Η σχέση ανάμεσα στην ανθρώπινη δημιουργικότητα και την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας παγκόσμιας συζήτησης. Στη μουσική, όπου η έμπνευση και το συναίσθημα αποτελούν θεμέλια της καλλιτεχνικής έκφρασης, η αλματώδης ανάπτυξη των συστημάτων ΤΝ γεννά ερωτήματα για το μέλλον των δημιουργών. Μπορεί ένας αλγόριθμος να αντικαταστήσει τη μελωδία που γεννιέται από μια ανθρώπινη ψυχή;
Η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ο Eλληνικός Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης μουσικών πνευματικών δικαιωμάτων, δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνας κοινής γνώμης που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την εταιρία ALCO δίνοντας απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα του ζητήματος.
Σε μια εποχή που οι τομείς πολιτισμού και δημιουργικότητας βιώνουν καθημερινά οικονομική ζημία και αθέμιτο ανταγωνισμό με την ταχύτατη ανάπτυξη των μοντέλων παραγωγικής ΤΝ (GenAI) και των συστημάτων παραγωγής καλλιτεχνικού περιεχομένου κάθε είδους, η έρευνα της ALCO καταγράφει την απόλυτη αναγνώριση από την ελληνική κοινωνία του ρόλου και της σημασίας των συνθετών και στιχουργών στη δημιουργία μουσικών έργων.
Το 94% θεωρεί το ρόλο συνθετών και στιχουργών σημαντικό, ενώ το 62% ενδιαφέρεται και υπολογίζει το όνομα του συνθέτη / στιχουργού όταν επιλέγει να αγοράσει ή να «κατεβάσει» και να αποθηκεύσει μουσικά έργα.
Καθολικό αίτημα για σήμανση έργων ΤΝ
Σχεδόν καθολική είναι η άποψη της ανάγκης να υπάρχει σήμανση στα μουσικά έργα που παράγονται από ΤΝ.
Το 90% πιστεύει ότι πρέπει να υπάρχει ειδικό σήμα, ώστε οι ακροατές / καταναλωτές να γνωρίζουν ότι ένα μουσικό έργο είναι προϊόν ΤΝ. Επιπλέον, το 84% πιστεύει ότι τα μουσικά έργα ΤΝ πρέπει να αναφέρουν τα ονόματα των έργων που χρησιμοποιήθηκαν ως υλικό για την παραγωγή τους.
Δίκαιη αμοιβή για τους δημιουργούς
Πολύ ισχυρή είναι η αντίληψη της ελληνικής κοινής γνώμης ότι οι δημιουργοί πρέπει να αμείβονται για τη χρήση των μουσικών έργων που χρησιμοποιούνται ως υλικό για να παραχθούν προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης.
Το 73% (έναντι μόλις 12%), πιστεύει ότι οι συνθέτες / στιχουργοί έργων που χρησιμοποιούνται ως υλικό για να παραχθεί ένα μουσικό έργο από ΤΝ πρέπει να λαμβάνουν αμοιβή από τις εταιρίες που παράγουν μουσικά έργα με ΤΝ.
Η έρευνα της ALCO πραγματοποιήθηκε με τηλεφωνικές συνεντεύξεις από 3-8 Μαΐου 2025, σε δείγμα 1000 ατόμων, γυναίκες και άνδρες, ηλικίας από 17 ετών και άνω, σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Ο συνθέτης και Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Γιάννης Γλέζος ανέφερε ότι «το ελληνικό κοινό αναγνωρίζει και υποστηρίζει ευρέως αυτό που εμείς οι δημιουργοί διεκδικούμε συλλογικά από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τις εθνικές κυβερνήσεις με ισχυρότερα πολιτικά και νομικά μέτρα και πράξεις: Η χρήση των μουσικών μας έργων από τις εταιρίες start-ups ΤΝ προϋποθέτει τη συναίνεση του δημιουργού, την αδειοδότηση από τον οργανισμό/φορέα που τον εκπροσωπεί και την αμοιβή του. Προστατέψτε την ανθρώπινη δημιουργικότητα για να συνεχίσουμε να συνθέτουμε μουσική και να φτιάχνουμε τραγούδια με ψυχή και έμπνευση».
