Κάποτε τρέχαμε όλοι στον ίδιο διάδρομο. Σήμερα, τρέχουμε να προλάβουμε θέση σε reformer pilates, tabata, yoga, HIIT, fusion, barre, functional, mobility και ό,τι άλλο υπόσχεται στο κορμί, ανανέωση. Τα boutique studios γεμίζουν πριν καν ανοίξουν, τα μεγάλα γυμναστήρια επενδύουν σε νέες αίθουσες, ενώ οι ασκούμενοι μοιάζουν να έχουν έναν κοινό στόχο. Να βρουν την προπόνηση που τους “ταιριάζει”, όπως ψάχνουν το τέλειο espresso με εμμονή.
Η ευρωπαϊκή αγορά fitness ζει μια από τις πιο δυναμικές περιόδους της τελευταίας δεκαετίας. Τα έσοδα των γυμναστηρίων στην Ευρώπη ξεπέρασαν για πρώτη φορά τα 31,8 δισ. ευρώ το 2023, σύμφωνα με την έκθεση Europe Active & Deloitte (2024), ενώ τα μέλη αυξήθηκαν στα 67,6 εκατομμύρια, μια απόδειξη ότι η ανάγκη για φυσική άσκηση και ευεξία δεν ήταν ποτέ τόσο ισχυρή. Αυτό που συμβαίνει όμως στα παρασκήνια είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον καθώς η αγορά σπάει πλέον σε δύο κόσμους. Στον κόσμο των μεγάλων αλυσίδων με οικονομικά πακέτα συνδρομών και στον κόσμο των boutique studios, που χτίζουν κοινότητες, premium εμπειρία και εξειδίκευση. Αυτή η σύγκρουση, που είναι εμφανής στο Παρίσι, στο Λονδίνο και στη Μαδρίτη, έχει φτάσει πλέον καθαρά στην Ελλάδα. Μια χώρα όπου το fitness δεν είναι απλώς συνήθεια, αλλά κομμάτι της καθημερινής ζωής στις πόλεις.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ευρώπης, η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε αριθμό γυμναστηρίων ανά 100.000 κατοίκους. Παρά το μικρότερο μέγεθος της αγοράς, η χώρα χαρακτηρίζεται από μεγάλη πυκνότητα μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που καλύπτουν από παραδοσιακή γυμναστική μέχρι λειτουργική προπόνηση, yoga, pilates και εξειδικευμένα προγράμματα που βασίζονται στην τεχνολογία.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Η άνοδος των boutique studios είναι η πιο έντονη τάση της τελευταίας πενταετίας στην Ευρώπη. Στο Λονδίνο, για παράδειγμα, τα boutique studios κατέχουν πλέον πάνω από το 20% του συνολικού τζίρου (IHRSA Global Report 2024). Το ίδιο συμβαίνει στο Παρίσι και στο Βερολίνο, όπου η έννοια του «κλειστού κύκλου προπόνησης», μικρές ομάδες, προπονητής, υψηλό επίπεδο καθοδήγησης, μετατρέπεται σε mainstream επιλογή.
Η Ελλάδα ακολουθεί την ίδια τροχιά. Στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ο αριθμός των boutique studios αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, ενώ η ζήτηση για personal training, reformer pilates, functional boxes και εξειδικευμένα wellness studios αποτυπώνεται ξεκάθαρα στην αγορά με περισσότερα νέα studios να ανοίγουν σε premium γειτονιές και να λειτουργούν με λίστα αναμονής. Η εμπειρία μεταφέρεται από την ιδέα του «παραδοσιακού γυμναστηρίου» σε μια αίσθηση ιδιωτικότητας και personal luxury.
Το μοντέλο των μεγάλων αλυσίδων, από την άλλη πλευρά, παραμένει ισχυρό. Τα μεγάλα γυμναστήρια προσελκύουν όσους θέλουν οικονομικό πακέτο, ευρύ ωράριο και ποικιλία εξοπλισμού. Ωστόσο, η πίεση να εξελιχθούν είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Η τεχνολογία, οι εφαρμογές καθοδήγησης, η ψηφιακή παρακολούθηση προόδου και η ενσωμάτωση νέων μορφών training έχουν μπει δυναμικά στην ατζέντα τους. Πολλά γυμναστήρια επενδύουν ήδη σε αναβαθμισμένες αίθουσες, σε small group προγράμματα που θυμίζουν boutique εμπειρία και σε υπηρεσίες που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν αποκλειστικό προνόμιο των μικρών studios.
Η σύγκρουση δεν είναι όμως απλή. Οι μεγάλοι παίκτες έχουν το πλεονέκτημα της κλίμακας, μπορούν να διατηρούν χαμηλές τιμές, να επενδύουν σε τεχνολογία και να καλύπτουν μαζικά την αγορά. Τα boutique studios έχουν το πλεονέκτημα της εξειδίκευσης καθώς προσφέρουν ποιότητα, έντονη καθοδήγηση και μια μορφή «κλειστής κοινότητας», που δημιουργεί αφοσίωση και υψηλότερη αξία ανά μέλος. Στην Ελλάδα, όπου το κοινό είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στη σχέση ποιότητας-τιμής αλλά ταυτόχρονα αναζητά εμπειρία και εξατομίκευση, η ισορροπία των δύο μοντέλων γίνεται ακόμη πιο πολύπλοκη. Οι μεγάλες αλυσίδες βλέπουν το premium κοινό να μετακινείται στα boutique studios, ενώ τα boutique studios αντιλαμβάνονται ότι η σταθερότητα των εσόδων εξαρτάται από μια αγορά με υψηλή αβεβαιότητα και περιορισμένη αγοραστική δύναμη.
Σε ποιόν ανήκει το μέλλον
Και στις δύο πλευρές, ωστόσο, το μέλλον δείχνει ότι δεν θα κριθεί στο κόστος, αλλά στην εμπειρία και οι καταναλωτές, πιο ενημερωμένοι από ποτέ, ζητούν επιστημονική καθοδήγηση, τεκμηριωμένες υπηρεσίες και χώρους που να λειτουργούν ως «καταφύγια κίνησης». Η προπόνηση δεν είναι αγγαρεία, είναι τρόπος έκφρασης, ψυχικής ευεξίας, προσωπικής αναβάθμισης. Το νέο fitness είναι πολιτισμός, όχι απλώς υπηρεσία. Όπως δείχνουν και τα δεδομένα της Ευρώπης, το μέλλον δεν ανήκει σε έναν μόνο παίκτη. Ανήκει σε όσους μπορούν να προσφέρουν αξία, η οποία βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: τεχνολογία, εκπαίδευση, εμπειρία και κοινότητα.
Ο Παναγιώτης, club manager μεγάλης αλυσίδας γυμναστηρίων, εξηγεί ότι το ισχυρό χαρτί των μεγάλων χώρων είναι η ποικιλία. Όπως λέει, οι αλυσίδες μπορούν να προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, από pilates και functional μέχρι cross training, προπονήσεις ενδυνάμωσης και όλα όσα συναντά κανείς στο κλασικό γυμναστήριο. Κατά τη δική του άποψη, η δυνατότητα ενός μέλους να εναλλάσσει διαφορετικά ερεθίσματα όχι μόνο επιταχύνει το αποτέλεσμα, αλλά και διατηρεί το ενδιαφέρον ζωντανό, μειώνοντας τις πιθανότητες εγκατάλειψης της άσκησης λόγω «βαρεμάρας».
Υπογραμμίζει επίσης ότι οι μεγάλες υποδομές επιτρέπουν στα γυμναστήρια αυτού του τύπου να προσελκύουν περισσότερους ασκούμενους και να προσφέρουν χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τα μικρά studios -χωρίς, όπως τονίζει, να θυσιάζουν την εξειδίκευση ή τη συνεχή εκπαίδευση των trainers. Για τον ίδιο, τα πάντα ξεκινούν από την εμπειρία. Θεωρεί ότι ο πελάτης, όταν κινείται σε έναν χώρο με σύγχρονο εξοπλισμό, καθαριότητα, ευχάριστη ατμόσφαιρα και έμπειρους γυμναστές, έχει τις προϋποθέσεις για να φτάσει στον στόχο του πιο αποτελεσματικά.
Όσον αφορά στο μέλλον του fitness, ο Παναγιώτης εκτιμά ότι θα επικρατήσει όποιος μπορεί να «πιάνει τον παλμό» του ασκούμενου και να προσαρμόζει τις υπηρεσίες του στις εκάστοτε ανάγκες. Πιστεύει ότι τα μεγάλα γυμναστήρια διαθέτουν αυτό το πλεονέκτημα, καθώς έχουν την ευελιξία να αλλάζουν γρήγορα, να εξελίσσονται και να προσφέρουν μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία. Κατά τη γνώμη του, αυτή η ικανότητα προσαρμογής είναι που δίνει ξεκάθαρο προβάδισμα στις μεγάλες αλυσίδες έναντι των μικρότερων στούντιο.
Από την άλλη η Μαρία, γυμνάστρια και ιδιοκτήτρια προσωπικού fitness studio, εξηγεί ότι τα τελευταία χρόνια -και ιδίως μετά την καραντίνα- ο κόσμος έχει συνειδητοποιήσει σε βάθος τη σημασία της άσκησης. Όπως επισημαίνει, οι ασκούμενοι πλέον αναζητούν εξατομικευμένα προπονητικά προγράμματα, επειδή αυτά είναι που φέρνουν πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ασφάλεια τα επιθυμητά αποτελέσματα. Παραδέχεται ότι οι μεγάλες αλυσίδες έχουν περισσότερα μηχανήματα και μεγαλύτερες εγκαταστάσεις, αλλά, όπως λέει χαρακτηριστικά, «αυτό δεν παίζει και τόσο ρόλο τελικά». Η ίδια θεωρεί ότι ο υπερβολικός αριθμός ασκούμενων ανά εκπαιδευτή συχνά οδηγεί σε έλλειψη προσοχής και, σε αρκετές περιπτώσεις, σε αυξημένο κίνδυνο τραυματισμών. Στον δικό της χώρο, αντίθετα, οι άνθρωποι αναζητούν εμπιστοσύνη, χημεία με τον προπονητή και ένα υγιές, θετικό κλίμα, στοιχεία που -μαζί με την εμπειρία- καθορίζουν την ποιότητα της προπόνησης.
Η Μαρία τονίζει ότι το πελατολόγιό της παραμένει κλειστό και ότι η ανάπτυξή του βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα αποτελέσματα που βλέπουν οι ήδη υπάρχοντες ασκούμενοι. Η κοινότητα, όπως λέει, έχει ρόλο, αλλά όχι τον καθοριστικό. Αυτό που όμως παρατηρεί ολοένα και περισσότερο είναι ότι οι ενδιαφερόμενοι ζητούν τυπικά προσόντα, όπως πτυχίο ΤΕΦΑΑ, και όχι μόνο πιστοποιήσεις από σεμινάρια, ένδειξη ότι το κοινό έχει αρχίσει να αξιολογεί σοβαρά την ποιότητα της εκπαίδευσης που λαμβάνει.
Όσον αφορά στο κόστος, αναγνωρίζει πως οι μεγάλες αλυσίδες έχουν το πλεονέκτημα των χαμηλότερων συνδρομών, ενώ τα boutique studios είναι αναγκαστικά ακριβότερα, λόγω των περιορισμένων θέσεων και της προσωποποιημένης υπηρεσίας. Επισημαίνει επίσης ότι στο personal training υπάρχει δέσμευση συγκεκριμένης ώρας, η οποία χρεώνεται ακόμη και αν ο ασκούμενος δεν εμφανιστεί – κάτι που δεν συμβαίνει στα μεγάλα γυμναστήρια, όπου ο πελάτης έχει μεγαλύτερη ευχέρεια διαχείρισης του χρόνου του. Κλείνοντας, η Μαρία δεν πιστεύει ότι «θα επικρατήσει» κάποιος από τους δύο κόσμους. Θα υπάρχει πάντα ένα κοινό που προτιμά τις προσιτές συνδρομές και την ευελιξία των μεγάλων αλυσίδων, όπως θα υπάρχει και εκείνο που θέλει να επενδύσει περισσότερο στην υγεία του, επιλέγοντας ταχεία πρόοδο, εξειδικευμένη καθοδήγηση και μηδενικούς κινδύνους τραυματισμών σε ένα μικρό, προσεκτικά επιμελημένο studio.
