Η σωματική ελκυστικότητα αποτελεί σταθερό αντικείμενο ενδιαφέροντος τόσο για την επιστημονική κοινότητα όσο και για την κοινωνία στο σύνολό της. Αν και οι πολιτισμικές αξίες και οι αισθητικές τάσεις μεταβάλλονται με τον χρόνο, η εξελικτική ψυχολογία επιχειρεί να εντοπίσει σταθερούς βιολογικούς παράγοντες που επηρεάζουν το ποιοι σωματότυποι θεωρούνται πιο ελκυστικοί. Σε αυτό το πλαίσιο, μια νέα διαπολιτισμική μελέτη διερεύνησε ποιο ποσοστό σωματικού λίπους θεωρείται ιδανικό στους άνδρες, προσφέροντας ευρήματα που σχετίζονται με την υγεία, τη φυσική κατάσταση και την ανθρώπινη αντίληψη.
Η μελέτη -που δημοσιεύθηκε στο Personality and Individual Differences -αποκαλύπτει ενδιαφέροντα δεδομένα για τη σχέση ανάμεσα στο ποσοστό σωματικού λίπους και την αντιλαμβανόμενη σωματική ελκυστικότητα των ανδρών. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε τρεις διαφορετικές χώρες (Κίνα, Λιθουανία, Ηνωμένο Βασίλειο) και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα μέτρια επίπεδα σωματικού λίπους είναι ο ισχυρότερος και πιο σταθερός δείκτης ελκυστικότητας, ξεπερνώντας σε σημασία τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και την αναλογία ώμων προς μέση.
Το προφίλ του ελκυστικού σώματος: Ο ρόλος του λίπους
Οι συμμετέχοντες -283 άτομα από πανεπιστήμια των τριών χωρών -κλήθηκαν να αξιολογήσουν την ελκυστικότητα ανδρικών σωμάτων μέσα από ασπρόμαυρες εικόνες ακτινοσκόπησης DXA. Οι εικόνες παρουσίαζαν σώματα με ποσοστά λίπους που κυμαίνονταν από 5,9% έως 37,2%, και δείκτες μάζας σώματος από 20,1 έως 33,7. Τα πρόσωπα και το ύψος είχαν αφαιρεθεί για να εξαλειφθούν άλλοι πιθανοί παράγοντες επιρροής. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν ερωτήθηκαν για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, γεγονός που ενδέχεται να περιορίζει εν μέρει την ερμηνεία των προτιμήσεών τους. Έτσι, τους ζητήθηκε να ταξινομήσουν τις εικόνες κατά σειρά ελκυστικότητας, σε μια διαδικασία τύπου «card sorting» που βασίστηκε αποκλειστικά στο σχήμα του σώματος.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνδρες με ΔΜΣ μεταξύ 23 και 27 θεωρήθηκαν σταθερά οι πιο ελκυστικοί και στις τρεις χώρες. Αυτό το εύρος αντιστοιχεί σε φυσιολογικό έως ελαφρώς αυξημένο βάρος, κάτι που υποδηλώνει ότι η υπερβολική λεπτότητα ή η έντονη μυϊκή ανάπτυξη δεν αποτελούν τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης.
Ωστόσο, το πιο αξιοσημείωτο εύρημα ήταν η ισχυρή συσχέτιση της ελκυστικότητας με το ποσοστό σωματικού λίπους. Σώματα με περίπου 13-14% λίπος αξιολογήθηκαν ως τα πιο ελκυστικά. Πρόκειται για επίπεδα που συνδέονται με καλή μεταβολική υγεία και ισορροπία, χωρίς τα μειονεκτήματα της υποθρεψίας ή της παχυσαρκίας. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, «οι παρατηρητές φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε ενδείξεις μέτριας λιπώδους ανάπτυξης, κάτι που συνάδει με εξελικτικά πρότυπα». Επιπλέον, δεν διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών «αξιολογητών», γεγονός που δείχνει κοινές τάσεις στην αντίληψη της ανδρικής ελκυστικότητας και στα δύο φύλα.
Μυϊκή δύναμη και συμμετρία: Δευτερεύοντες παράγοντες
Αν και η αναλογία ώμων προς μέση -περίπου στο 1,57 -σχετιζόταν με υψηλότερη βαθμολόγηση, η επίδρασή της αποδείχθηκε περιορισμένη και λιγότερο συνεπής. Στην Κίνα και τη Λιθουανία, όταν ελήφθη υπόψη το ποσοστό λίπους, η συγκεκριμένη αναλογία δεν επηρέασε σημαντικά τις αξιολογήσεις. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, και οι δύο παράγοντες φάνηκαν να παίζουν ρόλο αλλά το ποσοστό λίπους εξηγούσε μεγαλύτερο μέρος της διαφοροποίησης στις κρίσεις των συμμετεχόντων.
«Τα δεδομένα μας αμφισβητούν την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι τα ανδρικά σώματα τύπου «V» ή με έντονη μυϊκή δύναμη θεωρούνται αυτομάτως πιο επιθυμητά. Αντιθέτως, φαίνεται ότι οι παρατηρητές δίνουν μεγαλύτερη έμφαση σε ενδείξεις υγείας και ισορροπημένης σωματικής σύστασης», αναφέρουν οι ερευνητές.
Η μελέτη ρίχνει νέο φως στο πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη σωματική ελκυστικότητα, υποδεικνύοντας ότι τα μέτρια επίπεδα σωματικού λίπους -και όχι η υπερβολική γράμμωση ή μυϊκή δύναμη-αποτελούν τον κυρίαρχο δείκτη θετικής αξιολόγησης. Όπως σχολιάζουν οι συγγραφείς, «οι γυναίκες φαίνεται να είναι ευαίσθητες στην ποσότητα λίπους με τρόπο συμβατό με τις εξελικτικές προσδοκίες». Την ίδια στιγμή, προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνδρες συχνά αξιολογούν ως ελκυστικότερες τις γυναίκες με επίπεδα λίπους χαμηλότερα από το εξελικτικά ιδανικό.
Ωστόσο, αξίζει να τονιστεί ότι η ελκυστικότητα στην πραγματική ζωή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που αλληλεπιδρούν, όπως φυσικά χαρακτηριστικά, προσωπικότητα, κοινωνικό πλαίσιο και πολιτισμικές προσδοκίες. Η συγκεκριμένη μελέτη βασίστηκε αποκλειστικά στην αξιολόγηση του σχήματος του σώματος, με κάθε άλλο οπτικό ή εκφραστικό στοιχείο να έχει σκόπιμα αφαιρεθεί. Παρόλα αυτά, προσφέρει ένα χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση των αντιλήψεων γύρω από την εμφάνιση και αναδεικνύει τη σημασία της υγιούς σωματικής σύνθεσης έναντι των ακραίων ή τεχνητών προτύπων που συχνά προβάλλονται στα μέσα ενημέρωσης και τη βιομηχανία της εικόνας.
