Η νέα κρίση ασφαλείας στην Ερυθρά Θάλασσα, μετά τις πρόσφατες φονικές επιθέσεις των Χούθι που οδήγησαν στη βύθιση των ελληνόκτητων πλοίων «Magic Seas» και «Eternity C», φέρνει νέα δεδομένα στην παγκόσμια ναυτιλία και μετατοπίζει τις ισορροπίες στον παγκόσμιο εφοδιαστικό χάρτη. Το τίμημα είναι βαρύ: ανθρώπινες ζωές, εκτοξευόμενα κόστη και καθυστερήσεις που δοκιμάζουν την αντοχή των θαλάσσιων μεταφορών.
Ήδη πολλές εταιρείες, κυρίως στους τομείς των τακτικών γραμμών (liners), επανεξετάζουν τις στρατηγικές τους. Η ανασφάλεια από τις επιθέσεις των Χούθι έχει οδηγήσει σε ευρεία αποφυγή της Ερυθράς Θάλασσας και κατ’ επέκταση της Διώρυγας του Σουέζ. Το αποτέλεσμα: μαζικές αλλαγές δρομολογίων με κατεύθυνση προς το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας – μία παράκαμψη που αυξάνει κατά δύο τουλάχιστον εβδομάδες τη διάρκεια των ταξιδιών.
Η επίπτωση στο κόστος είναι δραματική. Η τιμή των καυσίμων στο Κέιπ Τάουν έχει ανέλθει στα 644 δολάρια ανά μετρικό τόνο – αύξηση άνω του 30% σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα. Παράλληλα, η συμφόρηση σε λιμένες όπως το Ντέρμπαν στη Νότια Αφρική και το Σοχάρ στο Ομάν προκαλεί νέα προβλήματα: αυξημένα λιμενικά τέλη, καθυστερήσεις, απώλεια slot και ανεπάρκεια προσωπικού.
Η αναστάτωση στις μεταφορές είναι εμφανής. Τα ναύλα για μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων από το Μπαγκλαντές προς Ευρώπη και Αμερική έχουν αυξηθεί κατά τουλάχιστον 40%, ενώ οι ναυτιλιακές προειδοποιούν για επιπλέον αύξηση 20%-25% λόγω των επιθέσεων. Πλοία που παραμένουν στη διαδρομή μέσω Ερυθράς Θάλασσας πλέον ασφαλίζονται με κόστος πολεμικού κινδύνου άνω του ένα εκατ. δολαρίων ανά ταξίδι.
Τα war risk premiums αυξήθηκαν έως και στο 1% της αξίας του πλοίου, από 0,3%-0,4% προ κρίσης. Για ένα πλοίο αξίας 100 εκατ. δολαρίων, αυτό μεταφράζεται σε τριπλασιασμό του κόστους – από 300.000 σε 1 εκατ. δολάρια ανά διέλευση.
Τα δεδομένα αυτά μετατρέπουν την Ερυθρά Θάλασσα από ζωτικής σημασίας εμπορικό διάδρομο σε ναρκοπέδιο για τη ναυτιλία. Σύμφωνα με την Jefferies, οι συνολικές διελεύσεις από τη Διώρυγα του Σουέζ το πρώτο εξάμηνο του 2025 είναι μειωμένες κατά 55% σε σύγκριση με το 2023. Η πτώση στις διελεύσεις containerships αγγίζει το 90%, στα LNG carriers 80%, και στα LPG carriers 72%.
Η Αίγυπτος, της οποίας τα έσοδα από τη Διώρυγα του Σουέζ άγγιζαν τα 9,4 δισ. δολάρια ετησίως, δέχεται επίσης πλήγμα, με σημαντική απώλεια διαμετακομιστικής δραστηριότητας.
Η επιδείνωση της κατάστασης έχει άμεσες επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο, αλλά και στην ευρωπαϊκή οικονομία, με τα περισσότερα φορτία από την Ασία να εκτρέπονται πλέον μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας – γεγονός που συνεπάγεται καθυστερήσεις και αύξηση του κόστους μεταφοράς.
«Καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να διαφυλάξουν την ασφάλεια και την προστασία των αθώων πολιτικών ναυτικών καθώς διέρχονται από αυτή τη ζωτικής σημασίας θαλάσσια οδό, μεταφέροντας τρόφιμα, αγαθά και ενέργεια, από τα οποία εξαρτάται η παγκόσμια οικονομία. Αυτή η τραγωδία φωτίζει την ανάγκη για τα έθνη να υποστηρίξουν ενεργά την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και να υπερασπιστούν τα διεθνή πρότυπα και την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής.»
Η ανησυχία είναι διεθνής. Ο υπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Κικίλιας είχε χθες συνάντηση με την υπουργό Μεταφορών του Ισραήλ Miri Regev, με επίκεντρο τη ναυτική ασφάλεια και τις διμερείς θαλάσσιες διασυνδέσεις. Ο Έλληνας υπουργός χαρακτήρισε τη δράση των Χούθι ως «σοβαρό πρόβλημα που εντείνει την αστάθεια και πλήττει καίρια τη ναυτιλία, το εμπόριο και την οικονομία, οδηγώντας σε ραγδαία αύξηση των τιμών, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας.»
