Φλερτ ή friendzoned; Ιδού η απορία. Κάποιος μας πλησιάζει και μερικοί νομίζουν ότι φλερτάρει μαζί μας κι άλλοι θεωρούν ότι απλά αναζητά μια πιο αθώα φιλική μορφή επικοινωνίας. Η επικοινωνία μέσω μη λεκτικών σημάτων, ιδίως των εκφράσεων του προσώπου, παίζει καθοριστικό ρόλο στο πώς αντιλαμβανόμαστε την πρόθεση κάποιου να φλερτάρει.
Βασιζόμενοι στη μελέτη των Emily S. Bibby, Allison M. McKinnon, Michael Shaw και Richard E. Mattson με τίτλο “Accurately detecting happy facial expressions associates with perceptions of flirtatiousness”(«Η ακριβής ανίχνευση χαρούμενων εκφράσεων προσώπου συνδέεται με την αντίληψη του φλερτ»), παρατηρούμε ότι η ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε σωστά τις εκφράσεις χαράς στο πρόσωπο κάποιου επηρεάζει άμεσα την ερμηνεία τού εάν αυτό το πρόσωπο εκδηλώνει ερωτικό ενδιαφέρον ή όχι. Τα ευρήματα είναι ξεκάθαρα:
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι άνθρωποι τείνουν να κάνουν δύο χαρακτηριστικά λάθη:
–Βλέπουν φλερτ εκεί που δεν υπάρχει
Όταν έβλεπαν, για παράδειγμα, ένα ουδέτερο, θυμωμένο ή έκπληκτο πρόσωπο, πίστευαν ότι βλέπουν ένα χαμόγελο, άρα κάτι θετικό, ευχάριστο και ίσως ερωτικό. Αυτοί οι άνθρωποι είχαν την τάση να υπερεκτιμούν την πρόθεση του άλλου για φλερτ, δηλαδή να νομίζουν ότι τους φλερτάρουν, ακόμα και όταν αυτό δεν ίσχυε. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αφελείς ή φαντασιόπληκτοι. Αντιθέτως, η συμπεριφορά τους φαίνεται να συνδέεται με μια προσδοκία ή επιθυμία κοινωνικής αποδοχής. Βλέπουν το φλερτ επειδή, υποσυνείδητα, ελπίζουν να υπάρχει. Ερμηνεύουν τις κοινωνικές ενδείξεις με έναν πιο “αισιόδοξο φακό”, ακόμη κι αν αυτό τους εκθέτει στο ενδεχόμενο παρερμηνειών.
–Δεν αναγνωρίζουν το φλερτ, ακόμα κι όταν υπάρχει
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια δεύτερη κατηγορία ανθρώπων: Όταν βλέπουν κάποιον να χαμογελάει, δεν καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για μια θετική, ζεστή, ίσως διάθεση για φλερτ. Το αποτέλεσμα; Υποτιμούν τη πρόθεση για φλερτ, χάνοντας ευκαιρίες σύνδεσης επειδή δεν εντοπίζουν εγκαίρως τα σήματα ενδιαφέροντος. Αυτή η συμπεριφορά δεν είναι απλώς θέμα αντίληψης, αλλά έχει και μια συναισθηματική διάσταση. Οι άνθρωποι που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία ίσως είναι πιο επιφυλακτικοί ή φοβούνται την απόρριψη. Έτσι, υιοθετούν έναν αμυντικό μηχανισμό: “Αν δεν είμαι σίγουρος ότι με φλερτάρει, καλύτερα να υποθέσω ότι δεν το κάνει.” Κάποιες φορές, αυτός ο τρόπος σκέψης οδηγεί στο να περνά απαρατήρητο ένα γνήσιο χαμόγελο ή ένα παιχνιδιάρικο βλέμμα. Αλλά εξασφαλίζει τη σιγουριά ότι τίποτα δε συμβαίνει άρα δε χρειάζεται να φλερτάρουν κι αυτοί και να ζήσουν κατά συνέπεια τον κίνδυνο της απόρριψης από τον άλλον.
Η παρερμηνεία ως κοινός παρανομαστής
Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη αποκαλύπτει κάτι πολύ ανθρώπινο: η αντίληψη μας για το φλερτ δεν είναι αντικειμενική. Εξαρτάται από το πόσο καλά μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη χαρά στο πρόσωπο του άλλου, αλλά και από τα εσωτερικά μας φίλτρα, τις ανασφάλειες, τις ελπίδες ή τις προκαταλήψεις μας. Άλλοι βλέπουν φλερτ παντού. Άλλοι δεν το βλέπουν ποτέ. Και η αλήθεια, φυσικά, βρίσκεται κάπου στη μέση. Ίσως τελικά το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίσουμε τις δικές μας τάσεις: Μήπως έχουμε την ανάγκη να νιώσουμε επιθυμητοί και βλέπουμε χαμόγελα εκεί που δεν υπάρχουν; Ή μήπως ο φόβος της απόρριψης μάς κάνει να “σβήνουμε” τα σήματα ενδιαφέροντος πριν καν τα επεξεργαστούμε;
Η απάντηση δεν βρίσκεται πάντα στο βλέμμα του άλλου, αλλά κυρίως στον τρόπο που εμείς επιλέγουμε να το ερμηνεύσουμε.
Πώς να “διαβάζουμε” σωστά τον άλλον
Επιπλέον, η μελέτη αναφέρει πως η καθυστέρηση στην αντίδραση και η τάση να παρερμηνεύουμε κάποια συναισθήματα ενισχύουν τα λάθος συμπεράσματα. Πώς μπορούμε λοιπόν να “σκανάρουμε” την πρόθεση του άλλου;
–Προσοχή στην εκτίμησή μας. Μην βασιζόμαστε αποκλειστικά σε ένα χαμόγελο ή σε ένα βλέμμα. Μην ξεχνάμε πως αυτά μπορεί να παρερμηνευτούν.
–Επίγνωση των δικών μας αδυναμιών. Αν νιώθουμε ότι καθυστερούμε ή δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε συναισθήματα, να θυμόμαστε πως αυτό μπορεί να δυσκολέψει την εκτίμησή μας.
–Επικοινωνία. Ο καλύτερος τρόπος για να βεβαιωθούμε αν μας φλερτάρουν είναι να εμπλακούμε σε συζήτηση ή να παρατηρήσουμε τη συνολική συμπεριφορά του άλλου κι όχι μόνο τις εκφράσεις.
–Ενδείξεις. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε να “διαβάζουμε” τα σήματα που μας δίνει ο άλλος στη συζήτηση καθώς προχωράμε προς τα πιο “δυσανάγνωστα” μονοπάτια του φλερτ.
Το ερώτημα: «Μας φλερτάρει αυτός που μας πλησιάζει ή όχι;» αποδεικνύεται πιο περίπλοκο απ’ όσο φανταζόμαστε. Σύμφωνα με τη μελέτη, είναι απόλυτα πιθανό να παρερμηνεύσουμε τις προθέσεις κάποιου αν δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε συναισθηματικές εκφράσεις, όπως τη χαρά, ή αν αυτές δίνουν εντελώς λάθος σήματα. Η επιστήμη μάς καλεί να είμαστε πιο συνειδητοποιημένοι και να μην βασιζόμαστε αποκλειστικά στις εκφράσεις του προσώπου αλλά και στις πληροφορίες που μας δίνει ο άλλος στη συζήτηση που κάνουμε μαζί του.
