Μειώσεις στις παραδοθείσες ποσότητες γάλακτος αλλά και αυξήσεις των τιμών στο πρόβειο και το γίδινο γάλα έφερε η ευλογιά, με τις τυροκομικές επιχειρήσεις σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας να αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε πρώτη ύλη, ιδιαίτερα στη Θεσσαλία και τη Θράκη, ενώ η επέκταση της νόσου με συνεχώς νέα κρούσματα προκαλεί αναστάτωση στην αγορά και φόβο για την παραγωγή κυρίως της φέτας, που αποτελεί τον πρωταγωνιστή στις ελληνικές εξαγωγές.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται πλέον μόνο στα μικρά τυροκομεία, αλλά χτυπά την πόρτα και των μεγαλύτερων γαλακτοβιομηχανιών της χώρας. Το γεγονός ότι από πέρυσι ο αριθμός των αιγοπροβάτων της χώρας, εξαιτίας των σφαγιασμών μολυσμένων κοπαδιών, έχει σήμερα ξεπεράσει τις 360.000 δημιουργεί έντονο προβληματισμό, καθώς οι λιγότερες ποσότητες γάλακτος που εισκομίζονται είναι σε υψηλότερες τιμές και τα τυροκομικά και γαλακτοκομικά προϊόντα που θα παράγονται θα είναι ακριβότερα το επόμενο διάστημα και, αν το πρόβλημα συνεχιστεί, και σε μικρότερες ποσότητες.
Αρκετές είναι οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρές δυσκολίες στην εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας γάλακτος, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές αυξήσεις στις τιμές που θα φτάσουν στην αγορά των τυροκομικών το επόμενο διάστημα, καθώς, για παράδειγμα, η φέτα που σήμερα πωλείται έχει παραχθεί σε προγενέστερο χρόνο με πρώτη ύλη που κοστολογήθηκε σε χαμηλότερη τιμή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η παραγωγή γάλακτος είναι μειωμένη άνω του 15% σε αρκετές περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την ευλογιά.
Σύμφωνα με παραγωγούς, οι αναμενόμενες αυξήσεις στην πρώτη ύλη μεσοσταθμικά θα ξεπερνούν τα 10-15 λεπτά για το πρόβειο γάλα, με τις τιμές από 1,35 ευρώ πέρυσι να εκτιμώνται ήδη ακόμα και στα 1,65 ευρώ, ενώ για το γίδινο γάλα από 0,85-0,89 στο 1 ευρώ φέτος. Ενας ακόμα προβληματισμός που υπάρχει στην αγορά εξαιτίας της μείωσης της πρώτης ύλης είναι και το εάν τίθεται θέμα ελλείψεων στην εσωτερική αγορά το επόμενο διάστημα, κάτι που θα επηρεάσει και τις τιμές. Σύμφωνα με τους τυροκόμους, η παραγωγή φέτας ήταν στους 140.000 τόνους, με τους 90.000 τόνους να έχουν εξαχθεί το 2024.
Σοβαρούς κινδύνους καλείται να αντιµετωπίσει η φέτα, µε ανησυχία και στον Ερύµανθο και τα Καλάβρυτα, περιοχές µε ισχυρή κτηνοτροφική παράδοση, λόγω της συνεχιζόµενης επιδηµίας ευλογιάς που έχει πλήξει τον πληθυσµό των προβάτων.
Αν και προς το παρόν – και για τους αµέσως επόµενους µήνες – οι επιχειρήσεις έχουν τυροκοµήσει την γαλακτοπαραγωγή των προηγούµενων µηνών και υπάρχουν αποθέµατα, ωστόσο πηγές της αγοράς θεωρούν ότι το πρόβληµα θα αρχίσει να εµφανίζεται το προσεχές διάστηµα, µε αυξήσεις που µπορεί να φτάσουν έως και στο 10% στη φέτα.
Οι φόβοι
Οι επόµενοι µήνες, σύµφωνα µε πληροφορίες του «Νεολόγου», αναµένεται να φέρουν σηµαντικές πιέσεις στην αγορά και να επηρεάσουν τους παραγωγούς και τους καταναλωτές στις περιοχές της Αχαΐας.
Με την έναρξη της νέας γαλακτικής περιόδου, τον Οκτώβριο και τον Νοέµβριο, εκτιµάται ότι η τιµή του πρόβειου γάλακτος θα αυξηθεί κατά 10 έως 15 λεπτά το λίτρο, γεγονός που µπορεί να επηρεάσει άµεσα το κόστος παραγωγής των τυροκοµικών προϊόντων και να δηµιουργήσει ανακατατάξεις στην αγορά.
Η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να έχει σηµαντικό αντίκτυπο στις τιµές της φέτας, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις εξαγωγές, όπου ήδη υπάρχουν δεσµευτικά συµβόλαια, συµφωνίες και υποχρεώσεις που πρέπει να τηρηθούν αυστηρά.
Συµπερασµατικά, η κατάσταση παραµένει υπό έλεγχο προς το παρόν, αλλά το βάρος στρέφεται στο επόµενο διάστηµα, που θα κρίνει αν η σταθερότητα στη φέτα µπορεί να διατηρηθεί ή αν θα ακολουθήσει ανοδική πορεία λόγω της αύξησης της τιµής του γάλακτος, των γενικότερων τάσεων της αγοράς και πιθανών ανατιµήσεων στις πρώτες ύλες και τα µεταφορικά κόστη.
Οι επιπτώσεις
Η φέτα, µαζί µε το γιαούρτι, αποτελούν τα δύο µεγάλα success stories της ελληνικής γαλακτοκοµίας στη διεθνή αγορά. Ωστόσο, η µείωση της παραγωγής, σε συνδυασµό µε την υψηλή ζήτηση, αναµένεται να οδηγήσει σε ανατιµήσεις.
Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις δεν έχουν µεγάλα περιθώρια, καθώς το «λευκό τυρί» από αγελαδινό γάλα πιέζει τη φέτα σε διεθνές επίπεδο, ενώ οι τιµές του αγελαδινού γάλακτος έχουν µειωθεί.
Επιπλέον, το Πάσχα του 2026 αναµένεται οι τιµές των αµνοεριφίων να εκτοξευθούν, µε κάποιους να κάνουν λόγο ότι τα αρνιά θα πωλούνται «στις προθήκες των κοσµηµατοπωλείων».
Θεόδωρος Σούκας-Αντιπρόεδρος Συνεταιρισµού Καλαβρύτων
«Δεν υπάρχει θέμα»
«Η κατάσταση που έχει προκύψει µε τα κρούσµατα ευλογιάς στο ζωικό κεφάλαιο παρακολουθείται στενά και µε απόλυτη υπευθυνότητα.
Τα µέτρα που έχουν ήδη ληφθεί στοχεύουν στην προστασία της παραγωγής και στην αποτροπή της εξάπλωσης της νόσου. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για τη φέτα και τα γαλακτοκοµικά προϊόντα, καθώς έχουν διασφαλιστεί όλα τα απαραίτητα πρωτόκολλα ασφάλειας.
Παράλληλα, έχουµε προχωρήσει στη σύσταση προς τους παραγωγούς να χρησιµοποιούν ειδικό σπρέι απολύµανσης τόσο στις ζωοτροφές όσο και στον εξοπλισµό που σχετίζεται µε την παραγωγή γάλακτος και γαλακτοκοµικών προϊόντων.
Η συνεργασία όλων είναι κρίσιµη ώστε να διασφαλιστεί ότι ο πρωτογενής τοµέας θα συνεχίσει να λειτουργεί µε ασφάλεια και χωρίς αναταράξεις».
Παναγιώτης Μηλιτσόπουλος-Iδιοκτήτης «Μηλιτσόπουλος Τυροκοµικά»
«Ανατίμηση εάν συνεχιστεί»
«Η τρέχουσα κατάσταση µε την ευλογιά παρουσιάζει σοβαρούς κινδύνους και επηρεάζει άµεσα την παραγωγή. Ήδη αντιµετωπίζουµε προβλήµατα διανοµής, καθώς µας έχει γνωστοποιηθεί ότι δεν είναι δυνατή η µεταφορά προϊόντων σε ορισµένες περιοχές. Εάν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, είναι αναπόφευκτο να υπάρξει ανατίµηση των προϊόντων, µε πιθανή αύξηση έως και 10%.
Επιπλέον, σε περίπτωση που η τιµή του γάλακτος ξεπεράσει το 1,60 ευρώ, θα προκύψει περαιτέρω ανατίµηση.Θα λάβουµε όλα τα απαραίτητα µέτρα αλλά είναι εκ προοιµίου δύσκολο να ελέγξουµε την αγορά».
Νίκος Καρακίτσος-Μέτοχος Καλάβρυτα-Χελµός
«Είμαστε σε αναμονή»
«Αυτή την περίοδο βρισκόµαστε σε αναµονή σχετικά µε το ενδεχόµενο ανατίµησης της φέτας. Σε περιπτώσεις όπου µειώνεται η παραγωγή, είναι σύνηθες ο παραγωγός να ζητά υψηλότερη τιµή για το προϊόν του.
Παράλληλα, παρακολουθούµε µε προσοχή πώς θα διαµορφωθούν οι τιµές στην αγορά, καθώς και την ζήτηση που θα προκύψει για τη φέτα.
Υπάρχει επίσης το ενδεχόµενο εισαγωγής φθηνότερου γάλακτος από το εξωτερικό, γεγονός που µπορεί να επηρεάσει περαιτέρω την κατάσταση. Αυτή τη στιγµή, λόγω των πολλών αβεβαιοτήτων, δεν µπορούµε να προβούµε σε συγκεκριµένες εκτιµήσεις ή αποφάσεις, αλλά παραµένουµε σε εγρήγορση για την εξέλιξη των συνθηκών»
Θεόδωρος Τομαράς-Ιδιοκτήτης εταιρείας Ερυµάνθου
«Ακόμη πολύ νωρίς»
«Είναι ακόµη πολύ νωρίς για να βγάλουµε ασφαλή συµπεράσµατα σχετικά µε το αν και πώς θα επηρεαστεί η παραγωγή και η τιµή της φέτας.
Η επίσηµη εικόνα θα είναι διαθέσιµη από τις αρχές του νέου έτους, όταν θα έχουµε συγκεντρώσει τα σχετικά δεδοµένα. Από τον Νοέµβριο θα ξεκινήσουµε να παρακολουθούµε σιγά σιγά τις εξελίξεις, ώστε να έχουµε καλύτερη εικόνα για την κατάσταση της αγοράς και της παραγωγής.
Παράλληλα, παρακολουθούµε στενά και την πορεία της ευλογιάς στα ζώα, καθώς µέχρι τότε µπορεί να έχει αλλάξει η εικόνα. Προς το παρόν, δεν βρισκόµαστε σε περίοδο αρµέγµατος στον Ερύµανθο, οπότε οι παραγωγικές διαδικασίες είναι περιορισµένες. Από πλευράς, υπακούµε σε όλες τις εντολές του Υπουργείου και της Περιφέρειας».
