Σε μια πρωτοφανή στα διπλωματικά χρονικά κίνηση, ο Χαλίφα Χαφτάρ έδιωξε -κυριολεκτικά- από τη Βεγγάζη της Λιβύης τον επίτροπο της Κομισιόν και τους υπουργούς τριών χωρών που τον συνόδευαν.
Η ευρωπαϊκή αποστολή, αποτελούμενη από τον επίτροπο Μετανάστευσης της ΕΕ, Μάγκνους Μπρούνερ, τον οποίο συνόδευαν ο υπουργός Μετανάστευσης της Ελλάδας Θάνος Πλεύρης και οι υπουργοί Εσωτερικών της Ιταλίας και της Μάλτας, επισκέφθηκε νωρίτερα την πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη, στα δυτικά της χώρας, όπου είχε συνάντηση με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση.
Στόχος της δύσκολης -έτσι κι αλλιώς- αποστολής ήταν να συζητηθούν οι εξελίξεις στα δρομολόγια διακίνησης μεταναστών και η ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας με τις λιβυκές αρχές για τον περιορισμό των ροών, τις οποίες υποδέχεται κατά μείζονα λόγο η Κρήτη.
Το παρασκήνιο και ο κακός σχεδιασμός
Στη Βεγγάζη, ωστόσο, όλα πήγαν στραβά. Όλα ξεκίνησαν από έναν λάθος σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε επίπεδο πρωτοκόλλου, καθώς δεν είχαν προβλέψει επακριβώς τη σύνθεση των συνομιλιών.
Όταν τα αεροσκάφη προσγειώθηκαν στη Βεγγάζη, όπου έχει τον έλεγχο ο Χαφτάρ, ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις. Αρχικά, μεταφέρθηκε η αξίωση του Χαλίφα Χαφτάρ να συναντήσει την αντιπροσωπεία της ΕΕ με όλο το υπουργικό του συμβούλιο. Κάτι το οποίο αρχικώς δέχθηκε ο Ευρωπαίος επίτροπος. Μεσολάβησαν διαβουλεύσεις με τις Βρυξέλλες και την Κομισιόν, προκειμένου να μη φανεί ότι η ΕΕ αναγνωρίζει το καθεστώς Χαφτάρ, κάτι το οποίο φαίνεται ότι εξαγρίωσε τον Λίβυο στρατηγό, ο οποίος το θεώρησε προσβλητικό. Έτσι, επανήλθε με νέα αξίωση να συναντηθούν οι υπουργοί του με τον επίτροπο, χωρίς να συμμετέχει ο ίδιος ο Χαφτάρ, κάτι το οποίο απέρριψε διαρρήδην ο κ. Μπρούνερ, με συνέπεια να ναυαγήσουν οι όποιες διαβουλεύσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο επίτροπος της ΕΕ -παρά το γεγονός ότι προφανώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε σωστό συντονισμό- προσπαθούσε όλο αυτό το διάστημα να εξαντλήσει τα περιθώρια προκειμένου να γίνει η συνάντηση, ωστόσο η εικόνα που αποκόμισαν συμμετέχοντες στην αποστολή ήταν ότι ο Χαφτάρ βρήκε το περιθώριο να δυναμιτίσει τη συνάντηση, κάνοντας λόγο για «προσχεδιασμένη κίνηση».
Ο επίτροπος της Κομισιόν Μάγκνους Μπρούνερ στη Λιβύη / Φωτογραφία: X
Κατόπιν αυτών, η λιβυκή κυβέρνηση με επικεφαλής τον Οσάμα Χαμάντ ακύρωσε την επίσκεψη των υπουργών της Ιταλίας, της Ελλάδας, της Μάλτας και του επιτρόπου Μετανάστευσης της ΕΕ. «Η αντιπροσωπεία ενημερώθηκε στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης να αναχωρήσει αμέσως και χαρακτηρίστηκε ανεπιθύμητη».
ΕΕ: Σκηνοθετημένη η αντίδραση του Χαφτάρ
Αξιωματούχος της ΕΕ ανέφερε στο Politico πως εκτιμούν ότι η αντίδραση του Χαφτάρ ήταν σκηνοθετημένη.
«Οι αντιπροσωπείες βρίσκονταν στην αίθουσα VIP του αεροδρομίου και ετοιμάζονταν για συνάντηση, αλλά ο Χαφτάρ ήθελε να συμμετάσχουν αρκετοί υπουργοί (και σίγουρα ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών της ανατολικής λιβυκής κυβέρνησης)», δήλωσε ο αξιωματούχος μέσω γραπτού μηνύματος στην ιστοσελίδα.
«Αυτό δεν ήταν αποδεκτό για τον επίτροπο της ΕΕ και τις κυβερνήσεις της ΕΕ. Ο Μπρούνερ είχε συμφωνήσει μόνο σε συνάντηση με τον Χαφτάρ. Φαίνεται ότι η αντίδραση του Χαφτάρ ήταν σκηνοθετημένη» πρόσθεσε.
Δήλωση της λιβυκής κυβέρνησης αριθ. (19) του έτους 2025
«Σχετικά με τις “υπερβάσεις” των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας και του Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση
Η εν λόγω πράξη αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των διπλωματικών ηθών και των διεθνών συμφωνιών και αντικατοπτρίζει έλλειψη σεβασμού προς την εθνική κυριαρχία της Λιβύης. Παραβιάζει επίσης τους λιβυκούς νόμους και ακολουθεί διαδικασίες εισόδου και παραμονής διπλωματών και ξένων αντιπροσωπειών χωρίς την απαραίτητη έγκριση της λιβυκής κυβέρνησης.
Ως εκ τούτου, ακυρώθηκε η προγραμματισμένη επίσκεψη των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας και του Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μετανάστευση, και τους ζητήθηκε να εγκαταλείψουν άμεσα το Διεθνές Αεροδρόμιο Βεγγάζης και το έδαφος της Λιβύης, καθώς θεωρούνται ανεπιθύμητοι.
Η Λιβυκή Κυβέρνηση τονίζει εκ νέου σε όλους τους διπλωμάτες και μέλη των διεθνών αποστολών και οργανισμών, κυβερνητικών και μη κυβερνητικών, ότι ο σεβασμός της κυριαρχίας της Λιβύης απαιτεί πλήρη συμμόρφωση με τις λιβυκές διαδικασίες, τα διεθνή έγγραφα και τις συμφωνίες που διέπουν τις διπλωματικές επισκέψεις και την αλληλεπίδραση με την κυβέρνηση της Λιβύης, σύμφωνα με τις διατάξεις των συμφωνιών, των συνθηκών και των διεθνών κανόνων.
Δρ. Οσάμα Σαάντ Χαμάντ
Πρωθυπουργός της Λιβυκής Κυβέρνησης
Εκδόθηκε στη Βεγγάζη, 8 Ιουλίου 2025»
Η ανάρτηση του Ευρωπαίου επιτρόπου
Σε μια -τουλάχιστον ήπια – αντίδραση, ο Αυστριακός επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ αρκέστηκε να γράψει απλώς ότι «Οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί στη Βεγγάζη τελικά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».
«Μόλις ολοκληρώσαμε την αποστολή μας στη Λιβύη μαζί με τους υπουργούς που είναι αρμόδιοι για τη μετανάστευση από την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.
Στην Τρίπολη πραγματοποιήσαμε εις βάθος συζητήσεις με τον Πρωθυπουργό Ντμπέιμπεχ, τον Υπουργό Εξωτερικών Αλ-Μπαούρ, τον Υπουργό Εσωτερικών Τραμπέλσι και τον Υπουργό Εργασίας Αλ-Αμπέντ. Συζητήσαμε κοινές προκλήσεις στον τομέα της μετανάστευσης και επιβεβαιώσαμε την κοινή δέσμευση για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Αυτή η αποστολή έθεσε τις βάσεις για ευρύτερη συνεργασία.
Οι συναντήσεις που είχαν προγραμματιστεί στη Βεγγάζη τελικά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν».
Η ανάρτηση του Μαλτέζου υπουργού
Σε ανάρτησή του, ο υπουργός Εσωτερικών της Μάλτας, Μπάιρον Καμιλέρι, αρκέστηκε να γράψει: «Επιστροφή στη Μάλτα μετά από μια μέρα στη Λιβύη, ως μέλος ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας που περιλαμβάνει τον Ευρωπαίο Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών και τον Έλληνα υπουργό.
»Ευνοϊκές συναντήσεις στην Τρίπολη με τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς Εσωτερικών και Εργασίας. Δυστυχώς, η συνάντηση που είχε προγραμματιστεί στη Βεγγάζη ακυρώθηκε λόγω ενός ζητήματος πρωτοκόλλου μεταξύ των τοπικών αρχών και της Πρεσβείας της ΕΕ στη Λιβύη».
Πλέον αναμένεται ανακοίνωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς επρόκειτο για αποστολή της Κομισιόν με επικεφαλής τον Ευρωπαίο επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ, τον οποίο συνόδευαν τρεις υπουργοί κρατών-μελών της Ε.Ε.
Ο Πλεύρης ενημερώνει Μητσοτάκη
Υπενθυμίζεται, εξάλλου, πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μετέβη κανονικά την Κυριακή στη Βεγγάζη και συναντήθηκε με τον Χαφτάρ.
Ο υπουργός Μετανάστευσης Θάνος Πλεύρης επέστρεψε στην Αθήνα αργά το απόγευμα και ενημέρωσε τηλεφωνικά τον πρωθυπουργό, με τον οποίο θα έχει τετ α τετ στις 12 το μεσημέρι της Τετάρτης στο μέγαρο Μαξίμου – μια συνάντηση προγραμματισμένη για να τον ενημερώσει για το ταξίδι στη Λιβύη συνολικά.
Χατζηδάκης: Η Λιβύη δεν μπορεί να αγνοεί την ΕΕ -Η οικονομική της στήριξη περνά και από την Αθήνα
Σχολιάζοντας τα τεκταινόμενα στη Βεγγάζη, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης σε συνέντευξή του απόψε στην ΕΡΤ έκανε λόγο για χαοτική κατάσταση, δεδομένου ότι δύο σχήματα διεκδικούν την ιδιότητα της κυβέρνησης της χώρας.
«Δεν νομίζω ότι ήταν μία θετική στάση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί μέσα σε αυτή την εξαιρετικά περίεργη κατάσταση να βρει μία λύση, όπως έχει επιχειρήσει και με άλλους γείτονες στα νότια και στα ανατολικά, σε ένα περίπλοκο θέμα όπως το μεταναστευτικό» είπε ο Κ. Χατζηδάκης, ο οποίος κάλεσε τη Λιβύη «να κατανοήσει ότι δεν μπορεί να αγνοήσει τον παράγοντα Ευρωπαϊκή Ένωση» και πρόσθεσε με νόημα: «Επίσης, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι ο δρόμος για την όποια οικονομική στήριξη της Λιβύης περνάει και από την Αθήνα».
Για τις ροές μεταναστών από τη Λιβύη προς την Κρήτη, ο κ. Χατζηδάκης, αφού υπενθύμισε την αποφασιστική στάση της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2020 στον Έβρο, τόνισε ότι «η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει την κατάσταση με αποφασιστικότητα, σεβόμενη τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες για τη μετανάστευση, αλλά και χωρίς καμία διάθεση να γίνει η πατρίδα μας ξέφραγο αμπέλι», για να προσθέσει: «Δεν πρόκειται ειδικότερα στο μέσον της τουριστικής περιόδου να κάνουμε εκπτώσεις στο ζήτημα αυτό».
