Ο βραβευμένος με Νόμπελ Αμερικανός βιολόγος James Watson, ο οποίος έφερε επανάσταση στην επιστήμη όταν ανακάλυψε, μαζί με τον συνάδελφό του, τον Φράνσις Κρικ, τη δομή του DNA, απεβίωσε σε ηλικία 97 ετών. Η ανακάλυψή του, πάντως, βρίσκεται σήμερα σε όλες τις σχολικές αίθουσες όπου διδάσκεται βιολογία και συμβολίζει τη ζωή: εκατοντάδες μικρές μπάλες, σε τέσσερα διαφορετικά χρώματα, που σχηματίζουν μια διπλή έλικα, αυτήν του DNA.
Το πρωτοποριακό επιστημονικό έργο του, ωστόσο, αμαυρώθηκε από τις ρατσιστικές δηλώσεις του, κάτι που τον ανάγκασε να παραιτηθεί από τη διεύθυνση του CSHL στα 80 του χρόνια.
Η επιστημονική κοινότητα τον είχε βάλει στο περιθώριο και, το 2014, αποφάσισε να πουλήσει σε δημοπρασία το μετάλλιο του Νόμπελ.
Τη θλίψη του για τον θάνατο του James Watson εξέφρασε ο καθηγητής Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών, Γιάννης Ματσούκας, ο οποίος τον είχε προσκαλέσει στην Πάτρα στο συνέδριο Ιατρικής Χημείας στις 14 Απριλίου 2011: «Ο Watson με τιμούσε με τη φιλία του.
Μίλησα με την οικογένειά του, τον γιο του Rufus στο CSHL, και του εξέφρασα τα πλέον θερμά μου συλλυπητήρια για την απώλεια του πατέρα του και κορυφαίου ερευνητή του αιώνα. Του ζήτησα να μεταφέρει στη μητέρα του, Elizabeth, τη συμπαράστασή μου και των συνεργατών μου. Στην επικοινωνία μας υπογράμμισε ότι οι γονείς του πάντα ανέφεραν την Ελλάδα με τα θερμότερα λόγια για την υποδοχή και την αγάπη που τους έδειξε η ακαδημαϊκή κοινότητα και η πολιτεία, και ότι είχαν τη χώρα μας στη καρδιά τους». Υπενθυμίζεται ότι ο Watson αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών το 2011, στο 12ο Συνέδριο Ιατρικής Χημείας, και επίτιμος Δημότης Σπετσών το 2016, στο 17ο Συνέδριο Ιατρικής Χημείας, για την προσφορά του στην επιστήμη και στην ανθρωπότητα.
«ΕΝΑΣ ΑΠΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΟΦΥΪΑ ΤΟΥ»
«Θα τον θυμόμαστε πάντα σαν έναν απλό και προσιτό άνθρωπο μέσα στη μεγαλοφυΐα του, που ήθελε να μιλά και να συμβουλεύει για ώρες τους φοιτητές μας. Οι επόμενες γενεές θα αναφέρονται τιμητικά στην Ελλάδα, την οποία ο κορυφαίος ερευνητής τίμησε με την υποστήριξή του όταν χρειάστηκε, και με τη συμμετοχή του σε Συνέδρια της Χώρας μας, αποδεχόμενος τις προσκλήσεις: το 1966 στις Σπέτσες με τον Francis Crick, το 2011 στην Πάτρα και το 2016 ξανά στις Σπέτσες, προσκεκλημένος στις δύο τελευταίες επισκέψεις του από το ΜΠΣ “Ιατρική Χημεία” του Πανεπιστημίου Πατρών, όπου ήταν και το τιμώμενο πρόσωπο. Στο συνέδριο των Σπετσών συμμετείχε και η Ruth Padel, τρισέγγονη του Κάρολου Δαρβίνου», ανέφερε ο κ. Ματσούκης.
«ΗΤΑΝ ΜΕΓΑΛΟΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝΑΣ»
«Ήταν ένας μεγάλος φιλέλληνας που υποστήριξε την Ελλάδα όταν χρειαζόταν και ήταν ο πρώτος μεταξύ 16 κατόχων Nobel που υπέγραψε την επιστολή “Petition for Greece” στην Ευρωπαϊκή Ηγεσία το 2015, η οποία οδήγησε στη δημιουργία του ΕΛΙΔΕΚ (Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας) και στο Ταμείο υποστήριξης της έρευνας και των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Το 2012 είχε στείλει επιστολή στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Barack Obama, ζητώντας τότε την υποστήριξη της Ελλάδας κατά την περίοδο της μεγάλης κρίσης.
Θα τον θυμόμαστε με αισθήματα υπερηφάνειας και τιμής, γιατί ο κορυφαίος ερευνητής ανταποκρινόταν στις προσκλήσεις μας, αποδεχόμενος να παραβρίσκεται στα Συνέδρια μας Ιατρικής Χημείας, που αποτέλεσαν λαμπρές σελίδες της ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών, τόσο για τις τεράστιες προσωπικότητες που συμμετείχαν όσο και για την καινοτομία της έρευνας και των ανακοινώσεων. Στα κατάμεστα συνέδρια στην Πάτρα και τις Σπέτσες, οι ομιλίες του Watson αφορούσαν την ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA και ήταν μια συναρπαστική αφήγηση της κοσμογονικής ανακάλυψης που άλλαξε τον κόσμο, και που αποτέλεσε το μυστικό της μεταφοράς της γενετικής πληροφορίας από γενεά σε γενεά».
Καταλήγοντας, σε προσωπικό τόνο ανέφερε: «Ο Watson, ο Einstein της Μοριακής Βιολογίας, με τιμούσε με τη φιλία του, και αυτό ήταν για μένα το αναπάντεχο μεγαλύτερο δώρο και παράσημο της ακαδημαϊκής μου ζωής. Θα τον έχουμε πάντα στην καρδιά μας με ευγνωμοσύνη για το έργο του, για την υποστήριξη της χώρας μας και για την τιμή προς την έρευνά μας, για την οποία ενδιαφερόταν».
