Σε μια χρονιά γεμάτη εντάσεις και συγκρούσεις, πέντε χώρες εξακολουθούν να ξεχωρίζουν ως πρότυπα ειρήνης. Οι κάτοικοί τους εξηγούν πώς πολιτικές αποφάσεις και πολιτισμικές αξίες επηρεάζουν την καθημερινότητά τους και καλλιεργούν ένα αίσθημα ηρεμίας.
Το 2025, η ειρήνη μοιάζει να είναι πλέον κάτι δυσεύρετο. Καθώς οι διεθνείς συγκρούσεις εντείνονται, τα κράτη ενισχύουν τα σύνορά τους και οι εμπορικές τριβές αυξάνονται συνεχώς. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ειρήνης (GPI) για το 2025, οι ένοπλες συγκρούσεις έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τρεις νέες να ξεσπούν μέσα στη χρονιά. Σε απάντηση, αρκετές χώρες επιλέγουν να ενισχύσουν τον στρατό τους.
Παρά τις δυσμενείς συνθήκες, ορισμένα κράτη συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στην ειρήνη. Ο Δείκτης Παγκόσμιας Ειρήνης, που καταρτίζεται από το Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης, αξιολογεί 23 παράγοντες – από στρατιωτικές δαπάνες και συγκρούσεις έως δείκτες εσωτερικής ασφάλειας όπως εγκληματικότητα και τρομοκρατία. Τα ίδια κράτη καταλαμβάνουν σταθερά τις πρώτες θέσεις εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, αποδεικνύοντας πως οι μακροπρόθεσμες ειρηνικές πολιτικές προσφέρουν σταθερότητα και ασφάλεια.
Ιρλανδία
Παρά το παρελθόν των συγκρούσεων τον 20ό αιώνα, η Ιρλανδία έχει στραφεί πλήρως προς την ειρήνη, μειώνοντας διαρκώς τη στρατιωτικοποίησή της και καταγράφοντας χαμηλά ποσοστά εσωτερικών και διεθνών εντάσεων. Συγκαταλέγεται στις 10 πρώτες χώρες παγκοσμίως σε ζητήματα ασφάλειας, με ελάχιστη εγκληματικότητα και βία. Ο Jack Fitzsimons, κάτοικος του Κίλνταρ και διευθυντής εμπειριών στο Kilkea Castle, εξηγεί ότι η έντονη αίσθηση κοινότητας, η αλληλεγγύη και τα ισχυρά κοινωνικά δίκτυα καθιστούν την Ιρλανδία ένα φιλόξενο και ασφαλές μέρος. «Εδώ οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλο. Αν ζητήσεις βοήθεια από έναν άγνωστο, θα κάνει ό,τι μπορεί για να σε εξυπηρετήσει», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η στρατιωτική ουδετερότητα που διατηρεί η χώρα –αποφεύγοντας τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ– ενισχύει τον προσανατολισμό της στη διπλωματία και τη διατήρηση του πολιτιστικού και φυσικού της πλούτου. Η φιλικότητα των κατοίκων, σύμφωνα με τον Fitzsimons, αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της ιρλανδικής ταυτότητας, όπως και ο χαλαρός ρυθμός ζωής, που εκφράζεται μέσα από απλές, καθημερινές απολαύσεις: βόλτες στη φύση, παραδοσιακή μουσική και αφήγηση ιστοριών.
Νέα Ζηλανδία
Αναρριχόμενη στην τρίτη θέση του δείκτη το 2025, η Νέα Ζηλανδία βελτίωσε σημαντικά τους δείκτες ασφάλειας και προστασίας, ενώ μείωσε τις επιπτώσεις τρομοκρατικών ενεργειών. Η απομονωμένη γεωγραφική της θέση λειτουργεί προστατευτικά, αλλά η εσωτερική της πολιτική είναι αυτή που κάνει τη διαφορά. Η Mischa Mannix-Opie από την εταιρεία Greener Pastures επισημαίνει ότι οι αυστηροί νόμοι περί όπλων και η εμπιστοσύνη στους θεσμούς συμβάλλουν σε μια γενική αίσθηση ασφάλειας. «Είναι φυσιολογικό να βλέπεις παιδιά να περπατούν μόνα τους στο σχολείο, πόρτες να μένουν ξεκλείδωτες και οδηγούς να σταματούν για να βοηθήσουν έναν άγνωστο».
Η ισχυρή κοινωνική πρόνοια και η καθολική υγειονομική περίθαλψη συμπληρώνουν το αίσθημα ασφάλειας, ενώ οι Νεοζηλανδοί διατηρούν στενή επαφή με τη φύση και την παράδοση – κάτι που εκφράζεται μέσα από πλήθος φεστιβάλ και οικογενειακές δραστηριότητες.
Ισλανδία
Στην κορυφή του Παγκόσμιου Δείκτη Ειρήνης από το 2008, η Ισλανδία κατέχει τις υψηλότερες βαθμολογίες και στους τρεις βασικούς τομείς: ασφάλεια, απουσία συγκρούσεων και ελάχιστη στρατιωτικοποίηση. Η Inga Rós Antoníusdóttir, γενική διευθύντρια της Intrepid Travel North Europe, τονίζει τη σημασία της κοινότητας, καθώς ακόμα και υπό δύσκολες καιρικές συνθήκες οι πολίτες νιώθουν ασφαλείς. «Είναι συνηθισμένο να βλέπει κανείς μωρά να κοιμούνται σε καροτσάκια έξω από καφέ, ενώ οι γονείς τους είναι μέσα. Η αστυνομία δεν οπλοφορεί», αναφέρει.
Η ισότητα των φύλων, το δίκαιο κοινωνικό σύστημα και η αλληλεγγύη συνθέτουν το πλαίσιο μιας πραγματικά ασφαλούς κοινωνίας. Οι επισκέπτες μπορούν να νιώσουν αυτή τη γαλήνη μέσα από καθημερινές εμπειρίες, όπως οι θερμές πηγές και οι πεζοπορίες στη φύση.
Αυστρία
Παρότι φέτος βρέθηκε μία θέση χαμηλότερα, η Αυστρία εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή του δείκτη. Η συνταγματικά κατοχυρωμένη ουδετερότητα της χώρας την κρατά μακριά από στρατιωτικές συμμαχίες και ενισχύει τη σταθερότητά της. Ο Armin Pfurtscheller, ιδιοκτήτης του SPA-Hotel Jagdhof στην κοιλάδα Stubai, εξηγεί ότι οι επενδύσεις στο κοινωνικό κράτος, την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση ενισχύουν την εμπιστοσύνη και τη σταθερότητα. «Η ασφάλεια εδώ δεν είναι απλώς ένα στατιστικό στοιχείο – είναι τρόπος ζωής», λέει. Οι επισκέπτες βιώνουν αυτή τη γαλήνη πολύ σύντομα: «Μέσα σε λίγες ημέρες νιώθουν ελεύθεροι, χαλαροί και πιο συνδεδεμένοι με τον εαυτό τους και τη φύση».
Σιγκαπούρη
Η μόνη ασιατική χώρα στην πρώτη δεκάδα του δείκτη, η Σιγκαπούρη διατηρεί υψηλή θέση κυρίως χάρη στην εσωτερική της ασφάλεια, παρά τις υψηλές στρατιωτικές δαπάνες. Ο κάτοικος Xinrun Han περιγράφει τη ζωή στην πόλη-κράτος ως ήρεμη και ασφαλή: «Μπορείς να περπατήσεις μόνος σου τη νύχτα χωρίς καμία ανησυχία. Υπάρχει πλήρης εμπιστοσύνη στο σύστημα και στους ανθρώπους γύρω σου».
Παρότι η συντηρητική στάση της χώρας περιορίζει ορισμένες ελευθερίες –όπως τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+–, παρατηρούνται βήματα προόδου, με την κοινωνία να γίνεται σταδιακά πιο ανοιχτή. Η ελευθερία κινήσεων και η καθημερινή αίσθηση ασφάλειας επιτρέπουν σε κατοίκους και επισκέπτες να απολαμβάνουν τη ζωή, ακόμα και σε ώρες που αλλού θα θεωρούνταν ακατάλληλες: νυχτερινές βόλτες, φαγητό στον δρόμο, χαλαρές επισκέψεις σε πάρκα.
Οι 10 πιο ειρηνικές χώρες στον Παγκόσμιο Δείκτη Ειρήνης 2025:
- Ισλανδία
- Ιρλανδία
- Νέα Ζηλανδία
- Αυστρία
- Ελβετία
- Σιγκαπούρη
- Πορτογαλία
- Δανία
- Σλοβενία
- Φινλανδία
