«Καφές ή τσάι;». Αυτά είναι τα πρώτα λόγια που ακούμε από μια αεροσυνοδό, τον άνθρωπο που μας συντροφεύει στους αιθέρες στις καλές και στις λιγότερο καλές στιγμές. Οι γυναίκες, που ανέκαθεν τραβούσαν τα βλέμματα με την αψεγάδιαστη εμφάνιση και το «επαγγελματικό» χαμόγελό τους, είναι πολύ περισσότερα από όσα εκ πρώτης όψεως διακρίνουμε. Πολίτες του κόσμου και συνάμα σκληρά εργαζόμενες, γνωρίζουν από μηχανική αεροσκαφών, ψυχολογία επιβατών, πρώτες βοήθειες. Κάποιες έχουν εκπαιδευθεί ακόμη και για να ξεγεννούν στον αέρα. Ο πήχυς των απαιτήσεων από τις εταιρείες συνεχώς ανεβαίνει. Εστιάζουν όχι πλέον στην εμφάνιση, αλλά στην προσωπικότητα και στη συμπεριφορά τους. Αναζητούν εργαζόμενες που μπορούν να αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο και ταυτόχρονα να μπορούν να καθησυχάσουν τους πελάτες· επαγγελματίες που να μπορούν να συμπαρασταθούν στον φοβισμένο και να οριοθετήσουν τον μεθυσμένο επιβάτη, να δώσουν ταξιδιωτικές οδηγίες στους τουρίστες, να δείξουν υπομονή με το βρέφος που κλαίει και κατανόηση στις εξεζητημένες διατροφικές συνήθειες, να κάνουν έκπληξη στον εορτάζοντα και να συνεφέρουν τον λιπόθυμο.
Γνωρίζουν μηχανική αεροσκαφών, ψυχολογία επιβατών, πρώτες βοήθειες – Κάποιες έχουν εκπαιδευθεί ακόμη και για να ξεγεννούν στον αέρα.
«Αν δεν το αγαπάς, δεν το κάνεις», απαντούν τέσσερις γυναίκες αεροσυνοδοί, που δέχθηκαν να μοιραστούν την προσωπική τους εμπειρία στην «Κ». Η αγάπη για τα ταξίδια και τους ξένους πολιτισμούς αποτέλεσαν το βασικότερο κίνητρό τους για να γίνουν αεροσυνοδοί. Με μια βαλίτσα με ροδάκια ανακαλύπτουν μεταξύ των πτήσεων και στα ρεπό τους τις μητροπόλεις και τους πιο εξωτικούς προορισμούς. Εξ ου και η μετάβαση σε άλλο πόστο ή κλάδο γίνεται δύσκολα. Οι αεροσυνοδοί στο έδαφος θυμίζουν ψάρια έξω από το νερό, βιώνουν μια μορφή συνδρόμου στέρησης. Οσες το επιλέγουν μετουσιώνουν την εμπειρία τους στη διαχείριση ανθρώπων με διαφορετικό πολυπολιτισμικό υπόβαθρο. Παλαιότερα, σταματούσαν να πετούν για να κάνουν οικογένεια. Σήμερα, οι μητέρες πετούν πρωινά δρομολόγια, σε μια προσπάθεια να συνδυάσουν αρμονικά προσωπική και επαγγελματική ζωή. Το αν υπάρχει ηλικία συνταξιοδότησης, είναι ένα ερώτημα που παραμένει αναπάντητο. Στο εξωτερικό οι αεροσυνοδοί συνεχίζουν και μετά τα εξήντα τους χρόνια.
Οι πολλές ώρες ορθοστασίας και ο άστατος ύπνος τις ταλαιπωρεί. Με το πέρας του χρόνου αποκτούν ευαισθησία στα αυτιά και στο μυοσκελετικό σύστημα. Το τζετ λαγκ θυμίζει μέθη, «για να το αποφύγουμε, ακολουθούμε το ωράριο του τόπου στον οποίο κάθε φορά φτάνουμε». Οι αναταράξεις όχι μόνο δεν τις πτοούν, αλλά τις νανουρίζουν. Η συνεργασία με τους πιλότους είναι αγαστή. «Οι εποχές που οι πιλότοι ήταν αυταρχικοί έχουν παρέλθει, η νέα γενιά σέβεται και στηρίζει τους συναδέλφους». Τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης είναι πλέον σπάνια, «μέχρι το επίπεδο ενός επίμονου κομπλιμέντου». Ισχύει, βέβαια, σχετικό πρωτόκολλο διαχείρισης. Οι επιβάτες συχνά ξεσπούν πάνω τους. «Το θέμα δεν είναι τι θα τους πεις, αλλά πώς», λένε οι πιο έμπειρες.
Μαρίνα Αναστασιάδου
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να γίνω αεροσυνοδός, όπως η μαμά μου και η αδελφή μου. Η επιλογή μου με δικαίωσε. Ταξίδεψα σε μέρη που αλλιώς δεν θα πήγαινα ποτέ, γνώρισα ανθρώπους που δεν θα συναντούσα αλλιώς. Ξεκίνησα την καριέρα μου στην Ολυμπιακή, μετά συνέχισα σε άλλες ιδιωτικές εταιρείες. Εχω εμπειρία από πτήσεις commercial, acm (όταν μια μεγάλη εταιρεία νοικιάζει αεροσκάφος και προσωπικό), τσάρτερ και ιδιωτικές πτήσεις. Εργάστηκα για πάνω από ένα χρόνο για έναν κροίσο της Μέσης Ανατολής. Ηταν μια διδακτική εμπειρία. Εμαθα να βρίσκω λύσεις αστραπιαία και να ικανοποιώ τις πιο υψηλές απαιτήσεις – όπως να ξετρυπώνω catering με vegan πιάτα σε χώρες όπου δεν είχα ξαναπάει. Με εξέπληττε το πόσο προσηνής μπορούσε να είναι μια οικογένεια δισεκατομμυριούχων και πόσο ακατάδεκτη η «αυλή» της. Οταν έκλεισε η Ολυμπιακή μετατάχθηκα στο υπουργείο Παιδείας, από το οποίο παραιτήθηκα ένα χρόνο μετά. Σήμερα εργάζομαι για τη Sky Express, πετώ για προορισμούς στην Ευρώπη και σε όλη την Ελλάδα. Ως προϊσταμένη αεροσκάφους, η δουλειά μου δεν τελειώνει με την προσγείωση. Οσο είμαι σπίτι οφείλω να συντάσσω εκτενείς αναφορές για την κάθε πτήση που ολοκληρώθηκε. Τη στιγμή που είδα τον έναν κινητήρα να παίρνει φωτιά δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Επέστρεφα πριν από πολλά χρόνια από την Τενερίφη, κατ’ εξαίρεσιν όχι ως αεροσυνοδός αλλά ως επιβάτις. Φορέσαμε όλοι τα σωσίβιά μας και έγινε αναγκαστική προσγείωση στο πλησιέστερο αεροδρόμιο, κάπου στη Γαλλία, ενώ ο προορισμός μας ήταν η Σουηδία. Ολα πήγαν κατ’ ευχήν. Οι υπόλοιπες αναμνήσεις μου από τα σχεδόν 20 χρόνια στον αέρα με κάνουν μόνο να γελώ: όπως τότε που μια επιβάτις σε υπερατλαντική πτήση μάς έκανε παράπονα για συνεπιβάτιδα που δεν της άφηνε χώρο για να κοιμηθεί, ενώ ταυτόχρονα μας ζήτησε ένα ποτήρι νερό. Λίγο αργότερα διαπιστώσαμε ότι η πρώτη περιέλουσε τη δεύτερη όσο κοιμόταν και… έγινε Λούης μέσα στο σκοτάδι. Εμείς κληθήκαμε να την αναζητούμε μεταξύ κοιμισμένων ταξιδιωτών, προκειμένου να ζητήσει συγγνώμη. Οπως ακριβώς κάνουν οι δασκάλες με τα μικρά παιδιά.
Νταϊάνα Γκιποπούλου
Γίνεσαι μια μικρή σταρ για λίγες ώρες
μια στολή και έχεις ένα ρόλο. Γίνεσαι για κάποιες ώρες μια μικρή σταρ, αναγνωρίσιμη τόσο μέσα στο αεροσκάφος όσο και έξω από αυτό. Αυτό επαναλάμβανα παλιά σε συναδέλφους μου. Πρόκειται για μια δουλειά που σε εξελίσσει όσο δεν φαντάζεσαι. Εγώ μεγάλωσα στον Καναδά, επέστρεψα στην Ελλάδα στην εφηβεία, τέλειωσα αμερικανικό λύκειο. Ηθελα να διατηρήσω την επαφή με το εξωτερικό, να αποφύγω τη ρουτίνα. Οταν ήμουν νέα, με λυπούνταν οι φίλοι που πετούσα ανήμερα Χριστούγεννα για Παρίσι, δεν ήξεραν, όμως, ότι εγώ το απολάμβανα – ήταν μια πτήση σχεδόν άδεια και φτάναμε στο πανέμορφο και στολισμένο Παρίσι. Σταμάτησα να πετώ για να κάνω οικογένεια, όμως μου έλειψαν οι πτήσεις. Σήμερα, είμαι στη διοίκηση της Sky Express και ασχολούμαι και με την εκπαίδευση των αεροσυνοδών.
Τις αναμνήσεις μου από τις πτήσεις με τους Boney M., τους U2, αλλά και τον Σάκη Ρουβά, τις κρατώ καλά κρυμμένες στην καρδιά μου. Αξέχαστα και τα ταξίδια με πολιτικούς, όπως ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ακης Τσοχατζόπουλος. Αντίστοιχα, όμως, θυμάμαι και «άσημους» επιβάτες – έναν νεαρό που έκανε πρόταση γάμου στην καλή του, τρίδυμα αδέλφια που είχαν γενέθλια την ημέρα του ταξιδιού… Κάποτε κλήθηκα να διαχειριστώ μια φοβισμένη γυναίκα, που αρνιόταν να επιβιβαστεί. «Εγώ είμαι νέα, όπως βλέπεις, αγαπώ τη ζωή μου και τώρα μπαίνω μέσα στο αεροσκάφος, θα με ακολουθήσεις;». Με αυτά τα λόγια την έπεισα. Μεγαλύτερη μαεστρία χρειάστηκα κάποτε με μια Ελληνίδα που ταξίδευε για το Λονδίνο, προσήλθε όμως ήδη μεθυσμένη στο αεροπλάνο και με ένα μπουκάλι ανά χείρας. Της το πήραμε ευγενικά, τονίζοντας ότι έτσι ορίζει ο κανονισμός και της δώσαμε κατ’ εξαίρεσιν καφέ πριν από την απογείωση. Για μισή ώρα ζητούσε επίμονα πίσω την τσάντα της, όπου είχε το αλκοόλ, μέχρι που αποκοιμήθηκε. Σε όλη την πτήση κοιμόταν και ξυπνούσε, της δίναμε καφέ και την καθησυχάζαμε. Στους λοιπούς επιβάτες σέρβιρα αλκοόλ, αλλά καμουφλαρισμένο για να μην την προκαλέσω. Στο τέλος, μια συνεπιβάτις ψυχίατρος με συνεχάρη για τον τρόπο που το χειρίστηκα: έβαλα όρια δείχνοντας, όμως, ενσυναίσθηση.
Σπυριδούλα Ηλιοπούλου
Το μυστικό για τον κίνδυνο του τζετ λαγκ
νοδός ήταν απολύτως συνειδητή. Αγαπώ πολύ τα ταξίδια και την αλληλεπίδραση με τον κόσμο, μου αρέσουν οι νέες κουλτούρες και οι ξένες γλώσσες. Μέχρι κάποια ηλικία σκεπτόμουν να γίνω ξεναγός ή διπλωμάτης. Τελικά, εργάστηκα ήδη από τα φοιτητικά μου χρόνια στο κομμάτι της εξυπηρέτησης πελατών, μέχρι την ημέρα που έμαθα ότι η Emirates ζητούσε προσωπικό. Η διαδικασία ήταν πολύ απαιτητική, πήγαμε 600-700 άτομα και στο τέλος μείναμε 6-7. Ελεγξαν τα πάντα, από την εμφάνισή μας έως τη συμπεριφορά μας απέναντι στο διαφορετικό και στο έκτακτο, αλλά και τη δυνατότητά μας να δουλεύουμε σε ομάδα. Εκτοτε ζω στο Ντουμπάι, έχω συναδέλφους από 120 διαφορετικές εθνικότητες και κάθε χρόνο παρακολουθώ trainings για να ανανεώνω την άδειά μου ως ιπταμένης. Καθώς κάνω πολλά υπερατλαντικά ταξίδια, για να μπορώ να παραμένω σε καλή φυσική κατάσταση, τηρώ το ωράριο κάθε προορισμού στον οποίο προσγειώνομαι. Αυτό είναι το μυστικό για να αντιπαρέλθω τον κίνδυνο του τζετ λαγκ μαζί με την ευλαβική τήρηση των γευμάτων.
Τον αγχωμένο επιβάτη, που φοβάται τις πτήσεις ή εκείνον που κλαίει, επειδή μπορεί να μεταβαίνει στην κηδεία ενός αγαπημένου προσώπου, θα τον προσεγγίσω με διακριτικότητα και ενσυναίσθηση.
Εχω βρεθεί την Ημέρα Ανεξαρτησίας στις ΗΠΑ και του Αγίου Πατρικίου στην Ιρλανδία, αδημονώ να θαυμάσω τις χριστουγεννιάτικες αγορές στη Γερμανία. Αγαπημένοι μου προορισμοί είναι η Νέα Υόρκη, το Μαϊάμι, η Ιαπωνία, αλλά και το Ρίο – ακόμα και αν θεωρείται επικίνδυνο, εγώ κυκλοφορώ άφοβα στους δρόμους του.
Ραλλού Παπατσίμπα
Ο γύρος σε 65 χώρες και η «Ιθάκη»
Στο σχολείο μου με θυμούνται ακόμη ως έφηβη να δηλώνω ότι θέλω να γυρίσω τον κόσμο όλο. Τελικά, σπούδασα παιδαγωγικά, έζησα ως νταντά οκτώ μήνες στο Λονδίνο και ύστερα υπέκυψα στις σειρήνες που με καλούσαν… Εδωσα δύο φορές εξετάσεις για να με πάρουν ως αεροσυνοδό σε διεθνή αεροπορική εταιρεία, όπου εργάστηκα συνολικά τέσσερα χρόνια. Η καθημερινότητά μου ήταν σουρεαλιστική, ανά δύο ημέρες βρισκόμουν σε άλλο μέρος και είχα αρκετό χρόνο για μια πρώτη εξερεύνηση. Εμαθα τέλεια γεωγραφία, γέμιζα το ημερολόγιό μου με σημαίες των κρατών που επισκεπτόμουν. Συνολικά επισκέφθηκα 65 χώρες ως ιπτάμενη, αλλά και αξιοποιώντας τις άδειές μου και τα εκπτωτικά εισιτήρια που μας παρείχαν.
Επρεπε να είμαι πάντοτε ντυμένη και περιποιημένη, σύμφωνα με τους κανόνες, και να φοράω ρολόι. Οφειλα να φθάνω πάντα δέκα λεπτά νωρίτερα, γιατί αλλιώς οι πόρτες του αεροσκάφους έκλειναν. Η κούραση ήταν πολύ μεγάλη, κάποιες φορές ένιωσα σε πτήσεις επιστροφής ότι θα κατέρρεα. Στην εταιρεία εργαζόμασταν 20.000 άτομα, συνεπώς η δομή του πληρώματος εναλλασσόταν συνεχώς και δύσκολα κάναμε φιλίες στη δουλειά.
Αλλαξα, ωστόσο, ζωή όχι λόγω των παραπάνω δυσκολιών, αλλά επειδή μετά τέσσερα χρόνια διαπίστωσα ότι είχα πάψει να έχω προσδοκίες από τη δουλειά μου. Το συνειδητοποίησα όταν είχα πάει για σερφ στην Κόστα Ρίκα – η αίσθηση της ελευθερίας με συνεπήρε. Αποφάσισα, λοιπόν, να εγκατασταθώ στο Μπαλί της Ινδονησίας, που είχα γνωρίσει και αγαπήσει το προηγούμενο διάστημα, για να ασχοληθώ με τη γιόγκα. Ζω πλέον τρία χρόνια εδώ, διδάσκω γιόγκα και έχω αρχίσει να εργάζομαι ως δασκάλα σε ένα διεθνές σχολείο, βήματα που δεν θα είχα τολμήσει αν δεν είχα ταξιδέψει και δεν είχα αποκτήσει την ευχέρεια να κινούμαι σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα. Στις προηγούμενες διακοπές μου στην Ελλάδα, γνώρισα μια 19χρονη κοπέλα, στην οποία μίλησα για τη δουλειά μου ως αεροσυνοδού και την ενθάρρυνα να προσπαθήσει. Σήμερα, πετάει και εκείνη με την ίδια εταιρεία – άλλαξε και η δική της ζωή προς το καλύτερο.
