Ενδιαφέροντα συμπεράσματα και καλές πρακτικές
Με μεγάλη επιτυχία και ουσιαστική διάδραση πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση της δημοτικής παράταξης σπιράλ, στο πλαίσιο του πολυσυνεδρίου Forum Ανάπτυξης 2025. Κεντρικό θέμα της συζήτησης ήταν: «Συμμετοχική Δημοκρατία – Όταν οι πολίτες γίνονται πρωταγωνιστές».
Στο πάνελ συμμετείχαν διακεκριμένοι ομιλητές που ανέδειξαν διαφορετικές πτυχές της συμμετοχικότητας.
Ο Δήμαρχος Θέρμου, κ. Σπύρος Κωνσταντάρας, παρουσίασε απτά παραδείγματα εφαρμογής της συμμετοχικής δημοκρατίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, εστιάζοντας στην δύναμη της δικτύωσης και της εξωστρέφειας. Περιγράφοντας πώς ξεκίνησε το «Δίκτυο Πόλεων με Λίμνες», ως μια μικρή συνεργασία μερικών πόλεων από την Ελλάδα και την Κύπρο και εξελίχθηκε με την πάροδο των ετών, τόνισε πως μέσα από τέτοια δίκτυα οι δήμοι μπορούν να αντλούν τεχνογνωσία, να παρακολουθούν τις εξελίξεις για την κλιματική ισορροπία και να διεκδικούν πόρους, αποδεικνύοντας πως ακόμα και μικροί δήμοι μπορούν να έχουν ισχυρή φωνή όταν συνεργάζονται.
Από την πλευρά του ο Αντιδήμαρχος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Βέροιας και αντιπρόεδρος του CitiesNet, κ. Καλλίστρατος Γρηγοριάδης, παρουσίασε το επιτυχημένο «μοντέλο της Βέροιας», αποδεικνύοντας πώς η ψηφιακή διακυβέρνηση βελτιώνει την καθημερινότητα, αυξάνει τη λογοδοσία των υπηρεσιών και χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ Δήμου και δημοτών, επισημαίνοντας πως όταν ο Δήμος ανταποκρίνεται άμεσα, ο πολίτης σταματά να είναι καχύποπτος και γίνεται συνεργάτης.
Η τοποθέτηση του καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρών, υπεύθυνου της ερευνητικής ομάδας για τις «Έξυπνες Πόλεις», Σπύρου Δενάζη ήταν κομβική, καθώς γεφύρωσε τη θεωρία της συμμετοχικής δημοκρατίας με την τεχνολογική πρακτική εφαρμογή της, απαντώντας «πώς» μπορεί να γίνει η συμμετοχή πράξη στην ψηφιακή εποχή. Ο κ. Δενάζης επεσήμανε ότι μια πόλη δεν γίνεται «έξυπνη» μόνο με την εγκατάσταση αισθητήρων και καμερών, αλλά κυρίως μέσω της ενεργοποίησης του ανθρώπινου κεφαλαίου της. «Η τεχνολογία είναι το μέσο, αλλά η συμμετοχή των πολιτών είναι η κινητήριος δύναμη» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο Διευθυντής του Vouliwatch και Local Watch Athens Στέφανος Λουκόπουλος ανέδειξε τον κρίσιμο ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας στη δημοκρατία. Εξήγησε πως η συμμετοχική δημοκρατία δεν είναι απλώς μια θεωρητική έννοια, αλλά μπορεί να γίνει πράξη όταν οι πολίτες έχουν τα εργαλεία να ελέγχουν την εξουσία, να θέτουν ερωτήματα και να αξιολογούν το έργο των εκλεγμένων αντιπροσώπων τους, μετατρέποντας τον πολίτη από απλό ψηφοφόρο σε ενεργό συμμέτοχο των αποφάσεων και πρόσθεσε πως πλατφόρμες, όπως το Vouliwatch και το Local Watch γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ πολιτών και πολιτικών σε αυτό το επίπεδο.
Ο πρόεδρος του συλλόγου «Περπατώ» Αλέξανδρος Ταξιλδάρης έδωσε μια διαφορετική διάσταση στο θέμα της εκδήλωσης, εστιάζοντας στη συμπερίληψη και την προσβασιμότητα. Μίλησε για το παράδειγμα της Κομοτηνής, η οποία έχει μετατραπεί σε πρότυπο προσβάσιμης πόλης, όχι μόνο λόγω υποδομών αλλά κυρίως λόγω της αλλαγής κουλτούρας, συνδέοντας την έννοια της συμμετοχικής δημοκρατίας με το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και την αυτονομία. Αναφερόμενος στην επιτυχία της Κομοτηνής, τόνισε ότι αυτή προέκυψε γιατί ο Δήμος υιοθέτησε τις προτάσεις των ίδιων των χρηστών (των ΑμεΑ), καθιστώντας τους συν-διαμορφωτές του δημόσιου χώρου.
Τέλος οι διαχειριστές της διαδικτυακής ομάδας «Πάτρα, αυτά που δεν λέγονται» Γιώργος Γιαπρακάς και Διονύσης Πασχάλης, συνεχιστές της πρωτοβουλία που ξεκίνησε ο αείμνηστος Ανδρέας Αποσκίτης, μίλησαν για τη δύναμη των ψηφιακών κοινοτήτων στην ανάδειξη τοπικών ζητημάτων. Τόνισαν πως η ομάδα του Facebook, που αριθμεί πλέον πάνω από 26.000 μέλη, θα συνεχίσει να λειτουργεί ως ένα Think Tank και εργαλείο πίεσης προς τις αρχές, όπου τα προβλήματα της καθημερινότητας θα αναδεικνύονται άμεσα, μετατρέποντας τα παράπονα σε δημιουργική πίεση για βελτίωση της πόλης.
Συνοψίζοντας, ο επικεφαλής του σπιράλ Πέτρος Ψωμάς μοιράστηκε έναν έντονο προβληματισμό, διαπιστώνοντας το πόσο «πίσω» βρίσκεται η πόλη σε θέματα συμμετοχικής δημοκρατίας, αλλά και μια αισιοδοξία, χαρακτηρίζοντας την εκδήλωση ως «χρονοκάψουλα στο μέλλον». Τόνισε άλλωστε ότι η επίγνωση της κατάστασης είναι το πρώτο βήμα για την αλλαγή και για να χαραχθεί η διαδρομή προς το μέλλον της Πάτρας.
Την εκδήλωση συντόνισε η Λιλίκα Βέργη, επικεφαλής της ομάδας εργασίας Ανθρωπίνου Δυναμικού του σπιράλ, η οποία τόνισε τη σημασία της ενδυνάμωσης του ανθρώπινου κεφαλαίου και της καλλιέργειας κουλτούρας συνεργασίας για τη δημιουργία ενεργών πολιτών.
