Με κεντρικό άξονα την ευελιξία στο ωράριο απασχόλησης και τη χορήγηση ετήσιας άδειας, αλλά και την ελάφρυνση των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων προωθούνται έξι νέες διατάξεις στο πλαίσιο του εργασιακού νομοσχεδίου που αναμένεται να εγκριθεί από το σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο και στη συνέχεια να πάρει τον δρόμο για τη Βουλή.
Οι στοχευμένες αλλαγές ευνοούν κυρίως τους εργαζόμενους γονείς, προστατεύοντας την προσωπική και οικογενειακή ζωή και ενισχύοντας ταυτόχρονα τόσο την ασφάλεια όσο και την ευελιξία στις σύγχρονες μορφές απασχόλησης. Την ίδια ώρα, η ευελιξία και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας απαντούν στις σημερινές ανάγκες των επιχειρήσεων, ελαφρύνοντάς τες από το διοικητικό βάρος.
1/ Διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε εβδομαδιαία έως και ετήσια βάση
Εισάγεται η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους -και όχι μόνο για ένα εξάμηνο-, δίνοντας ανάσα κυρίως σε εργαζόμενους γονείς και άτομα με αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις, ενώ την ίδια ώρα θα εξυπηρετούνται καλύτερα και οι ανάγκες της επιχείρησης τις περιόδους αιχμής. Η διευθέτηση μπορεί να γίνει σε εβδομαδιαία, μηνιαία έως και σε ετήσια βάση παρέχοντας ευελιξία σε κάθε εργαζόμενο να προγραμματίσει τον ελεύθερο χρόνο του. Προσοχή, για την όποια μετατροπή στο ωράριο απασχόλησης απαιτείται υποχρεωτικά η συναίνεση των εργαζομένων. Με τα νέα δεδομένα και κατόπιν συνεννόησης με τον εργοδότη θα μπορούν να αυξάνουν ή να μειώνουν το ημερήσιο ωράριο εργασίας διατηρώντας τον μέσο όρο των 40 ωρών εβδομαδιαίως. Οι επιπλέον ώρες εργασίας θα μπορούν να αντισταθμίζονται με μειωμένο ωράριο, ρεπό ή άδεια σε επόμενες ημέρες. Για παράδειγμα, θα μπορεί να εφαρμόζεται 10ωρη εργασία ημερησίως για δύο μέρες, και σε αντάλλαγμα οι εργαζόμενοι θα έχουν για δύο συνεχόμενες εντός της ίδιας εβδομάδας μειωμένο ημερήσιο ωράριο εργασίας, ενώ την πέμπτη μέρα να παίρνουν ρεπό στο πλαίσιο της 4ήμερης εργασίας.
Οι αλλαγές αποφασίστηκαν καθώς έχει διαπιστωθεί ότι οι μέχρι τώρα ρυθμίσεις για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας «δεν περπάτησαν» στην αγορά λόγω πολύπλοκων διαδικασιών που οδηγούν στην ακύρωση του μέτρου.
2/ Περισσότερη αυτονομία στην παροχή της ετήσιας καλοκαιρινής άδειας
Παρέχεται πλέον η ελευθερία στον εργαζόμενο να κατανείμει την ετήσια άδεια αναψυχής του όπως ο ίδιος επιθυμεί, ύστερα από συνεννόηση με τον εργοδότη, ενισχύοντας την αυτοδιάθεσή του στον χρόνο ανάπαυσης.
Σήμερα, η κατάτμηση του χρόνου αδείας (σπαστή άδεια) επιτρέπεται μόνο κατ’ εξαίρεση σε δύο περιόδους, από τις οποίες η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 12 εργάσιμες ημέρες επί εξαήμερου εβδομαδιαίας εργασίας και 10 εργάσιμες ημέρες επί πενθημέρου μετά από έγγραφη αίτηση του εργαζομένου προς τον εργοδότη. Ωστόσο, πρακτικά στις περισσότερες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα η άδεια δίνεται για τρεις εβδομάδες τον Αύγουστο, όταν κλείνουν ή υπολειτουργούν οι επιχειρήσεις. Αντίθετα, μια σειρά επιχειρήσεων (π.χ. εμφιαλωμένα νερά, αναψυκτικά) προτιμούν να δίνουν τη μεγάλη άδεια στους εργαζόμενους τον χειμώνα αντί για την περίοδο αιχμής. Με τη νέα διάταξη, καταργούνται τα στεγανά, καθώς ο εργαζόμενος μπορεί να σπάσει την άδειά του όπως τον βολεύει, σε συνεννόηση όμως με τον εργοδότη, που σημαίνει ότι η εν λόγω ελευθερία μπορεί και πάλι να περιοριστεί στην περίπτωση που ο εργοδότης επικαλεστεί φόρτο εργασίας.
3/ Αδεια κυοφορίας και λοχείας
Διευρύνεται η χορήγηση του επιδόματος κυοφορίας και λοχείας, καθώς καταργείται η προϋπόθεση ελάχιστου ασφαλιστικού χρόνου σε έναν μόνο εργοδότη. Πλέον, περισσότερες γυναίκες θα δικαιούνται το επίδομα, ακόμα και αν έχουν αλλάξει εργασία. Σήμερα, απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας είναι η εργαζόμενη να έχει διανύσει τα δύο προηγούμενα χρόνια πριν από τον τοκετό 200 ημέρες ασφάλισης (ένσημα 8 μηνών) από τις οποίες οι 120 ημέρες εργασίας στον ίδιο εργοδότη.
4/ Επίδομα γονικής άδειας
Το επίδομα γονικής άδειας καθιερώνεται ως αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο, διασφαλίζοντας πλήρως την οικονομική στήριξη των γονέων κατά την περίοδο ανατροφής των παιδιών. Το επίδομα καταβάλλεται από τη ΔΥΠΑ για γονική άδεια που λαμβάνει ο εργαζόμενος γονέας μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών. Το ποσό του επιδόματος ισούται με τον κατώτατο μισθό, ο οποίος σήμερα είναι 880 ευρώ μεικτά.
5/Οικειοθελής αποχώρηση με ένα κλικ
Ακόμα και η οικειοθελής αποχώρηση του εργαζομένου μπλοκάρει σήμερα λόγω των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ενώ ανώφελη χαρτούρα (τουλάχιστον 4 έγγραφα) απαιτείται για κάθε νέα πρόσληψη.
Ειδικότερα, στο εργασιακό νομοσχέδιο προβλέπεται σύντμηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για την αποδοχή μιας οικειοθελούς αποχώρησης, διαδικασία που σήμερα διαρκεί 10 ημέρες, αφού πρέπει να γίνει αποδεκτή από τον εργοδότη μέσω του συστήματος «Εργάνη». Με τη νέα διάταξη, ο εργαζόμενος θα μπορεί να δηλώνει αυτόνομα την οικειοθελή αποχώρησή του μέσω του «Εργάνη ΙΙ», χωρίς να απαιτείται παρέμβαση εργοδότη.
Παράλληλα, στο ίδιο νομοσχέδιο θα προωθηθούν οι προσλήψεις με fast track διαδικασίες μέσω εφαρμογής στο κινητό, ώστε να μπορεί να προσλαμβάνεται προσωπικό ειδικά σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως είναι οι αργίες και τα Σαββατοκύριακα, όταν παρουσιαστούν αυξημένες ανάγκες εξυπηρέτησης πελατών στην εστίαση, στα καταλύματα και τις ξενοδοχειακές μονάδες. Ωστόσο, επειδή κάθε νόμισμα έχει δύο πλευρές, η σύντμηση των διαδικασιών αναμένεται να ισχύσει και για τις απολύσεις.
Θεσπίζεται ρητά ότι τυχόν μείωση αποδοχών που γίνεται μετά την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή, προστατεύοντας τους εργαζομένους από καταχρηστικές πρακτικές. Το φαινόμενο που έχει παρουσιαστεί είναι ότι με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εμφανίζονται αιφνιδίως οι «κρυφές» υπερωρίες που μέχρι σήμερα δεν πληρώνονταν.
Οι εργοδότες πλέον υπό την απειλή των προστίμων καταβάλλουν στο ακέραιο τις υπερωρίες. Ωστόσο, για να περιορίσουν το αυξημένο κόστος επιχειρούν σε κάποιες περιπτώσεις να μειώσουν τον μισθό για να συμψηφίσουν τις υπερωρίες. Δηλαδή, για παράδειγμα, τα 1.800 ευρώ μειώνονται σε 1.500. Με την προωθούμενη διάταξη η όποια μείωση των αποδοχών θεωρείται βλαπτική μεταβολή και είναι άκυρη στο πλαίσιο του εργατικού δικαίου.
