τον Παν. Γεωργόπουλο για να κρυφτεί. «Έμεινα εκεί κρεμασμένος, μέχρι να προσπεράσει ο αστυφύλακας κάτω από τα πόδια μου», λέει 72 χρόνια μετά.
Ο Παν. Γεωργόπουλος, ακόμη θυμάται το χαστούκι που έφαγε από Γερμανό μοτοσικλετιστή, έξω από το ξενοδοχείο Ελλάς, του θείου του, στο οποίο διανυκτέρευε αρκετά βράδια, όταν 11χρονο παιδί τότε, εντυπωσιασμένο από τις BMV μοτοσικλέτες των Γερμανών, χάιδεψε μία μοτοσικλέτα. Και τότε του άστραψε ένα χαστούκι στο μάγουλο, βάζοντας του αγριοφωνάρες! Κι από τότε έχει να καυχηθεί , καθώς ήταν το πρώτο Πατρινόπουλο που έφαγε χαστούκι από στρατιώτη ναζί!».
