Oι τιμές του τυπικού καλαθιού προϊόντων στα ελληνικά σούπερ μάρκετ παραμένουν χαμηλότερες συγκριτικά με χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ρουμανία, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Το ΙΕΛΚΑ παρουσίασε τα συμπεράσματα μιας έρευνας για τη σύγκριση τιμών, η οποία βασίστηκε σε δεδομένα από ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών, αλλά και σε δειγματοληψίες απευθείας από γνωστές αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η έρευνα αφορούσε τον Σεπτέμβριο του 2025 και περιλάμβανε τις τιμές ενός «τυπικού καλαθιού» προϊόντων στην Ελλάδα και σε επτά ακόμη ευρωπαϊκές χώρες.
Η σύγκριση πραγματοποιήθηκε με δύο τρόπους: με και χωρίς τον υπολογισμό του ΦΠΑ, ο οποίος διαφοροποιείται ανά χώρα. Αναλύθηκαν συνολικά 40 κατηγορίες βασικών προϊόντων, με βάση περισσότερες από 6.000 τιμές και στοιχεία από 44 αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Οι μέσοι όροι προέκυψαν από τιμές τόσο επώνυμων προϊόντων όσο και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Στη σύγκριση που περιλαμβάνει τον ΦΠΑ, η Ελλάδα διατηρεί σημαντικά φθηνότερο μέσο καλάθι σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες:
- Γερμανία: 33% ακριβότερο καλάθι
- Γαλλία: 30% υψηλότερες τιμές
- Ηνωμένο Βασίλειο: 10% ακριβότερο
- Ιταλία: 15% επάνω
- Ισπανία: 12% ακριβότερο
- Ρουμανία: 15% υψηλότερα
- Πορτογαλία: μόλις 1% ακριβότερη
Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν πως, παρά τις επιμέρους διαφορές, η Ελλάδα παραμένει η πιο οικονομική επιλογή μεταξύ των οκτώ χωρών.
Όταν αφαιρεθεί ο ΦΠΑ από τις τιμές, για να φανεί η καθαρή τιμή προϊόντων, η εικόνα ενισχύει περαιτέρω τη θέση της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, το μέσο καλάθι παραμένει φθηνότερο στη χώρα μας σε σχέση με όλες τις άλλες:
- Γερμανία: 39% ακριβότερη
- Γαλλία: 38% υψηλότερες τιμές
- Ηνωμένο Βασίλειο: 22% επάνω
- Ιταλία: επίσης 22%
- Ισπανία: 18% ακριβότερη
- Ρουμανία: 17% υψηλότερα
- Πορτογαλία: 4% ακριβότερη
Οι διαφορές αυτές δείχνουν ότι η χαμηλότερη καθαρή τιμή στην Ελλάδα δεν οφείλεται απλώς σε φορολογικά πλεονεκτήματα, αλλά και σε συγκριτικά χαμηλότερες τιμές λιανικής.
Η διακύμανση του ΦΠΑ παίζει σημαντικό ρόλο στις τιμές. Στην Ελλάδα, ο ΦΠΑ για τρόφιμα ανέρχεται στο 13%, ποσοστό που είναι υψηλότερο από εκείνο πολλών άλλων χωρών:
- Ηνωμένο Βασίλειο: 0% ή 5%
- Γαλλία: 10% ή 5,5%
- Ισπανία: 10% ή 4%
- Πορτογαλία: 13% ή 6%
- Ιταλία: 10% ή 4%
- Γερμανία: 7%
- Ρουμανία: 11% ή 5%
Ενώ οι υπόλοιπες χώρες εφαρμόζουν χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ για τα περισσότερα είδη διατροφής, η Ελλάδα διατηρεί αρκετά προϊόντα στον μεσαίο συντελεστή του 13%. Αυτό καθιστά τις καθαρές τιμές (προ ΦΠΑ) ακόμη πιο ανταγωνιστικές, σε σύγκριση με τις τελικές τιμές των άλλων χωρών.
Η μελέτη διευκρινίζει πως δεν έχει ενσωματωθεί στις τιμές η επίδραση ειδικών φόρων κατανάλωσης, όπως αυτοί που επιβάλλονται σε προϊόντα όπως ο καφές. Αυτό οφείλεται στη δυσκολία αξιόπιστης καταγραφής και σύγκρισης των ειδικών φόρων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Επιπλέον, είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όπου προϊόντα εντάσσονται στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ στην Ελλάδα, αλλά στον υψηλό σε άλλες χώρες. Ένα από τα λίγα παραδείγματα αποτελείται από τα μωρομάντηλα, όπου παρατηρείται η αντίστροφη φορολογική πολιτική.
