Μια βιοτεχνολογική εταιρεία αξίας 10 δισ. δολαρίων, η Colossal Biosciences Inc., μαζί με επιστήμονες από όλο τον κόσμο, επιχειρούν ένα επιστημονικό άλμα στην προστασία της βιοποικιλότητας: την επαναφορά του λευκού ρινόκερου του Βορρά από τα όρια της εξαφάνισης. Το σχέδιο, που συνδυάζει γονιδιακή επεξεργασία, παρένθετη μητέρα και κρυοσυντηρημένο γενετικό υλικό, στοχεύει να δημιουργήσει ένα νέο άτομο μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Η Colossal, με έδρα το Ντάλας των ΗΠΑ, έχει ήδη προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον για την προσπάθειά της να «αναστήσει» εξαφανισμένα είδη, όπως το μαλλιαρό μαμούθ. Τώρα συνεργάζεται με ερευνητικά κέντρα από την Κένυα, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία και την Τσεχία, με σκοπό να δημιουργήσει έναν τρίτο λευκό ρινόκερο του Βορρά, που θα προστεθεί στα δύο τελευταία εναπομείναντα, τα θηλυκά Najin και Fatu, που ζουν προστατευμένα στο Ol Pejeta Conservancy της Κένυας.
«Αυτό θα γίνει σε τρία με τέσσερα χρόνια», δήλωσε ο Matt James, διευθυντής ζώων της Colossal. «Είναι πιο εφικτό και οικονομικά βιώσιμο να επαναφέρουμε τώρα τον πληθυσμό, πριν το είδος χαθεί εντελώς και χρειαστεί να αναδημιουργηθεί από το μηδέν».
Η γονιδιακή επεξεργασία αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο αλλά επαναστατικό εργαλείο στη μάχη για τη διάσωση της άγριας ζωής, σε μια εποχή όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα καταστρέφει τα οικοσυστήματα. Ορισμένοι επιστήμονες, ωστόσο, προειδοποιούν ότι η «αναβίωση» εξαφανισμένων ειδών μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα.
Η πρωτοφανής επιχείρηση διάσωσης ξεκίνησε το 2015, όταν επιστήμονες από πέντε ηπείρους ίδρυσαν το BioRescue Consortium για να σχεδιάσουν ένα σχέδιο διάσωσης του υποείδους. Τότε υπήρχαν μόνο τρία ζωντανά άτομα: τα δύο θηλυκά Najin και Fatu και το αρσενικό Sudan, που πέθανε το 2018. Η Colossal προστέθηκε στην αποστολή το 2023, προσφέροντας τεχνογνωσία αιχμής στη γονιδιακή επεξεργασία.
Στη δεκαετία του 1960, οι λευκοί ρινόκεροι του Βορρά αριθμούσαν περίπου 2.250 άτομα, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN). Από τότε, η λαθροθηρία και η καταστροφή των βιοτόπων οδήγησαν το είδος στην πλήρη κατάρρευση. Σήμερα, δεν μπορούν να αναπαραχθούν φυσιολογικά.
Η νέα προσέγγιση προβλέπει τη χρήση ωαρίων από τα δύο θηλυκά και σπέρματος του Sudan, για τη δημιουργία εμβρύων που θα εμφυτευτούν σε παρένθετες μητέρες λευκού ρινόκερου του Νότου — ενός συγγενικού είδους με πληθυσμό άνω των 15.000 ατόμων, κυρίως στη Νότια Αφρική. Οι ρινόκεροι του Νότου είναι λίγο μεγαλύτεροι και λιγότερο τριχωτοί, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία βιολογικά συμβατή.
