Μετά από δεκαετίες στασιμότητας, υποεπενδύσεων και παλινωδιών, ο ελληνικός σιδηρόδρομος βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική στιγμή.
Η κυβέρνηση και ο νέος ΟΣΕ δρομολογούν ένα στρατηγικό σχέδιο ανάταξης με επενδύσεις ύψους 10 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία, φιλοδοξώντας να μετατρέψουν το δίκτυο σε βασικό μοχλό ανάπτυξης της χώρας. Στόχος είναι η ενίσχυση των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, η ασφάλεια των δρομολογίων αλλά και το άνοιγμα της αγοράς σε νέους παίκτες, ώστε το ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα να σταθεί στο ύψος των ευρωπαϊκών προτύπων.
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Χρήστος Παληός, παρουσίασε χθες στο συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών ITC 2025, τον στρατηγικό σχεδιασμό για τον σιδηρόδρομο, με στόχο τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των υποδομών. Στο σχέδιο αυτό περιλαμβάνονται και οι πολυετείς συμβάσεις συντήρησης με δείκτες απόδοσης και ένα γιγαντιαίο επενδυτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το οποίο όπως είπε ολοκληρώνεται αυτές τις μέρες.
Στο επίκεντρο βρίσκονται οι σιδηροδρομικές συνδέσεις με τα λιμάνια, με χρηματοδότηση ήδη εξασφαλισμένη για τη γραμμή Αλεξανδρούπολης–Ορμενίου και προτεραιότητα στα λιμάνια Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Βόλου αλλά και μεγάλα έργα εμπορευματικών διασυνδέσεων.
Η ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης στη Θεσσαλία τοποθετείται το καλοκαίρι του 2026 -πιθανώς νωρίτερα από το ορόσημο του Αυγούστου του ίδιου έτους.
Χθες από το βήμα του ITC ο κ. Κυρανάκης δήλωσε ότι πλέον οι αυτοψίες των έργων θα γίνονται και με drones για να υπάρχει μια συχνή και τακτική καταγραφή ότι τα έργα προχωρούν, εξασφαλίζοντας την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και την ποιότητα των παρεμβάσεων.
Παράλληλα ανακοίνωσε ότι την Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου ξεκινούν οι εκπαιδεύσεις των μηχανοδηγών στο σύστημα αυτόματης πέδησης, ελέγχου ταχύτητας και θέσης ETCS. Συγκεκριμένα ολοκληρώθηκε η σύμβαση για το ETCS On Board, με την ανάταξη 100 κινητήριων μονάδων και όλες οι δοκιμαστικές λειτουργίες στέφθηκαν με επιτυχία.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών Στέλιος Σακαρέτσιος, τόνισε ότι έχει ολοκληρωθεί και η ανάπτυξη του συστήματος γεωεντοπισμού HEPOS.
«Πρόκειται για ένα σύγχρονο τεχνολογικό εργαλείο που επιτρέπει, ανά πάσα στιγμή, να είναι ορατή σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο η θέση του τρένου με ακρίβεια λίγων εκατοστών», ενώ συμπλήρωσε πως έχει ολοκληρωθεί το set-up στις πρώτες αμαξοστοιχίες, πραγματοποιούνται δρομολόγια καθημερινά, το σύστημα είναι λειτουργικό και έχει επιβεβαιωθεί η αξιοπιστία του. Αυτό που απομένει είναι η εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού σε όλα τα τρένα.
Ο εξοπλισμός του εν λόγω συστήματος θα τοποθετηθεί σε 160 μηχανές τρένων και υπολογίζεται ότι, έως τα τέλη του 2025, θα είναι πλήρως λειτουργικό στον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης.
Άνοιγμα σε ιδιώτες
Πέρα από τον πρωταρχικό σκοπό που είναι η ασφάλεια στο σιδηρόδρομο, η ανάπτυξη των επιβατικών αλλά και των εμπορευματικών μεταφορών στις οποίες όπως αναφέρθηκε χθες «η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της Ευρώπης», η κυβέρνηση προωθεί το άνοιγμα της αγοράς σε νέους παίκτες.
Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ανέφερε ότι υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από τη Levante Train, η οποία έχει υποβάλει αίτηση στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων για εκτέλεση τοπικών δρομολογίων στη Δυτική Πελοπόννησο. Ο κ. Κυρανάκης τόνισε ότι η Hellenic Τrain δεν έχει την αποκλειστικότητα στο σιδηροδρομικό δίκτυο και ότι μπορούν να μπουν και νέοι ιδιώτες στον τομέα των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών. Σιδηροδρομικοί κύκλοι δεν αποκλείουν επέκταση της Levante Train (θυγατρική της Levante Ferries που κάνει τα ακτοπλοΐκά δρομολόγια από Κυλλήνη στα νησιά των Επτανήσων) και σε άλλα τοπικά δρομολόγια και θυμίζουν την πρόσφατη αντιπαράθεση με την Hellenic Train για τη διακοπή του δρομολογίου προς Καλάβρυτα, όπου ο αναπληρωτής υπουργός είχε ζητήσει με αυστηρή επιστολή του την επαναφορά του, την οποία δεν έκριναν σκόπιμη οι Ιταλοί για εμπορικούς λόγους.
Τροχαίο υλικό
Από την πλευρά της, η Hellenic Train συνεχίζει τις επενδύσεις της στην Ελλάδα, με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Roberto Rinaudo να δηλώνει χθες ότι η εταιρεία μελετά τις προσφορές για νέο τροχαίο υλικό, με στόχο την αντικατάσταση εξοπλισμού ηλικίας 20 ετών και την αναβάθμιση υπηρεσιών για τους επιβάτες. Αναφερόμενος στο χρόνο κατά τον οποίο το νέο τροχαίο υλικό θα μπει στις ράγες, ο κ. Rinaudo ξεκαθάρισε ότι «έχουμε έρθει σε επαφή με τους καλύτερους κατασκευαστές στην Ευρώπη, μελετάμε τις προσφορές για να επιλέξουμε την καλύτερη από άποψη χρόνου παράδοσης, ποιότητας και καταλληλότητας». Ωστόσο απέφυγε να δώσει χρονοδιάγραμμα.
Η εταιρεία όπως τόνισε θα επενδύσει επίσης σε τεχνογνωσία και προσωπικό ώστε οι εργαζόμενοι να διαθέτουν υψηλές δεξιότητες, θεωρώντας ότι αυτό είναι το κλειδί της επιτυχίας.
Παράλληλα, κυβέρνηση και ΟΣΕ προετοιμάζουν την εισαγωγή νέων διαδικασιών λειτουργίας, καθώς και την αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού από το εξωτερικό για να εμπλουτίσουν την τεχνογνωσία του ελληνικού σιδηροδρόμου αξιολογώντας βιογραφικά 300 υποψηφίων.
Ο Αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών δήλωσε χθες ότι είναι μια χρυσή ευκαιρία να συνυπάρξουν οι Ελληνες με στελέχη του εξωτερικού, οι οποίοι έχουν αιτηθεί την επιστροφή τους στην χώρα μας, ανακοινώνοντας μάλιστα ότι οι συνεντεύξεις θα ξεκινήσουν την επόμενη εβδομάδα.
Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι ο σιδηρόδρομος θα αποκτήσει στελέχη με τεχνογνωσία από ευρωπαϊκές εταιρίες σιδηροδρόμου και όχι μόνο και ταυτόχρονα ότι αλλάζει τις διαδικασίες ώστε να γίνουν πιο ευρωπαϊκές και πιο ολοκληρωμένες.
Όπως αναφέρθηκε χθες από την πολιτική ηγεσία, το υπουργείο έχει δεσμεύσει τον προϋπολογισμό για τις προσλήψεις αυτές και είναι σε θέση να δώσει καλύτερες αμοιβές που αποτελούν ένα από τα κύρια κίνητρα για να επιστρέψουν οι Έλληνες του εξωτερικού στην Ελλάδα.
